దక్షిణాఫ్రికా
From Wikipedia, the free encyclopedia
దక్షిణాఫ్రికా (లేదా Republic of South Africa ) అధికారికంగా " రిపబ్లిక్ ఆఫ్ సౌత్ ఆఫ్రికా " అని పిలువబడుతుంది. అనేది ఆఫ్రికా ఖండపు దక్షిణ కొనకు ఉన్న ఓ దేశం. దీనికి 2,798 కి.మీ పొడవైన అట్లాంటిక్, హిందూ మహా సముద్రాల తీరాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి ;[5][6][7] ఉత్తర సరిహద్దులో నమీబియా, బోస్ట్వానా, జింబాబ్వే ఉన్నాయి. తూర్పు సరిహద్దులో మొజాంబిక్, స్వాజిలాండ్లు ఉన్నాయి. లెసోతో అనే స్వాతంత్ర్య ప్రాంతాన్ని దక్షిణాఫ్రికా భూభాగం చుట్టి ఉంది.[8] దక్షిణాఫ్రికా కామన్ వెల్త్ దేశాలలో ఒకటి. దక్షిణాఫ్రికా యొక్క ఆర్థిక వ్యవస్థ ఆఫ్రికాలో కెల్లా పెద్దది. పెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థల్లో 24వది. దక్షిణాఫ్రికాలో అతిపెద్ద దేశం, ప్రపంచంలోని 25 వ అతిపెద్ద దేశంగా ఉంది. 57 మిలియన్ల మంది ప్రజలతో ప్రపంచంలోని 24 వ అత్యధిక జనాభా కలిగిన దేశంగా ఉంది. ఇది పాత ప్రపంచం (తూర్పు అర్ధగోళం) ప్రధాన భూభాగంలో ఉన్న దక్షిణ దేశం. దక్షిణాఫ్రికాలో సుమారు 80% సబ్-సహారా ఆఫ్రికా వంశీయులు ఉన్నారు.[9] దక్షిణాఫ్రికా వివిధ ఆఫ్రికా భాషలు మాట్లాడే విభిన్న జాతుల సమూహాలుగా విభజించబడి ఉంది. వీటిలో 9 భాషలు అధికారిక హోదా కలిగి ఉన్నాయి.[7] మిగిలిన ప్రజలలో ఐరోపా (శ్వేత), ఆసియా (భారతీయులు), బహుళజాతి (రంగు) పూర్వీకుల ఆఫ్రికా అతిపెద్ద వర్గాలు ఉన్నాయి.
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
నినాదం !ke e: ǀxarra ǁke (ǀXam) “Unity In Diversity” (literally “Diverse People Unite”) |
||||||
జాతీయగీతం en:National anthem of South Africa |
||||||
రాజధాని | ప్రిటోరియా (executive) Bloemfontein (judicial) Cape Town (legislative) | |||||
అతి పెద్ద నగరం | Johannesburg(2006) [1] | |||||
అధికార భాషలు | en:Afrikaans ఇంగ్లీషు Southern Ndebele Northern Sotho Southern Sotho Swazi Tsonga Tswana వెండ Xhosa జులు |
|||||
జాతులు | 79.5% Black 9.2% White 8.9% Coloured 2.5% Asian |
|||||
ప్రజానామము | సౌత్ ఆఫ్రికన్ | |||||
ప్రభుత్వం | పార్లమెంటరీ రిపబ్లిక్ | |||||
- | అధ్యక్షుడు | సిరిల్ రామ ఫోసా | ||||
- | ఉపాధ్యక్షుడు | Baleka Mbete | ||||
- | NCOP ఛైర్మన్ | M. J. Mahlangu | ||||
- | జాతీయ అసెంబ్లీ స్పీకర్ | Gwen Mahlangu-Nkabinde | ||||
- | చీఫ్ జస్టిస్ | Pius Langa | ||||
స్వాతంత్య్రము | యునైటెడ్ కింగ్డం నుండి | |||||
- | యూనియన్ | 31 మే 1910 | ||||
- | వెస్ట్ మినిస్టర్ చట్టం | 11 డిసెంబరు 1931 | ||||
- | రిపబ్లిక్ | 31 May 1961 | ||||
- | జలాలు (%) | Negligible | ||||
జనాభా | ||||||
- | 2008 అంచనా | 47900000[2] (25వది) | ||||
- | 2001 జన గణన | 44819778[3] | ||||
జీడీపీ (PPP) | 2007 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $467.381 billion[4] (25వది) | ||||
- | తలసరి | $9,767[4] (76వది) | ||||
జీడీపీ (nominal) | 2007 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $283.071 billion[4] (30వది) | ||||
