Viktorya edebiyatı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Viktorya edebiyatı[1] ya da Viktorya dönemi edebiyatı, Kraliçe Viktorya (1837-1901)'nın hükümdarlığı döneminde yazılan edebi metinlerin bütününü oluşturan İngiliz edebiyatıdır. Romantik dönem ile yirminci yüzyılın modernist edebiyatı arasında bir bağlantı, bir geçiş oluşturur.[2] On dokuzuncu yüzyılda roman, İngilizce edebiyatın önemli bir türü haline geldi ve bu gelişim Viktorya devrinde gerçekleşti. Dönemin İngilizce eserleri bilimsel, ekonomik ve teknolojik ilerlemelerden sınıfsal yapılanmalardaki değişikliklere ve dinin toplum üzerindeki rollerine kadar birçok alanda İngiliz kültürünün büyük dönüşümlerini yansıtmaktadır.[3] Dönemin ünlü romancıları arasında Charles Dickens, William Thackeray, Brontë kız kardeşler (Emily Brontë, Charlotte Brontë, Anne Brontë), George Eliot ve Thomas Hardy yer alır.
Romantizm dönemi süresince soyut ifade ve içe odaklanma baskındı. Viktorya devri'ndeki denemeci, şair ve romancılar fabrika işçiliğinin zor koşulları, alt sınıfın kötü durumu, kadın ve çocuklara yapılan kötü muamele gibi hayatın gerçekleri üzerine düşündüler.[4] Önemli örnekler arasında şair Elizabeth Barrett Browning ve romancı Charles Dickens ve Thomas Hardy sayılabilir. Barrett'ın çocuk işçiler hakkındaki çalışmaları, kadın yazarların genellikle takma erkek adı kullanmak zorunda kaldığı erkek egemen bir dünyadaki başarısını pekiştirdi.[5] Dickens, ekonomik eşitsizlik gibi sosyal sorunları ele alırken mizahî ve samimî bir dil kullandı.[6] Hardy için roman ise, dini ve sosyal yapıları sorgulamak için araçtı.[7]
Bu dönemde şiir ve tiyatro da üretildi. Robert Browning ve Alfred Tennyson, Viktorya devri İngiltere'sinin en ünlü şairleriydi.[8] 19. yüzyılın son on yıllarına kadar tiyatro türünde kayda değer eserler üretilmemiştir. Dönemin önemli oyun yazarları arasında Gilbert ve Sullivan, George Bernard Shaw ve Oscar Wilde bulunmaktadır.[9]