Pisika
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang pisika (Ingles: physics; mula sa Kastila: física) ay isang natural na agham na sumasangkot sa pag-aaral ng materya[1] at mosyon nito sa espasyo-panahon kasama ng mga kaugnay na konseptong gaya ng enerhiya at pwersa.[2] Sa malawak na paglalarawan, ito ang pangkalahatang analisis o pagsisiyasat ng kalikasan na isinasagawa upang maunawaan kung paano umaasal ang sansinukob.[3][4]
Ang sugnayan ang isa sa mga pinakamatandang disiplinang pantalisikan na marahil ang pinakamatanda sa pamamamagitan nito ng dalubtalaan. Sa paglipas ng mga huling milenya, ang sugnayan ang kabahagi ng natural na pilosopiya kasama ng kemika, ilang mga sangay ng matematika, at biolohiya ngunit noong Himagsikang Siyentipiko noong ika-16 siglo, ang mga natural na agham ay lumitaw bilang walang katulad na mga programang pagsasaliksik sa kanilang sarili. Ang sugnayan ay bumabagtas sa maraming mga interdisiplinaryong mga area ng pagsasaliksik gaya ng biopisika at kemikang kwantum at ang mga hangganan ng sugnayan ay hindi mahigpit na inilalarawan. Ang mga ideya sa sunayan ay kadalasang nagpapaliwanag ng mga pundamental na mekanismo ng ibang mga agham habang nagbubukas ng mga bagong pamamaraan ng pagsasaliksik sa mga sakop gaya ng matematika at pilosopiya.
Ang sugnayan ay gumagawa rin ng malalaking mga ambag sa pamamagitan ng pagsulong ng mga bagong teknolohiya na lumilitaw mula sa mga teoretikal na pagkakatuklas. Halimbawa, ang pagsulong sa pagkakaunawa ng elektromagnetismo o pisikang nukleyar ay direktang tumungo sa pagkakabuo ng mga bagong produkto na kahangang hangang nagbago ng modernong lipunan gaya ng telebisyon, mga kompyuter, mga kasangkapang pangbahay at mga sandatang nukleyar. Ang mga pagsulong sa termodinamika ay tumungo sa pag-unlad ng industriyalisasyon at ang mga pagsulong sa mekanika ay pumukaw sa pagkakabuo ng kalkulo.