Wikipedysta:Jatentaki/brudnopis
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Atmosfera Plutona to cienka warstwa gazów otaczająca Plutona. Składa się głównie z azotu (N2), z małym udziałem metanu (CH4) i tlenku węgla (CO), które to gazy znajdują się w równowadze ze swoimi lodami, znajdującymi się na powierzchni planety karłowatej[1][2]. Zawiera ona warstwy mgły, składającej się prawdopodobnie z cięższych związków chemicznych, powstałych z wymienionych gazów w skutek oddziaływania z promieniowaniem kosmicznym[3]. Charakterystyczną cechą atmosfery Plutona są silne i nie do końca poznane zmiany w cyklu pór roku, wynikające z nietypowych parametrów jego ruchu orbitalnego oraz rotacji wokół własnej osi[1].
Ciśnienie na powierzchni Plutona, zmierzone w 2015 roku przez sondę New Horizons wynosi około 1 Pa, czyli mniej więcej 100.000 razy mniej niż na Ziemi. Temperatura na powierzchni wynosi 40-60 K[1] i szybko rośnie wraz z wysokością, co związane jest z wywoływanym przez metan efektem cieplarnianym. Około 30 km ponad powierzchnią gruntu osiąga ona maksymalną wartość 110 K, po czym powoli zaczyna spadać[4].
Pluton jest jedynym obiektem transneptunowym ze znaną atmosferą[4]. Jej najbliższym odpowiednikiem jest atmosfera Trytona, lecz jako układ, w którym główny składnik atmosfery pozostaje w równowadze gaz-ciało stałe ze swoimi lodami na powierzchni planty, przypomina nawet marsjańską[5][6] (choć tam jest nim CO2 a nie N2).
Atmosfera Plutona badana była od lat 80tych poprzez prowadzone z powierzchni ziemi obserwacje wywoływanych przez niego okultacji gwiazd[7][8], a także wykorzystując techniki spektroskopii astronomicznej[9]. W 2015 atmosfera była też badana przez przelatującą w niedalekiej odległości sondę New Horizons[2][10].