Loading AI tools
Podział terytorialny Austrii Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Republika Austrii jest federacją, którą tworzy 9 krajów związkowych (niem.: Bundesland lub Land, l.mn.: Bundesländer, Länder).
Kraje związkowe podzielone są na miasta statutarne (niem.: Statutarstadt, Stadtbezirk, l.m.: Statutarstädte, Stadtbezirke) oraz powiaty (niem.: Bezirk, Landbezirk, l.m.: Bezirke, Landbezirke, w Dolnej Austrii i Vorarlbergu Verwaltungsbezirk, l.m.: Verwaltungsbezirke).
Wyjątek stanowi Wiedeń, który podzielony jest na 23 dzielnice (niem.: Gemeindebezirk, l.mn.: Gemeindebezirke).
Powiaty dzielą się na: miasta (niem.: Stadt, l.m.: Städte), gminy targowe (niem.: Marktgemeinde, l.mn.: Marktgemeinden) oraz gminy (niem.: Gemeinde, Ortsgemeinde, l.mn.: Gemeinden, Ortsgemeinden).
Pięć z dziewięciu krajów związkowych: Dolna Austria, Karyntia, Salzburg, Styria oraz Tyrol, istnieje od średniowiecza. Górna Austria wyodrębniła się za panowania Józefa II około 1783-84. Vorarlberg wyodrębnił się z Tyrolu w roku 1861. Po rozpadzie Austro-Węgier w 1918 roku na podstawie traktatu z Saint-Germain oraz traktatu z Trianon Burgenland został przyłączony do Austrii jako kolejny kraj związkowy. W 1922 z Dolnej Austrii został wyodrębniony Wiedeń, jako 9 kraj związkowy.
Podstawą prawną podziału Austrii na kraje związkowe jest Konstytucja Austrii uchwalona 1 października 1920 roku z późniejszymi zmianami. Mówi ona:
Herb | Polska nazwa[3] | Niemiecka nazwa | Stolica | Powierzchnia[4] | Ludność (2023)[4] |
---|---|---|---|---|---|
Burgenland | Burgenland | Eisenstadt | 3965.20 km² | 301250 | |
Karyntia | Kärnten | Klagenfurt am Wörthersee | 9536.50 km² | 568984 | |
Dolna Austria | Niederösterreich | St. Pölten[5] | 19179.56 km² | 1718373 | |
Górna Austria | Oberösterreich | Linz | 11982.52 km² | 1522825 | |
Salzburg | Salzburg | Salzburg | 7154.56 km² | 568346 | |
Styria | Steiermark | Graz | 16399.34 km² | 1265198 | |
Tyrol | Tirol | Innsbruck | 12648.37 km² | 771304 | |
Vorarlberg | Vorarlberg | Bregencja | 2601.67 km² | 406395 | |
Wiedeń | Wien | Wiedeń | 414.82 km² | 1982097 |
Nazwa | Gminy katastralne | Powiaty | Miasta statutarne | Miasta | Gminy targowe | Gminy | Gminy razem | Miejscowości |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Burgenland | 328 | 7 | 2 | 11 | 67 | 91 | 171 | 328 |
Karyntia | 746 | 8 | 2 | 15 | 47 | 68 | 132 | 2825 |
Dolna Austria | 3040 | 20 | 4 | 72 | 327 | 170 | 573 | 3744 |
Górna Austria | 1213 | 15 | 3 | 29 | 151 | 255 | 438 | 6590 |
Salzburg | 381 | 5 | 1 | 10 | 24 | 84 | 119 | 687 |
Styria | 1605 | 13 | 1 | 34 | 122 | 129 | 286 | 2078 |
Tyrol | 341 | 8 | 1 | 10 | 21 | 245 | 277 | 627 |
Vorarlberg | 107 | 4 | – | 5 | 12 | 79 | 96 | 155 |
Wiedeń | 89 | – | 1 | – | – | – | 1 | 23 |
Razem | 7850 | 79 | 15 | 187 | 772 | 1119 | 2093 | 17057 |
Źródło: statistik.at |
Podstawa prawna istnienia powiatów regulowana jest na poziomie krajów związkowych. Jest to odpowiednio:
Kraj związkowy Wiedeń nie dzieli się na powiaty.
Gminy są korporacjami terytorialnymi z prawem do samorządu i zarazem okręgami administracyjnymi. Każda nieruchomość należy do jednej gminy[6].
Organami gmin są[6]:
Gminom liczącym co najmniej 20 000 mieszkańców nadawane są prawa miejskie[6].
Wszystkie gminy Austrii na podstawie Konstytucji Federalnej podlegają tym samym prawom, niezależnie, czy są to sporej wielkości miasta, czy też gminy wiejskie.
Jednocześnie Konstytucja pozwala na tworzenie miast statutarnych:
Artykuł 116
(3) O ile nie zagraża to interesom krajowym, gminie liczącej co najmniej 20 000 mieszkańców, jest nadawany na jej wniosek w drodze ustawy krajowej jej statut (prawo miejskie). Taka ustawa może być ogłoszona tylko za zgodą Rządu Federalnego. Zgodę uważa się za udzieloną, jeżeli Rząd Federalny w ciągu 8 tygodni od dnia, w którym uchwalona ustawa została przedłożona w odpowiednim ministerstwie federalnym, nie powiadomi naczelnika kraju, że zgody odmawia. Miasto posiadające własny statut, obok zadań administracji gminnej, wykonuje również administrację okręgową.
Herb | Nazwa | Kraj związkowy | Ludność | Powierzchnia | Gęstość | Data nadania statutu |
---|---|---|---|---|---|---|
Eisenstadt | Burgenland | 15 729 | 42,88 | 367 | 1921 | |
Graz | Styria | 298 479 | 127,57 | 2340 | 1850 | |
Innsbruck | Tyrol | 131 358 | 104,91 | 1252 | 1850 | |
Klagenfurt am Wörthersee | Karyntia | 104 332 | 120,12 | 869 | 1850 | |
Krems an der Donau | Dolna Austria | 25 271 | 51,66 | 489 | 1938 | |
Linz | Górna Austria | 210 118 | 95,99 | 2189 | 1866 | |
Rust | Burgenland | 1964 | 20,01 | 98 | 1921 | |
Salzburg | Salzburg | 156 619 | 65,65 | 2386 | 1869 | |
St. Pölten | Dolna Austria | 57 639 | 108,44 | 532 | 1922 | |
Steyr | Górna Austria | 37 917 | 26,56 | 1428 | 1867 | |
Villach | Karyntia | 65 135 | 134,99 | 483 | 1932 | |
Waidhofen an der Ybbs | Dolna Austria | 11 126 | 131,56 | 85 | 1868 | |
Wels | Górna Austria | 64 385 | 45,92 | 1402 | 1964 | |
Wiedeń | Wiedeń | 1 982 097 | 414,82 | 4778 | 1850 | |
Wiener Neustadt | Dolna Austria | 47 878 | 60,94 | 786 | 1866 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.