Tornado
gwałtownie wirująca kolumna powietrza będąca jednocześnie w kontakcie z powierzchnią ziemi i podstawą cumulonimbusa / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Tornado?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Tornado (z hiszp. tornar – kręcić się), trąba powietrzna[1] – gwałtownie wirująca kolumna powietrza, będąca jednocześnie w kontakcie z powierzchnią ziemi i podstawą cumulonimbusa. Tornada osiągają różne rozmiary. Zwykle przyjmują postać widzialnego leja kondensacyjnego, węższym końcem dotykającego ziemi. Dolna część leja jest często otoczona chmurą odłamków i pyłu[2]. Widoczna część zawirowania poniżej podstawy chmury burzowej stanowi ok. 10% całego procesu, który wówczas zachodzi[3].
Ten artykuł dotyczy wiatru. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Nie mylić z: wir powietrzny, wir pyłowy. |
Tornada zaobserwowano na każdym kontynencie oprócz Antarktydy, jednak najwięcej tornad rocznie notuje się w Stanach Zjednoczonych[4][5]. Większość ma prędkość wiatru nie większą niż 180 km/h, szerokość leja do 75 metrów i pozostaje w kontakcie z powierzchnią ziemi na tyle długo, by przemierzyć po jej powierzchni kilka kilometrów. Najsilniejsze wytwarzają wiatr o prędkości do 480 km/h (tornado w okolicach Oklahoma City, 3 maja 1999), osiągają szerokość leja wynoszącą 2 km i przemierzają do 100 km[6][7]. Największe tornado w historii miało ponad 4 km szerokości (tornado w okolicach El Reno, 31 maja 2013)[8]. Intensywność tornad mierzy się w skali Fujity lub w skali TORRO. Większość najbardziej niszczycielskich zjawisk formuje się w chmurach burzowych zwanych superkomórkami[9]. W Polsce tornada są nazywane trąbami powietrznymi i mają przeważnie znacznie mniejszą siłę, niż zjawiska występujące w Alei Tornad.