Bazilika e Shën Pjetrit
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bazilika Papale e Shën Pjetrit në Vatikan (italisht: Basilica Papale di San Pietro in Vaticano), ose thjesht Bazilika e Shën Pjetrit (Latin: Basilica Sancti Petri), është një kishë e ndërtuar në stilin e Rilindjes, e vendosur në Qytetin e Vatikanit, enklavë papale, e cila ndodhet brenda qytetit të Romës.
Bazilika e Shën Pjetrit | |
---|---|
Bazilika Papale e Shën Pjetrit në Vatikan | |
41°54′08″N 12°27′12″E | |
Vendndodhja | Vatikani |
Shteti | Selia e Shenjtë |
Denominimi | Katolike |
Tradita | Romake |
Faqja zyrtare | Bazilika e Shën Pjetrit |
Historia | |
Statusi | Bazilikë e Madhe Papale |
Dedikim | Shën Pjetrit |
Kushtuar | 18 nëntor 1626 |
Arkitektura | |
Arkitekt(ë) |
|
Stili | Rilindja dhe Baroku |
Vënia e gurit të themelit | 18 prill 1506 |
Përfunduar | 18 nëntor 1626 (1626-11-18) |
Imtësi | |
Gjatësia | 220 metres (720 ft) |
Gjerësia | 150 metres (490 ft) |
Lartësia | 136.6 metres (448 ft)[1] |
Lartësia e nefit | 46.2 metres (152 ft) |
Diametri i kubeve (nga jashtë) | 42 metres (138 ft) |
Diametri i kubeve (nga brenda) | 41.5 metres (136 ft) |
Administrimi | |
Dioqeza | Romë |
Klerikët | |
Arqipeshkv | Angelo Comastri |
E ideuar kryesisht nga Donato Bramante, Mikelanxhelo, Carlo Maderno dhe Gian Lorenzo Bernini, Shën Pjetri është vepra më e njohur e arkitekturës së Rilindjes dhe kisha më e madhe në botë. Ndërsa nuk është as kisha amtare e Kishës Katolike dhe as katedralja e Dioqezës së Romës (këto tituj ekuivalentë po mbahen nga Archbasilica e Shën Gjon Lateran në Romë), Shën Pjetri vlerësohet si një nga faltoret më të shenjta katolike. Është përshkruar si "mbajtja e një pozicioni unik në botën e krishterë"[2] dhe si "më e madhja nga të gjitha kishat e krishterimit".[3]
Tradita katolike thotë se bazilika është vendi i varrosjes së Shën Pjetrit, shef midis apostujve të Jezuit dhe gjithashtu Ipeshkvi i parë i Romës (Papa). Varri i Shën Pjetrit supozohet se është drejtpërdrejt poshtë altarit të lartë të bazilikës. Për këtë arsye, shumë papë janë përgjuar në Shën Pjetrin që nga periudha e hershme e krishterë. Një kishë ka qëndruar në këtë vend që nga koha e perandorit Romak Konstandini i Madh. Bazilika e Shën Pjetrit e Vjetër daton nga shekulli IV pas Krishtit. Ndërtimi i bazilikës së tanishme filloi më 18 prill 1506 dhe përfundoi më 18 nëntor 1626.
Shën Pjetri është i famshëm si një vend pelegrinazhi dhe për funksionete liturgjike. Papa kryeson një numër liturgjish gjatë gjithë vitit brenda bazilikës ose Sheshit fqinj të Shën Pjetrit; këto liturgji tërheqin audiencën që numëron nga 15,000 deri mbi 80,000 njerëz.[4] Shën Pjetri ka shumë shoqata historike, me Kishën e hershme të Krishterë, Papatin, Reformat protestante dhe Kundërreformimin Katolik dhe artistë të shumtë, veçanërisht Mikelanxhelo. Si vepër e arkitekturës, vlerësohet si ndërtesa më e madhe e epokës së saj.[5] Shën Pjetri është një nga katër kishat në botë që mbajnë gradën e bazilikës kryesore, të katër prej të cilave janë në Romë. Përkundër mendimit të gabuar popullor, ajo nuk është katedrale sepse nuk është vendi i një peshkopi; katedra e Papës si Peshkopi i Romës është në Shën Gjon Lateran.[6]