Struktura organizacyjna Wojska Polskiego na przełomie lat 50/60 XX w.

Wojsko Polskie na przełomie lat 50/60 XX w.

Skład

Ministerstwo Obrony Narodowej

Warszawski Okręg Wojskowy

1 Dywizja Zmechanizowana – Legionowo
- 1 pułk zmechanizowany – Wesoła
- 2 pułk zmechanizowany – Skierniewice
- 3 pułk zmechanizowany – Ciechanów
- 11 pułk czołgów – Giżycko
- 1 pułk artylerii haubic – Bartoszyce
- 5 dywizjon artylerii rakietowej – Lidzbark Warmiński
- 14 batalion rozpoznawczy – Bartoszyce
- 1 batalion saperów – Legionowo
- 1 batalion łączności – Legionowo

3 Dywizja Piechoty – Lublin
- 7 pułk piechoty – Lublin
- 8 pułk piechoty – Hrubieszów
- 45 pułk piechoty – Siedlce
- 23 batalion czołgów – Włodawa
- 5 pułk artylerii – Chełm
- 3 dywizjon artylerii przeciwpancernej – Hrubieszów
- 18 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Siedlce
- 4 batalion saperów – Sandomierz
- 53 batalion łączności – Lublin
6 Pomorska Dywizja Powietrznodesantowa – Kraków
- 9 szkolny batalion powietrznodesantowy – Kraków
- 10 batalion powietrznodesantowy – Kraków
- 16 batalion powietrznodesantowy – Kraków
- 5 dywizjon artylerii – Kraków
- 19 batalion rozpoznawczy – Bielsko

9 Dywizja Piechoty – Rzeszów
- 4 pułk piechoty – Kielce
- 14 pułk piechoty – Tarnów
- 30 pułk piechoty – Rzeszów
- 24 batalion czołgów – Sanok
- 40 pułk artylerii – Jarosław
- 12 dywizjon artylerii przeciwpancernej – Przemyśl
- 25 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Jarosław
- 13 batalion saperów – Dębica
- 29 batalion łączności – Rzeszów

15 Dywizja Zmechanizowana – Olsztyn
- 50 pułk zmechanizowany – Lidzbark
- 75 pułk zmechanizowany – Bartoszyce
- 94 pułk zmechanizowany – Morąg
- 35 pułk czołgów – Ostróda
- 55 dywizjon artylerii haubic – Morąg
- 95 dywizjon artylerii haubic – Morąg
- 19 dywizjon artylerii rakietowej – Morąg
- 46 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Olsztyn
- 12 batalion rozpoznawczy – Biskupiec
- 46 batalion saperów – Olsztyn
- 27 batalion łączności – Olsztyn
8 Dywizja Artylerii – Bemowo Piskie
- 15 Brygada Artylerii Armat – Węgorzewo
- 29 Brygada Artylerii Haubic – Bemowo Piskie
- 32 Brygada Artylerii Haubic – Orzysz
- 24 Brygada Moździerzy – Orzysz
80 dywizjon artylerii ppanc – Suwałki
23 dywizjon artylerii armat – Bielsko
50 dywizjon artylerii plot – Giżycko
2 Ciężka Brygada Saperów – Kazuń
7 pułk pontonowy – Płock
37 batalion saperów – Modlin
51 batalion saperów – Ełk
9 pułk łączności – Legionowo

Pomorski Okręg Wojskowy

8 Drezdeńska Dywizja Zmechanizowana – Koszalin
- 32 pułk zmechanizowany – Kołobrzeg
- 39 pułk zmechanizowany – Trzebiatów
- 82 pułk zmechanizowany – Kołobrzeg
- 9 pułk czołgów – Słupsk
- 34 pułk artylerii haubic – Kołobrzeg
- 88 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Koszalin
- 1 dywizjon artylerii rakietowej – Trzebiatów
- 5 batalion rozpoznawczy – Gryfice
- 19 batalion saperów – Unieście
- 28 batalion łączności – Koszalin