- | తలసరి | $5,915[4] (68వది) | ||||
జినీ? (2000) | 57.8 (high) | |||||
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2007) | 0.674 (medium) (121వది) | |||||
కరెన్సీ | ర్యాండ్ (ZAR ) |
|||||
కాలాంశం | SAST (UTC+2) | |||||
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .za | |||||
కాలింగ్ కోడ్ | +27 |
దక్షిణాఫ్రికా అనేక రకాలైన సంస్కృతులు, భాషలు, మతాలు కలిగి ఉన్న ఒక బహుళ జాతి సమాజం. ప్రపంచంలోని నాలుగో అత్యధిక సంఖ్యలో ఉన్న 11 అధికారిక భాషల రాజ్యాంగ గుర్తింపు దాని బహుళజాతి వైవిధ్యం అలంకరణ ప్రతిబింబిస్తుంది.[7][7] ఈ భాషలలో రెండు ఐరోపా మూలాలకు చెందిన భాషలు ఉన్నాయి. డచ్చి నుండి అభివృద్ధి చెందిన అనేక దక్షిణాఫ్రికన్లకు మొదటి భాషగా పనిచేస్తుంది. ఇంగ్లీషు బ్రిటీషు వలసవాదం వారసత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. దీనిని సాధారణంగా ప్రజాజీవితంలో, వాణిజ్య జీవితంలో ఉపయోగిస్తారు. అయితే ఇది మొదటి వాడుకభాషగా భాషగా నాల్గవ స్థానంలో ఉంది. ఆఫ్రికా దేశాలలో ఎప్పుడూ తిరుగుబాటుజరగని కొన్ని దేశాలలో దక్షిణాఫ్రికా ఒకటి. దాదాపు ఒక శతాబ్దం పాటు ఎన్నికలు నిర్వహించిన దేశంగా దక్షిణాఫ్రికా ప్రత్యేక చరిత్ర కలిగి ఉంది. 1994 వరకు అత్యధిక సంఖ్యలో నల్లజాతి ఆఫ్రికన్లను ఆమోదించలేదు. 20 వ శతాబ్దంలో అత్యధికసంఖ్యలో నల్లజాతీయులు ఆధిక్యత చేస్తున్న అల్పసంఖ్యాక నుండి తమ హక్కులు తమకు కావాలని కోరింది. 1948 లో జాతీయ పార్టీ వర్ణవివక్షను విధించింది జాతి వేర్పాటును వ్యవస్థీకరించింది. దేశం లోపలా, దేశం వెలుపలా ఉన్న ఆఫ్రికా నేషనలు కాంగ్రెసు, ఇతర జాతివివక్షను వ్యతిరేకిస్తున్న కార్యకర్తలు దీర్ఘకాల పోరాటం (హింసాత్మక పోరాటం) తరువాత 1990 లో వివక్షత చట్టాలను రద్దు చేయడం ప్రారంభమైంది.
1994 నుండి జాతి, భాషా సమూహాలు అన్ని దేశం ఉదార ప్రజాస్వామ్యంలో రాజకీయ ప్రాతినిధ్యాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. పార్లమెంటరీ రిపబ్లికు, తొమ్మిది రాష్ట్రాలను కలిగి ఉంది. ప్రత్యేకించి వర్ణవివక్ష నేపథ్యంలో దేశం బహుళ సాంస్కృతిక వైవిధ్యాన్ని వివరించడానికి దక్షిణాఫ్రికాను తరచూ "ఇంద్రధనస్సు దేశం"గా సూచిస్తారు.[10] ప్రపంచ బ్యాంకు ఎగువ-మధ్య-ఆదాయం కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థగా, కొత్తగా పారిశ్రామికీకరణ చెందిన దేశంగా దక్షిణాఫ్రికాను వర్గీకరించింది.[11][12] దీని ఆర్థిక వ్యవస్థ ఆఫ్రికాలో రెండవ అతిపెద్ద, ప్రపంచంలోని 34 వ అతి పెద్దదిగా ఉంది.[4] కొనుగోలు శక్తి సమానత్వం ప్రకారం, దక్షిణాఫ్రికా ఆఫ్రికాలో 7 వ అత్యధిక తలసరి ఆదాయం కలిగి ఉంది. ఏదేమైనా పేదరికం, అసమానత కొనసాగుతున్నాయి. జనాభాలో దాదాపుగా 4 వ వంతు నిరుద్యోగులు ఉన్నారు. ప్రజలు దినసరి $ 1.25 అమెరికా డాలర్ల కంటే తక్కువ ఆదాయంతో జీవిస్తున్నారు. [13][14] అయినప్పటికీ అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలలో దక్షిణాఫ్రికా మధ్యవర్తిత్వ శక్తిగా గుర్తింపు పొందింది. ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ శక్తిగా అభివృద్ధి చెందింది.[15][16]