Stanisław Słoński

Stanisław Słoński (ur. 9 października 1879 w Michałowicach, zm. 8 marca 1959 w Warszawie) – polski językoznawca, slawista.

Stanisław Słoński

Data i miejsce urodzenia	9 października 1879 Michałowice
Data i miejsce śmierci	8 marca 1959 Warszawa
profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Specjalność: językoznawstwo, slawistyka
Alma Mater	Cesarski Uniwersytet Warszawski (1903)
Profesura	1924
Polska Akademia Umiejętności
Status	członek PAU
profesor
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski
Odznaczenia

Grób Stanisława Słońskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

Urodził się w wielodzietnej rodzinie Franciszka (zm. 1907) i Marii z Fagońskich (zm. 1910)^[1][2]. W 1898 roku ukończył V Gimnazjum w Warszawie, a następnie studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Powrócił jednak do Warszawy i studiował prawo na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, który ukończył w 1903 roku. Później zaczął studia na uniwersytetach niemieckich w Heidelbergu, a przede wszystkim w Lipsku (1904–1907). Po powrocie do Warszawy przez osiem lat (1907–1915) był nauczycielem języka polskiego w pięciu gimnazjach warszawskich, w tym w Gimnazjum Mariana Rychłowskiego^[3]. Został wiceprezesem Polskiego Związku Nauczycielskiego^[1].

W latach 1907–1918 wykładowca języka polskiego na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie^[4]. Po powstaniu Uniwersytetu Warszawskiego w 1915 roku był organizatorem i pierwszym kierownikiem „Seminarium Słowiańskiego” na Wydziale Humanistycznym na tej uczelni. Ze względu na swoje osobiste zainteresowania nadał mu zachodnio- i południowosłowiański profil lingwistyczny. W 1920 ochotniczo służył w Wojsku Polskim^[1]. W 1924 został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. W 1935 wykładał na uniwersytecie w Sofii^[1]. W 1936 przy Uniwersytecie Warszawskim był współzałożycielem Towarzystwa Przyjaciół Narodu Serbsko-Łużyckiego, którego został prezesem.

W 1908 został członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a w 1934 Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1927–1939 był współredaktorem rocznika „Prace Filologiczne”, najstarszego polskiego czasopisma językoznawczego.

Po wojnie zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce.

Od 1903 był mężem Łucji z Jaczynowskich (1879–1968)^[2][5]. Jego siostrzeńcem był Tadeusz Fritz.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 101-6-17,18)^[5].

Wybrane prace naukowe i publikacje

• Psałterz puławski (1916)
• Przyimki w polskim sandhi (1921)
• Tak zwane perfectum w językach słowiańskich (1923)
• Wybór tekstów starosłowiańskich (1926)
• O rzekomym wpływie łacińskiej Vulgaty na starosłowiański przekład ewangelii (1927)
• Historia języka polskiego w zarysie (1934)
• Index verborum do Euchologium Sinaiticum (1934)
• Słownik polskich błędów językowych (Warszawa, 1947)
• O języku Jana Kochanowskiego (1949)
• Gramatyka języka starosłowiańskiego (1950)

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy (1957)^[6]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (28 września 1954)^[7]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[8]