12 Dywizja Zmechanizowana – Szczecin
- 5 pułk zmechanizowany – Szczecin
- 9 pułk zmechanizowany – Stargard
- 41 pułk zmechanizowany – Szczecin
- 16 pułk czołgów – Szczecin
- 2 pułk artylerii haubic – Szczecin
- 22 dywizjon artylerii rakietowej – Szczecin
- 22 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Szczecin
- 16 batalion rozpoznawczy – Szczecin
- 17 batalion saperów – Szczecin
- 33 batalion łączności – Szczecin

16 Kaszubska Dywizja Pancerna – Elbląg
- 1 pułk czołgów – Elbląg
- 14 pułk czołgów – Braniewo
- 58 pułk czołgów – Elbląg
- 55 pułk zmechanizowany – Braniewo
- 41 dywizjon artylerii haubic – Gdańsk
- 4 dywizjon artylerii rakietowej – Malbork
- 13 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Elbląg
- 47 batalion saperów – Tczew
- 43 batalion łączności – Elbląg

20 Dywizja Pancerna – Szczecinek
- 20 pułk czołgów – Stargard Szczeciński
- 28 pułk czołgów – Czarne
- 68 pułk czołgów – Złocieniec (Budowo)
- 49 pułk zmechanizowany – Wałcz
105 dywizjon artylerii haubic – Choszczno
7 dywizjon artylerii rakietowej – Choszczno
30 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Stargard
8 batalion rozpoznawczy – Piła
73 batalion saperów – Złocieniec (Budowo)
63 batalion łączności – Szczecinek

23 Dywizja Piechoty – Gdańsk
- 34 pułk piechoty – Słupsk
- 76 pułk piechoty – Gdańsk
- 79 pułk piechoty – Lębork
- 11 batalion czołgów – Słupsk
- 41 pułk artylerii – Gdańsk
- 93 pułk artylerii przeciwpancernej – Kwidzyn
- 29 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Gdańsk
- 58 batalion saperów – Gdynia
- 37 batalion łączności – Gdańsk
6 Brygada Artylerii Armat – Grudziądz
101 pułk artylerii przeciwpancernej – Kwidzyn
74 szkolny dywizjon artylerii – Toruń
16 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej – Grudziądz
- 65 pułk artylerii przeciwlotniczej – Brodnica
- 82 pułk artylerii przeciwlotniczej – Rogowo
3 pułk pontonowy – Włocławek
5 pułk saperów – Szczecin
2 batalion miotaczy ognia – Orzysz
4 batalion ratownictwa chemicznego – Grupa
26 batalion obrony przeciwchemicznej – Inowrocław
2 pułk łączności – Bydgoszcz

Śląski Okręg Wojskowy

2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana – Nysa
- 6 pułk zmechanizowany – Częstochowa
- 27 pułk zmechanizowany – Kłodzko
- 33 pułk zmechanizowany – Nysa
- 13 pułk czołgów – Opole
- 37 pułk artylerii haubic – Koźle
- 2 dywizjon artylerii rakietowej – Koźle
- 111 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Ząbkowice
- 10 batalion rozpoznawczy – Opole
- 18 batalion saperów – Opole
- 48 batalion łączności – Nysa

4 Dywizja Piechoty – Krosno Odrzańskie
- 11 pułk piechoty – Krosno Odrzańskie
- 12 pułk piechoty – Gorzów Wielkopolski
- 17 pułk piechoty – Międzyrzecz
- 41 batalion czołgów – Wędrzyn
- 22 pułk artylerii – Sulechów
- 6 dywizjon artylerii przeciwpancernej – Skwierzyna
- 26 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Wędrzyn
- 5 batalion saperów – Krosno Odrzańskie
- 36 batalion łączności – Krosno Odrzańskie

5 Dywizja Pancerna – Gubin
- 22 pułk czołgów – Żagań
- 23 pułk czołgów – Słubice
- 26 pułk czołgów – Gubin
- 73 pułk zmechanizowany – Gubin
- 2 batalion rozpoznawczy – Kostrzyn
- 36 dywizjon artylerii haubic – Gubin
- 12 dywizjon artylerii rakietowej – Gubin
- 3 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Gubin
- 66 batalion saperów – Kostrzyn
- 59 batalion łączności – Gubin

