Podział administracyjny Gruzji
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gruzja administracyjnie jest podzielona na 9 regionów, dwie republiki autonomiczne (Abchazja i Adżaria) posiadające własne rządy oraz miasto wydzielone Tbilisi. Jednostkami drugiego rzędu jest 67 gmin oraz 5 miast wydzielonych.
Gruzja
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Gruzji Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Podział regionalny na terenie Gruzji został ustalony w latach 1994–1996. Administracją regionów zarządzają komisarze państwowi powoływani przez prezydenta.
Autonomiczne republiki (Abchaska ASRR i Adżarska ASRR) powstały za czasów ZSRR. Ich reorganizacja oraz nadanie szerszej autonomii zostało uregulowane przez gruzińską konstytucję. Ponadto w czasach radzieckich w skład Gruzińskiej SRR wchodził obwód autonomiczny (Południowoosetyjski).
Wchodząca formalnie w skład Gruzji autonomiczna Abchazja po rozpadzie ZSRR ogłosiła niepodległość i w wyniku działań zbrojnych wyparła wojska gruzińskie ze swego terytorium. Niepodległość Abchazji uznaje na arenie międzynarodowej tylko kilka państw, w tym Rosja.
Autonomiczna Adżaria rządzona jest przez premiera lokalnego rządu. Obecnie władze adżarskie są w pełni lojalne wobec rządu w Tbilisi po tym jak w 2004 roku władze gruzińskie w sposób pokojowy zmusiły do ustąpienia lokalnego przywódcę Asłana Abaszydzego, który jakkolwiek nie proklamował formalnej niepodległości, to jednak od czasów rozpadu ZSRR prowadził niezależną politykę i uniemożliwiał gruzińskim władzom centralnym jakikolwiek wpływ na decyzje adżarskich władz.
Odrębną kwestią jest zagadnienie jednego z regionów, formalnie należącego do Gruzji, do którego władze gruzińskie stosują nazwę „Region Cchinwali”, a który obejmuje obszar Osetii Południowej. Do 1990 roku istniał Południowoosetyjski Obwód Autonomiczny, zlikwidowany przez władze gruzińskie po rozpadzie ZSRR i podzielony następnie pomiędzy cztery jednostki administracyjne (regiony). Decyzja ta spotkała się ze sprzeciwem Osetyjczyków, który przybrał zbrojny charakter, co doprowadziło to do walk z wojskami gruzińskim i w konsekwencji – spowodowała secesję regionu. W wyniku walk separatyści przejęli władzę nad znaczną częścią obszaru dawnego Południowoosetyjskiego OA. Po wojnie w 2008 r. Gruzja straciła kontrolę nad całym obszarem Osetii Południowej, gdyż z pomocą Rosji separatyści opanowali pozostałe tereny dawnego okręgu autonomicznego (do tego czasu część Osetii Południowej zamieszkana przez Gruzinów i lojalna wobec władz w Tbilisi podlegała administracji gruzińskiej). Niepodległość Południowej Osetii została uznawana przez kilka państw, w tym Rosję. Wobec sukcesów separatystów rząd Gruzji proponował utworzenie Południowoosetyjskiego Obwodu Autonomicznego oraz przyznanie szerszej autonomii na zasadzie podobnej tej, jaka istnieje obecnie w Adżarii.
