Astana
stolica Kazachstanu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Astana (kaz. cyr. i ros. Астана; 1824–1961 Akmolińsk, 1961–1992 Celinograd, 1992–1998 Akmoła, 1998–2019 Astana, 2019–2022 Nur-Sułtan) – stolica i drugie co do liczby ludności miasto w Kazachstanie, położone nad rzeką Iszym, w północno-środkowej części kraju na Pogórzu Kazachskim.
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Data założenia |
1824 | ||||
| Prawa miejskie |
1862 | ||||
| Burmistrz |
Żengys Kasymbek | ||||
| Powierzchnia |
797,33 km² | ||||
| Wysokość |
347 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+7-7172 | ||||
| Kod pocztowy |
010000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
01, Z | ||||
Położenie na mapie Kazachstanu  | |||||
 51°10′N 71°25′E | |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
.svg)
- 1824 – Rosjanie zbudowali fortecę Akmolińsk (od kazachskiego „Akmoły” – biała mogiła), warownia służyła również jako ośrodek handlowy, bowiem znajdował się tu punkt zborny dla karawan z Taszkentu i Buchary do Rosji.
- 1862 – osada otrzymała prawa miejskie.
- 1868 – Akmolińsk pełnił funkcję centrum administracyjnego dla obwodu akmolińskiego.
- 2 marca 1918 – władzę w mieście przejęła rada delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich.
- 25 maja 1918 – od Kazania do Władywostoku wybuchło powstanie Białej Gwardii, od 3 czerwca 1918 miastem rządziła Armia admirała Kołczaka.
- 25 listopada 1919 – Armia Czerwona z powrotem zajęła Akmolińsk.
- 1941–1945 – podczas II wojny światowej miasto stało się ważnym centrum przemysłowym, do którego ewakuowano zakłady i fabryki z terenów okupowanych przez Niemcy.
- 20 marca 1961 – Nikita Chruszczow ogłosił kampanię zagospodarowania nieużytków, tj. przekształcenia 250 000 km² pastwisk stepowych w pola uprawne pszenicy, równocześnie przemianował Akmolińsk na Celinograd (ros. celina = nieużytki), który powołał do pełnienia roli centrum tego projektu. Miasto rozwijało się i wzrastało jego znaczenie.
- 1992 – po uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości, w trakcie kampanii derusyfikowania nazw obiektów geograficznych, miasto przyjęło nazwę kazachską Akmoła.
- 6 lipca 1994 – rząd przyjął uchwałę o przeniesieniu stolicy z Ałmaty do Akmoły.
- 10 grudnia 1997 – oficjalne przyznanie Akmole statusu miasta stołecznego.
- 6 maja 1998 – zmiana nazwy miasta na Astana (w języku kazachskim: stolica).
- 30 sierpnia 2002 – ukończenie budowy wieży Bäjterek.
- 23 i 24 września 2003 – miasto organizuje I Kongres Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych, tego typu zgromadzenia miały miejsce także w kolejnych latach (2006, 2009, 2012, 2015 i 2018).
- 2 września 2006 – ukończenie budowy pałacu Pokoju i Pojednania.
- 1 i 2 grudnia 2010 – Astana gości szczyt głów państw i szefów rządów państw Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
- 30 stycznia – 6 lutego 2011 – razem z Ałmaty miasto organizuje Zimowe Igrzyska Azjatyckie.
- 22 listopada 2012 – miasto zostaje nominowane przez Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych do zorganizowania wystawy Expo 2017.
- 10 czerwca 2017 – nastąpiła oficjalna inauguracja wystawy Expo 2017.
- 20 marca 2019 – kazachski parlament z inicjatywy nowego prezydenta Kasyma-Żomarta Tokajewa podjął decyzję o zmianie nazwy stolicy na Nur-Sułtan, ku czci ustępującego prezydenta Nursułtana Nazarbajewa[2][3][4].
