En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Ortaköy, Aksaray
Aksaray'da bir ilçe Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Ortaköy, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray iline bağlı ilçedir. 2022 nüfus sayımına göre ilçe nüfusu 31.818'dir.[1] İlçe 725 kilometrekare alan kaplamaktadır ve ortalama yüksekliği 1.140 metredir.[2]
.jpg)
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2022) |
Tarih öncesi
Ortaköy ve çevresinde, şimdiye kadar tarih öncesi ve sonrası dönemlere yönelik kapsamlı bir tarihi ve arkeolojik araştırma yapılmamıştır. Mevcut bazı belgelerin define arayıcıları tarafından yok edildiği iddia edilmektedir. Aksaray ve çevre illerde yapılan (Acemhöyük, Alişar, Boğazköy) kazılarda elde edilen belgeler de bölge ve civarında İlk Tunç Çağı'na uzanan tarihini ortaya çıkarmıştır. Ortaköy çevresindeki Kalehöyük, Koçhasan Höyüğü ve Muratlı höyük gibi birden fazla kültür katları bulunan yerleşim merkezlerinde yapılacak arkeolojik kazı ve araştırmalar Hitit'ler dönemi için yeni belgeler verebilecektir. Hititlerden sonra MÖ 7. yüzyılda Frig'lerin hakim olduğu bölgede Ortaköy de yer almaktadır. Frig kültüründe görülen “ölü gömme” usullerinden, oyulmak suretiyle yapılan "Kaya Mezarlar"a, bölgelerin jeolojik yapısı itibarıyla rastlanılmamaktadır. Buna karşın Frig soylularının gömüldüğü Tümülüslerle sıkça karşılaşınılmaktadır. MÖ 5. yüzyılda Pers İstilası ile birlikte Pers yönetimine giren yöreye, Makedonya Kralı Büyük İskender'in Asya seferi sırasında, Makedonyalılar hakim olmuşlardır.
Roma dönemi
MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümü üzerine, Pers soyundan Arırarat tarafından kurulan Kapadokya Krallığı bölgeye hakim olmuştur. Kapadokya Krallığı MÖ 17. yüzyılda Roma İmparatorluğu'na katılmıştır. Aksaray, Kapadokya Kralı Arkhelais tarafından kurulmuştur. Krala izafeten şehir Arkhelais adını almış, bir müddet Kapadokya Krallığına başşehir olmuştur. Bu dönemlerden kalma küçüklü büyüklü yerleşim merkezlerine, tarım faaliyeti ve kaçak kazılarda mermerden tanrıçalar, madeni paralar İshaklı, Karapınar, Sarıkaraman, Namlıkışla köyleri arazilerinde sıkça rastlanılmaktadır. Hristiyanlığın ilk yıllarında, Kapadokya bölgesinde bu din hızla yayılmıştır. İdareciler hristiyanlığı yasaklamışlardır. Bilhassa İmparator Diocletianus (284-305) döneminde bu yasak çok daha katılaştırılmıştır. Adeta bir katliama girişilmiştir. Hıristiyan halk bu vahşetten kurtulmak, daha serbest ibadet edebilmek için, yeraltı şehirleri kurmuşlardır. Kapadokya'da görülen bu galerialardan biri de Çatin Köyü ile Ozancık Köyü yakınlarındaki "Ersele"dir.
Bizans dönemi
Roma İmparatorluğu'nun 395'te ikiye bölünmesiyle Kapadokya yöresinde Bizans hakimiyeti başlamıştır. Ortaköy ve çevresinde bu dönemden kalan madeni paralar, pişirilmiş toprak kaplar, içme suyu şebekeleri, harçlı mesken kalıntıları, mezarlar ve çeşitli maden işletmeleri vardır. Ozancık (Ersele), Sarıkaraman, Harmandalı, Gökkaya gibi köy ve kasabalarda bu eserlere sıkça rastlanmaktadır. Ortaköy ve çevresi 7. yüzyıl başlarından itibaren önce Sasani, sonra sık sık Arap istilalarına uğramıştır. Bu istilalara karşı koymak ve korunmak maksadıyla güneydeki stratejik noktalar ve derbentler Bizanslılar tarafından özenle korunmuş, Ereğli (Heraklia), Niğde, Aksaray (Arkhelais) ve Ortaköy'e yakın mesafede geçitler tutulmuş ve yeni kaleler inşa edilmiştir.
Selçuklu dönemi
Ortaköy, Ekecik dağları batısındaki "Küçük Sımandı Kalesi"nin bu döneme ait olması muhtemeldir. 1071'de Malazgirt Savaşı ile Anadolu'ya giren Büyük Selçuklu devleti komutanlarından Melik Ahmet Danişmend Gazi, Aksaray ve çevresini fethederek buraları bir Türk yurdu haline getirdi. Konya'nın Anadolu Selçuklu başkenti olmasının (1116) ardından Anadolu Türk Birliği'ni sağlamaya çalışan II. Kılıçarslan, harabe halindeki Arkhelais kalıntıları üzerine Aksaray'ı kurdu. Azerbaycan'dan getirttiği Türkmen oymaklarının çevre köylere yerleşmelerini sağladı. Göçebe alanlarda hayvancılıkla uğraştılar. Bunun neticesi çevredeki mera ve çayırlarda atlar yetiştirilmeye başlandı. Danişmend'liler ve Anadolu Selçukluları döneminde, doğudan Anadolu'ya gelen Türkler, buralardaki Bizanslıları sürmüşlerdir. Türkmen aşiretleri, hem Bizanslardan kalan meskenlere hem de meralara yeni bir yerleşim merkezi kurdular. Bunlardan biri de “Eyüp” ilidir. Ortaköy bu köyün kalıntıları üzerine kurulmuştur.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin son yıllarında, devletin birliği için çalışan büyük Türk mutasavvıfı Yunus Emre'nin türbesi Ortaköy'ün Sarıkaraman kasabası yakınlarındaki Ziyaret Tepesindedir. (1243) Kösedağ bozgunu ile Moğollar'ın Anadolu'ya yerleşmeleri sonucu Anadolu Selçuklu hükümdarlarının otoritesi zayıflamıştı. Bunun neticesinde meydana gelen devlet otoritesi boşluğu sebebiyle Ortaköy ve çevresi de Eretna, Kadı Burhaneddin ve Karamanoğulları arasında el değiştirdi.
Osmanlı dönemi
1470'te İshak Paşa'nın Şereflikoçhisar ve Aksaray çevresini Osmanlı hakimiyetine almasıyla birlikte, Ortaköy ve çevresi de Osmanlı yönetimine girdi. 1477'de Aksaray ve çevresinin nüfusu yazılmış, tahrir defterleri tutulmuş, emlak ve vakıfları belirlenmiştir. Bu dönemde Aksaray, Karaman Eyaletine bağlı bir sancak merkezidir. Aksaray'a, Hasandağı, Bekir, Eyübeli, Sahra, Ova, Eyyup nahiyelerinin yanı sıra Şereflikoçhisar da nahiye olarak bağlanmıştır. Ortaköy halkı, Aksaray'lılar gibi II. Beyazıd dönemindeki Cem Sultan isyanında, Sultan Beyazıd tarafını tutmuşlardır.
Türkiye dönemi
Ortaköy halkı, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk tarafının yanında bulunmuşlardır.[3]
Remove ads
Nüfus
Remove ads
İdari yapı
1957 yılında ilçe olmuştur.[21] İlçeye bağlı 30 köy muhtarlığı mevcuttur. İlçe merkezinde 12 mahalle vardır. Ortaköy belediye başkanı Ahmet Koyuncu'dur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads