Elektrozayıf etkileşim
From Wikipedia, the free encyclopedia
Parçacık fiziğinde elektrozayıf etkileşim, doğanın bilinen iki veya dört temel etkileşiminin birleşimin bir tanımıdır: elektromanyetizm ve zayıf etkileşim. Her gün düşük enerjilerde, bu iki kuvvet çok farklı oluşsa da, teori modelleri aynı kuvvetin iki farklı etkisi gibidir. Yukarıdaki birleştirme enerjisi, yaklaşık 100 GeV, tek bir elektrozayıf kuvvet oluşturabilir. Bu yüzden, eğer evren yeterince sıcaksa (Big Bang’den kısa bir sonra olan bir sıcaklık ortalama 1015 K), elektromanyetik kuvvet ve zayıf kuvvet birleşmiş bir elektrozayıf kuvvete dönüşür. Elektrozayıf dönem boyunca, zayıf kuvvet güçlü kuvvetten ayrılır. Kuark dönem boyunca, elektrozayıf kuvvet elektromanyetik ve zayıf kuvvetten ayrılır.
Sheldon Glashow, Abdus Salam ve Steven Weinberg, temel parçacıklar arasındaki zayıf ve elektromanyetik etkileşimin birleşimine katkılarından ötürü 1979’da Nobel Fizik ödülünü aldılar. Elektrozayıf etkileşimlerin varlığı deneysel olarak iki adımda sabitlendi, ilki 1973’te Gargamelle işbirliği ile nötrino saçılmasındaki nötr akımların keşfiydi. Ikincisi ise dönüşmüş Super Proton Synchroton’undaki proton/antiproton çarpışmalarının W ve Z ölçü bozonlarının keşfini içeren 1983’teki UA1 ve UA2 işbirliğidir. 1999 yılında Gerardus 't Hooft ve Martinus Veltman elektrozayıf teorinin yeniden normalleştirilebildiğini gösterdiği için Nobel ödülü aldı.