Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Gospodarka Irokezów
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gospodarka Irokezów pierwotnie skupiła się na produkcji wspólnotowej, łącząc łowiectwo, zbieractwo i rolnictwo. Plemiona Ligi Irokeskiej i inne ludy mówiące językami irokeskimi, w tym Huroni, żyły w rejonie Wielkich Jezior i na terenie obecnego stanu Nowy Jork. W skład Ligi wchodziło początkowo pięć plemion: Mohawkowie, Oneidowie, Onondagowie, Kajugowie, Senekowie, które zjednoczyły się krótko przed pierwszym kontaktem z Europejczykami, a szóste plemię - Tuscarorowie - przyłączyło się później. Plemię Huronów, nie będących Irokezami, należało do tej samej grupy językowej i miało podobny model gospodarki.
|
Ten artykuł jest obecnie tłumaczony z języka angielskiego. Podstawę stanowi Economy of the Iroquois. Zobacz obecny kształt artykułu. |
Irokezi byli zasadniczo rolnikami, uprawiającymi tzw. "trzy siostry", czyli powszechne wśród Indian rośliny uprawne: kukurydzę, fasolę i dynie. Stworzyli kulturę i zwyczaje związane ze swym stylem życia, w tym koncepcje dotyczące przyrody i zarządzania własnością. Ich system gospodarczy był bardzo odmienny od dominującej obecnie gospodarki zachodniej. Charakteryzowały go: współwłasność ziemi, podział pracy ze względu na płeć i handel oparty głównie na ekonomii darów.
Zetknięcie się z Europejczykami na początku XVII w. miało głęboki wpływ na gospodarkę Irokezów. Na początku biali stali się oni ważnymi partnerami handlowymi, ale rozszerzanie się osadnictwa europejskiego zakłóciło równowagę irokeskiej gospodarki. Jeszcze przed początkiem XIX wieku Irokezi zostali zmuszeni do osiedlenia się w rezerwatach i dostosowania swej tradycyjnej gospodarki do nowych warunków. W XX wieku niektóre grupy Irokezów wykorzystały autonomiczny status indiańskich rezerwatów i otworzyły własne kasyna. Inni Irokezi włączyli się bezpośrednio w ogólną gospodarkę poza rezerwatami.