మొన్పా ప్రజలు
From Wikipedia, the free encyclopedia
ఈశాన్య భారతదేశంలోని అరుణాచల ప్రదేశు ప్రధాన జాతి సమూహం మోన్పా లేదా మన్పా (స: బో; బో; స: చైనీస్: 门巴族). చైనాలో అధికారికంగా గుర్తించబడిన 56 జాతులలో ఇవి కూడా ఒకటి.
Diorama of the Monpa people at the Jawaharlal Nehru Museum, Itanagar, Arunachal Pradesh | |
Total population | |
---|---|
85,000 | |
ముఖ్యమైన జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలు | |
![]() | 60,545 (2011 census)[1] |
![]() | 25,000 |
![]() | 3,000 |
భాషలు | |
East Bodish languages, Tshangla language, Kho-Bwa languages | |
మతం | |
Tibetan Buddhism | |
సంబంధిత జాతి సమూహాలు | |
Tibetan, Sherdukpen, Sharchops, Memba, Limbu |
మోన్పా ప్రజల మూలం అస్పష్టంగా ఉంది. ఈశాన్య భారతదేశంలోని ఇతర తెగల మాదిరిగానే మోన్పా అరుణాచల ప్రదేశు పశ్చిమ భాగంలోని తవాంగుకు వలస వచ్చినట్లు భావిస్తున్నారు. మోన్పా ఈశాన్య భారతదేశంలో ఉన్న ఏకైక సంచార తెగ అని నమ్ముతారు - వారు పూర్తిగా గొర్రెలు, ఆవులు, యాక్, మేకలు, గుర్రాలు వంటి జంతువుల పెంపకం మీద ఆధారపడి జీవితం సాగిస్తుంటారు. వీరికి ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశంలో శాశ్వత స్థావరం లేదా అనుబంధం లేదు. ఈ సిద్ధాంతం ఆధారంగా వీరు మోన్పా పశ్చిమ హిమాలయాలు, సిక్కిం మీదుగా తవాంగు ప్రాంతానికి వలస వచ్చి ఉండవచ్చు. ఈ సిద్ధాంతం ఆధారంగా ప్రస్తుతం సిక్కుంలో నివసిస్తున్న భూటియాలతో మోన్పాకు సంబంధాలు ఉన్నాయని ప్రతిపాదించబడుతుంది.
చాలా మంది మోన్పాలు భారత రాష్ట్రమైన అరుణాచల ప్రదేశులో నివసిస్తున్నారు. వీరిలో సుమారు 60,000 జనాభా, తవాంగు జిల్లా, పశ్చిమ కామెంగు జిల్లాల్లో కేంద్రీకృతమై ఉంది. చైనాలోని టిబెట్టు స్వయంప్రతిపత్తిత ప్రాంతం, కోనా కౌంటీ, బేయి జిల్లాలోని పలుంగు, మాడోగు కౌంటీలో సుమారు 25 వేల మంది మోన్పాలు నివసిస్తున్నారు. ఈ ప్రదేశాలు తక్కువ ఎత్తులో ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా మాడోగు కౌంటీ, ఇది మిగిలిన టిబెట్టు మాదిరిగా కాకుండా ఉష్ణమండల వాతావరణాన్ని కలిగి ఉంది.[2] అరుణాచల ప్రదేశులో నివసిస్తున్న 60,000 మంది మోన్పాలలో 20,000 మంది తవాంగు జిల్లాలో నివసిస్తున్నారు. ఇక్కడ వారు జిల్లా జనాభాలో 97% ఉన్నారు. మిగిలినవారిని పశ్చిమ కామెంగు జిల్లాలో చూడవచ్చు. అక్కడ వారు జిల్లా జనాభాలో 77% మంది ఉన్నారు. భూటాను సరిహద్దుకు సమీపంలో ఉన్న తూర్పు కామెంగు జిల్లాలో ఈ ప్రజలు తక్కువ సంఖ్యలో నివసిస్తున్నారు.[3]
భూటాను షార్చాపులతో మోన్పాకు చాలా సన్నిహిత సంబంధం ఉంది. వారి భాషలు సాధారణంగా టిబెటిక్-బర్మన్ భాషలలో టిబెటిక్ క్లస్టర్ నుండి వేరువేరుగా భావించబడతాయి. అయినప్పటికీ అవి టిబెటన్ వర్ణమాల ఆధారంగా వ్రాయబడ్డాయి.