10 Dywizja Pancerna – Opole
- 2 pułk czołgów- Opole
- 10 pułk czołgów - Opole
- 71 pułk czołgów – Opole
- 40 pułk zmechanizowany – Bolesławiec
- 115 dywizjon artylerii haubic – Tarnowskie Góry
- 8 dywizjon artylerii rakietowej – Strzegom
- 24 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Lubliniec
- 7 batalion rozpoznawczy – Opole
- 21 batalion saperów – Świdnica
- 41 batalion łączności – Opole

11 Dywizja Zmechanizowana – Żagań
- 29 pułk zmechanizowany – Żagań
- 38 pułk zmechanizowany – Kożuchów
- 42 pułk zmechanizowany – Żary
- 8 pułk czołgów – Żagań
- 33 pułk artylerii haubic – Żary
- 10 dywizjon artylerii rakietowej – Żary
- 19 dywizjon artylerii przeciwlotniczej – Zgorzelec
- 9 batalion rozpoznawczy – Żary
- 16 batalion saperów – Żary
- 34 batalion łączności – Żagań
11 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej – Brzeg
- 80 pułk artylerii przeciwlotniczej – Leszno
- 84 pułk artylerii przeciwlotniczej – Brzeg
- 93 pułk artylerii przeciwlotniczej – Wrocław
34 szkolny batalion czołgów ciężkich – Biedrusko
31 Brygada Artylerii Armat – Głogów
91 pułk artylerii przeciwpancernej – Gniezno
156 pułk artylerii przeciwpancernej – Pleszew
1 pułk pontonowy – Brzeg
4 pułk saperów – Gorzów
5 batalion rozpoznania chemicznego – Krotoszyn
10 pułk łączności – Wrocław
56 batalion radioliniowy – Sieradz

Wojska Lotnicze i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju

1 Korpus OPL OK – Warszawa
- 1 pułk lotnictwa myśliwskiego – Mińsk Mazowiecki
- 2 pułk lotnictwa myśliwskiego – Kraków - Balice
- 13 pułk lotnictwa myśliwskiego – Łęczyca
- 39 pułk lotnictwa myśliwskiego – Mierzęcice
- 42 eskadra lotnictwa łącznikowego – Warszawa
- 9 Dywizja Artylerii OPL – Warszawa
  - 64 pułk artylerii OPL - Czerniaków
  - 86 pułk artylerii OPL - Bródno
  - 87 pułk artylerii OPL - Służewiec
  - 94 pułk artylerii OPL - Bielany
- 13 Dywizja Artylerii OPL – Bytom
  - 85 pułk artylerii OPL - Wełnowiec
  - 89 pułk artylerii OPL - Chorzów
  - 96 pułk artylerii OPL - Zabrze
  - 97 pułk artylerii OPL - Będzin
- 3 pułk artylerii OPL –Zgierz
- 90 pułk artylerii OPL – Nowa Huta
- 115 pułk artylerii OPL – Stalowa Wola
- 3 batalion radiotechniczny – Sandomierz
- 6 batalion radiotechniczny – Warszawa- Bemowo
- 7 batalion radiotechniczny - Lublinek k/Łodzi
- 14 batalion radiotechniczny – Kraków- Rakowice

2 Korpus OPL OK – Bydgoszcz
- 11 pułk lotnictwa myśliwskiego – Debrzno
- 25 pułk lotnictwa myśliwskiego – Pruszcz Gdański
- 28 pułk lotnictwa myśliwskiego – Słupsk
- 19 eskadra holownicza – Słupsk
- 43 eskadra lotnictwa łącznikowego – Bydgoszcz
- 129 pułk artylerii OPL – Szczecin
- 136 pułk artylerii OPL – Bydgoszcz
- 2 batalion radiotechniczny – Grudziądz
- 8 batalion radiotechniczny – Słupsk
- 9 batalion radiotechniczny – Choszczno

