Pochodzenie języka buruszaskiego
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Pochodzenie języka buruszaskiego – przedmiot spekulacji od początku pierwszych wzmianek o języku buruszaskim pod koniec XIX w. i temat badań naukowych, szczególnie intensywnych od lat 90. XX w.[1] Wobec trudności w ustaleniu pokrewieństwa genetycznego (historycznego)[2] z innymi językami, lub rodziną językową, zaliczono[3] buruszaski do grupy języków odosobnionych (izolatów językowych). Język buruszaski jest mową ojczystą grupy etniczej Buruszowie i ma ok. 100 tys. rodzimych użytkowników zamieszkujących wysokogórskie doliny w zachodniej części Karakorum (obecnie w północnym Pakistanie) lub żyjących w diasporze[4]. Najwcześniejsze opisy buruszaskiego i próby klasyfikacji sięgają lat 80. XIX w.[5], pierwszy szerszy opis gramatyczny jego głównych odmian dialektalnych ukazał się w połowie lat 30. XX w.[6], kolejne opracowania dopiero od lat 70. XX w. Hermann Berger, autor jednego z najobszerniejszych z nich[7], przeprowadzał historyczną analizę buruszaskiego, m.in. szukając powiązań z baskijskim[8]. W literaturze przedmiotu dominuje obecnie (2021 r.) co najmniej pięć głównych hipotez usiłujących przedstawić genealogię buruszaskiego; rozpatrują one jego ewentualne łączności genetyczne z językiem praindoeuropejskim, ale i z językami jenisejskimi czy kaukaskimi. Jedną z najnowszych i obszernie ugruntowanych jest teza łącząca buruszaski z językami kartwelskimi, zaproponowana i opisana przez J.H. Holsta w książce Die Herkunft des Buruschaski, wydanej w 2017 r.[9] Żadna jednak z wysuwanych hipotez nie zyskuje pełnej akceptacji językoznawców, a większość z nich pozostaje przy klasyfikowaniu buruszaskiego jako języka odosobnionego[10].