Region/Rep. autonomiczna | Lp. | Gminy (rejony) | Siedziba |
---|---|---|---|
1. | Rejon Gagra | Gagra | |
2. | Rejon Gali | Gali | |
3. | Rejon Gulripszi | Gulripszi | |
4. | Rejon Gudauta | Gudauta | |
5. | Rejon Oczamczyra | Oczamczyra | |
6. | Rejon Suchumi | Suchumi | |
2. Adżaria | 1. | Batumi | |
2. | Gmina Chulo | Chulo | |
3. | Gmina Keda | Keda | |
4. | Gmina Chelwaczauri | Chelwaczauri | |
5. | Gmina Kobuleti | Kobuleti | |
6. | Gmina Szuachewi | Szuachewi | |
3. Dolna Kartlia | 1. | Gmina Bolnisi | Bolnisi |
2. | Gmina Calka | Calka | |
3. | Gmina Dmanisi | Dmanisi | |
4. | Gmina Gardabani | Gardabani | |
5. | Gmina Marneuli | Marneuli | |
6. | Rustawi | ||
7. | Gmina Tetri Ckaro | Tetri Ckaro | |
4. Guria | 1. | Gmina Czochatauri | Czochatauri |
2. | Gmina Lanczchuti | Lanczchuti | |
3. | Gmina Ozurgeti | Ozurgeti | |
5. Imeretia | 1. | Gmina Baghdati | Baghdati |
2. | Gmina Ckaltubo | Ckaltubo | |
3. | Gmina Charagauli | Charaguli | |
4. | Gmina Choni | Choni | |
5. | Gmina Cziatura | Cziatura | |
6. | Kutaisi | ||
7. | Gmina Saczchere | Saczchere | |
8. | Gmina Samtredia | Samtredia | |
9. | Gmina Terdżola | Terdżola | |
10. | Gmina Tkibuli | Tkibuli | |
11. | Gmina Wani | Wani | |
12. | Gmina Zestaponi | Zestaboni | |
6. Kachetia | 1. | Gmina Achmeta | Achmeta |
2. | Gmina Dedoplisckaro | Dedoplisckaro | |
3. | Gmina Gurdżaani | Gurdżaani | |
4. | Gmina Kwareli | Kwareli | |
5. | Gmina Lagodechi | Lagodechi | |
6. | Gmina Sagaredżo | Sagaredżo | |
7. | Gmina Sighnaghi | Sighnaghi | |
8. | Gmina Telawi | Telawi | |
7. Mccheta-Mtianetia | 1. | Gmina Achalgori[uwaga 2] | Achalgori |
2. | Gmina Duszeti | Duszeti | |
3. | Gmina Kazbegi | Kazbegi | |
4. | Gmina Mccheta | Mccheta | |
5. | Gmina Tianeti | Tianeti | |
8. Megrelia-Górna Swanetia | 1. | Gmina Mestia | Abasza |
2. | Gmina Calendżicha | Calendżicha | |
3. | Gmina Chobi | Chobi | |
4. | Gmina Czchorocku | Czchorocku | |
5. | Gmina Martwili | Martwili | |
6. | Gmina Mestia | Mestia | |
7. | Poti | ||
8 | Gmina Senaki | Senaki | |
9. | Gmina Zugdidi | Zugdidi | |
9. Racza-Leczchumi i Dolna Swanetia | 1. | Gmina Ambrolauri | Ambrolauri |
2. | Gmina Lentechi | Lentechi | |
3. | Gmina Oni | Oni | |
4. | Gmina Cageri | Cageri | |
10. Samcche-Dżawachetia | 1. | Gmina Achalciche | Achalciche |
2. | Gmina Adigeni | Adigeni | |
3. | Gmina Achalkalaki | Achalkalaki | |
4. | Gmina Aspindza | Aspindza | |
5. | Gmina Bordżomi | Bordżomi | |
6. | Gmina Ninocminda | Ninocminda | |
11. Tbilisi | |||
12. Wewnętrzna Kartlia | 1. | Gmina Chaszuri | Chaszuri |
2. | Gmina Eredwi[uwaga 2] | Eredwi | |
3. | Gmina Gori | Gori | |
4. | Gmina Kareli | Kareli | |
5. | Gmina Kaspi | Kaspi | |
6. | Gmina Kurta[uwaga 2] | Kurta | |
7. | Rejon Tighwa[uwaga 2] | Tighwa |
- Abchazja jest państwem częściowo uznawanym na arenie międzynarodowej, ale oficjalnie jest częścią Gruzji. Według Rządu Gruzji Abchazja dzieli się na 6 regionów - podanych w tabeli, ale faktyczny stan jest inny. Władze separatystycznej republiki ustanowiły siódmy rejon - Tkwarczeli. Wszystkie nazwy są w tabeli gruzińskie, ale linki rejonów prowadzą do stron z abchaskimi nazwami - wyjątkiem jest tu Suchumi. Ponadto w Gruzji w 2006 roku wprowadzono Gminy, ale de facto reforma ta nie odniosła się do Abchazji i dalej są tam to rejony.
- Rejon ten znajduje się w (prawnie gruzińskiej) Osetii Południowej, której niepodległość uznawana jest częściowo na arenie międzynarodowej. Dane statystyczne nie są zbierane.
- Gruzja, Republika Gruzji - Informacje podstawowe - podział administracyjny - mapa administracyjna, regiony i rejony administracyjne, republiki autonomiczne, mapy [online], www.kaukaz.pl [dostęp 2023-05-11].
- სტატისტიკური ინფორმაცია საქართველოს რეგიონების მიხედვით [online], www.geostat.ge [dostęp 2023-05-11].
- Georgia Districts [online], www.statoids.com [dostęp 2023-05-11].
- IgorI. Ksenicz IgorI., Samorząd terytorialny w Gruzji, „Kwartalnik naukowy. Studia Regionalne i Lokalne” (2/2019), 2019, DOI: 10.7366/1509499527604 [dostęp 2023-05-13] (pol.).