3 Korpus OPL OK – Wrocław
- 3 pułk lotnictwa myśliwskiego – Wrocław
- 38 pułk lotnictwa myśliwskiego – Powidz
- 45 pułk lotnictwa myśliwskiego – Babimost
- 62 pułk lotnictwa myśliwskiego – Poznań- Krzesiny
- 44 eskadra lotnictwa łącznikowego – Wrocław
- 14 pułk artylerii OPL – Wrocław
- 98 pułk artylerii OPL – Poznań
- 18 batalion radiotechniczny – Poznań- Ławica
- 22 batalion radiotechniczny – Wrocław- Strachowice
Ośrodek Szkolenia Lotniczego im. Janka Krasickiego – Dęblin
- 52 lotniczy pułk szkolny – Radzyń Podlaski
- 59 lotniczy pułk szkolny – Biała Podlaska
- 64 lotniczy pułk szkolny – Przasnysz
- 23 eskadra szkolna – Dęblin
Ośrodek Szkolenia Lotniczego im. Żwirki i Wigury – Radom
- 31 lotniczy pułk szkolno- bojowy – Łask
- 58 lotniczy pułk szkolno- bojowy – Dęblin
- 60 lotniczy pułk szkolno- bojowy – Radom
- 61 pułk szkolno-bojowy – Nowe Miasto nad Pilicą
36 samodzielny specjalny pułk lotniczy – Warszawa- Okęcie
27 eskadra lotnictwa sanitarnego – Warszawa- Okęcie

Lotnictwo Operacyjne

9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego – Malbork
- 29 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Orneta
- 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego – Malbork
11 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego – Świdwin
- 26 pułk lotnictwa myśliwskiego – Zegrze Pomorskie
- 40 pułk lotnictwa myśliwskiego – Świdwin
8 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko- Szturmowego – Bydgoszcz
- 4 pułk lotnictwa myśliwsko- szturmowego – Goleniów
- 5 pułk lotnictwa myśliwsko- szturmowego – Bydgoszcz
- 48 pułk lotnictwa myśliwsko- szturmowego – Inowrocław
16 Dywizja Lotnictwa Myśliwsko- Szturmowego – Piła
- 6 pułk Lotnictwa myśliwsko-szturmowego – Piła
- 51 pułk lotnictwa myśliwsko-szturmowego – Piła
- 53 pułk lotnictwa myśliwsko-szturmowego – Mirosławiec
15 Dywizja Lotnictwa Bombowego – Modlin
- 7 pułk lotnictwa bombowego – Modlin
- 33 pułk lotnictwa bombowego – Modlin
21 pułk lotnictwa rozpoznania taktycznego – Sochaczew
37 pułk łączności – Śrem
10 samodzielna eskadra korygowania ognia artylerii
11 samodzielna eskadra korygowania ognia artylerii
20 eskadra lotnictwa rozpoznania artyleryjskiego
14 eskadra lotnicza
17 eskadra lotnicza

Marynarka Wojenna

1 Brygada Okrętów Podwodnych
3 Brygada Kutrów Torpedowych
11 dywizjonu ścigaczy
12 dywizjon trałowców
13 dywizjon trałowców
14 dywizjon kutrów trałowych
15 dywizjon kutrów trałowych

Flotylla Okrętów Desantowych
7 dywizjon niszczycieli
60 pułk artylerii OPL
skadrowane baterie artylerii stałej

(3 9 11 13 15 17 18 19 27 31 34)

3 pułk piechoty morskiej – Dziwnów
29 batalion saperów
51 batalion łączności
30 pułk lotnictwa myśliwsko-szturmowego – Siemirowice
34 pułk lotnictwa myśliwskiego – Gdynia-Babie Doły
15 samodzielna eskadra rozpoznawcza – Siemirowice
18 mieszana eskadra lotnicza – Gdynia-Babie Doły
26 batalion obsługi lotnisk
50 batalion obsługi lotnisk
poligon lotniczy

Bibliografia

JerzyJ. Kajetanowicz JerzyJ., Polskie wojska lądowe 1945-1960, Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005, ISBN 83-88089-67-6, OCLC 749665942.
Paweł Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945–1956, Warszawa 2003,