İoannis Hrisostomos
önemli erken dönem kilise babası / From Wikipedia, the free encyclopedia
İoannis Hrisostomos veya Altınağızlı Yuhanna (Yunanca: Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος; yaklaşık olarak M.S. 347 - 14 Eylül 407)[3], Konstantinopolis Başepiskoposu olarak görev yapmış önemli bir Kilise Babası'ydı. Vaazlarıyla ve halka açık konuşmalarıyla, iktidarın ve din adamlarının otoritelerini kötüye kullanımını kınadığı tutumuyla, Altınağızlı Yuhanna'nın İlâhî Âyin Metni ve asketik (çileci) duyarlılıkları ile tanınır.[3] Yunanca khrisostomos (Χρυσόστομος) unvanı "altın-ağızlı" anlamına gelir ve ünlü hitabet yeteneğini belirtir. Batı kiliselerinde John Chrysostom olarak anılır.[4][5] Altınağızlı Yuhanna, Erken Hristiyanlık döneminde en üretken yazarlardan biriydi, ancak hem İskenderiyeli Origenes[6] hem de Hippo'lu Augustinus[7] onu geçmiştir.
İoannis Hrisostomos | |
---|---|
Doğum | y. 347[lower-alpha 1] Antakya |
Ölüm | 14 Eylül 407 (aged c. 58)[1] Komana Pontika, Pontus[2] |
Kutsayanlar | Doğu Ortodoks Katolik Kilisesi Oryantal Ortodoksluk Doğu Kilisesi Anglikan Kilisesi |
Yortu | Doğu Ortodoks 13 Kasım (Konstantinopolis Başpiskoposu olması) 27 Ocak (Translation of Relics) 30 Ocak (Three Holy Hierarchs) Batı Hristiyanlık 13 Eylül (Repose—transferred from 14 Eylül); 27 Ocak (extraordinary form) |
Oryantal Ortodoks, Doğu Ortodoks, Katolik, Anglikan ve Lutheran kiliseleri dahil olmak üzere birçok kilise tarafından bir aziz olarak saygı gösterilmektedir. Doğu Ortodoks Kilisesi, Bizans Katolikleri ile birlikte onu Üç Kutsal Hiyerarşi'den biri olarak özel bir saygıyla anar (Büyük Vasil ve Teolog Gregory ile birlikte). Altınağızlı Yuhanna'nın Doğu Ortodoks Kilisesi'ndeki yortu günleri 13 Kasım (Altınağızlı Yuhanna), 27 Ocak (Altınağızlı Yuhanna'nın emanetlerinin taşınması) ve 30 Ocak'tır (Büyük Vasil, Teolog Gregory ve Altınağızlı Yuhanna'nın anılması).[8]
Roma Katolik Kilisesi onu bir Kilise Doktoru olarak tanır. Ölüm tarihi Kutsal Haç'ın Yüceltilmesi yortusuna (14 Eylül) denk geldiği için , Genel Roma Takvimi onu 1970'ten beri bir önceki gün olan 13 Eylül'de kutlar; 13. yüzyıldan 1969'a kadar bu tarihi, cesedinin Konstantinopolis'e nakledildiği gün olan 27 Ocak'ta kutlar. Diğer Batı kiliseleri, Anglikan ve Lutheran kiliseleri de dahil olmak üzere onu 13 Eylül'de, bazıları ise 27 Ocak'ta anar. Altınağızlı Yuhanna, 13 Eylül'de İngiltere Kilisesi ve Episkopal Kilisesi takvimlerinde de saygıyla anılır. Kıptî Ortodoks Kilisesi de onu bir aziz olarak tanır (16 Tut ve 17 Hathor'da bayram yapar).[9][10]