- 19 września 2022 – po przeszło 3 latach obowiązywania nowej nazwy, w ramach reformy konstytucyjnej stolicy przywrócono poprzednią nazwę – Astana[5].
Burmistrzowie
- 1997–2003 Ädylbek Żaksybekow
- 2003–2004 Temirchan Dosmuchanbetow
- 2004–2006 Umirzak Szukajew
- 2006–2008 Askar Mamin
- 2008–2014 Imangali Tasmagambetow
- 2014–2016 Ädylbek Żaksybekow
- 2016–2018 Äset Isekeszew
- 2018–2019 Bakyt Sułtanow
- 2019–2022 Ałtaj Kölgynow
- od 2022 Żengys Kasymbek
Klimat
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | -9.9 | -9.2 | -2.5 | 10.9 | 20.2 | 25.8 | 26.8 | 25.2 | 18.8 | 10.0 | -1.4 | -8.0 | 8,9 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | -14.2 | -14.1 | -7.0 | 5.2 | 13.9 | 19.5 | 20.8 | 18.8 | 12.3 | 4.6 | -5.4 | -12.1 | 3,5 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | -18.3 | -18.5 | -11.5 | 0.2 | 7.9 | 13.2 | 15.0 | 12.8 | 6.6 | 0.2 | -8.9 | -16.1 | −1,5 |
| Opady [mm] | 16 | 15 | 18 | 21 | 35 | 37 | 50 | 29 | 22 | 27 | 28 | 22 | 320 |
| Średnia liczba dni deszczowych | 2 | 2 | 5 | 9 | 15 | 13 | 15 | 13 | 12 | 10 | 7 | 3 | 106 |
| Średnia liczba dni śnieżnych | 25 | 23 | 19 | 6 | 1 | 0.1 | 0 | 0 | 1 | 7 | 18 | 24 | 124 |
| Wilgotność [%] | 78 | 77 | 79 | 64 | 54 | 53 | 59 | 57 | 59 | 68 | 80 | 79 | 67 |
| Średnie usłonecznienie [h] | 103 | 147 | 192 | 238 | 301 | 336 | 336 | 294 | 230 | 136 | 100 | 94 | 2507 |
| Źródło: Pogodaiklimat.ru[6] | |||||||||||||
Demografia
Wzrost liczby ludności w mieście:
Ośrodek handlowo-usługowy dużego regionu rolniczego. Rozwinięty przemysł metalowy – głównie produkcja maszyn rolniczych, oraz materiałów budowlanych. Poza tym przemysł spożywczy, lekki, odzieżowy, zakłady naprawcze taboru kolejowego. Ważny węzeł drogowy i kolejowy ze stacją Astana, międzynarodowy port lotniczy.
.jpg)
W Astanie znajduje się pięć uczelni, w tym Euroazjatycki Uniwersytet Narodowy im. L.N. Gumilowa oraz Uniwersytet Nazarbajewa.
W mieście znajduje się Kazachska Filharmonia Narodowa, muzea i kilka teatrów i wiele innych ośrodków kultury, do których można zaliczyć Bibliotekę Narodową, Salę Kongresową, Pałac Młodzieży i Prezydenckie Centrum Kultury. Głównym symbolem miasta jest wieża widokowa Bäjterek.
Nazwę miasta nosi grupa kolarska Astana Pro Team, której kolarz Alberto Contador w 2009 wygrał Tour de France, a cały zespół klasyfikację drużynową. W 2014 inny kolarz ekipy, Vincenzo Nibali, również zwyciężył w Tour de France.
W mieście znajduje się piłkarski stadion narodowy Astana Arena, którego budowa została zakończona w 2009 roku. Swoje mecze rozgrywa na nim FK Astana. Siedzibę w Astanie ma także klub FK Astana-1964, który korzysta ze starszego obiektu, Stadionu im. Każymukana Mungajtpasuly.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
