ŴaTumbuka
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ŵatumbuka (panji, ŵaKamanga, Batumbuka na Matumbuka) ni fuko la Bantu ilo likusangika mu Malaŵi, Zambia na Tanzania.[1][2][3] Chiyowoyero cha chiTumbuka chili mu gulu la viyowoyero vya ŵanthu ŵa mtundu wa Bantu, ndipo chili kufuma ku chigaŵa icho chili pakati pa Mlonga wa Dwangwa kumwera, Mlonga wa North Rukuru kumpoto, Nyanja ya Malawi kumafumiro gha dazi, na Mlonga wa Luangwa. Ŵakusangika mu vidika kufupi na milonga, nyanja kweniso mu malo gha mapiri gha Nyika Plateau, uko kanandi ŵakuchemeka Henga nangauli ili ndilo zina la chigaŵa.[1][3]
Total population | |
---|---|
7 milion (2020 est.) | |
Languages | |
Tumbuka, Malawi Tonga language | |
Religion | |
Christianity, Tumbuka mythology | |
Related ethnic groups | |
Tonga people of Malawi |
Person | muTumbuka |
---|---|
People | ŵaTumbuka |
Language | Chitumbuka |
Country | Nkhamanga |
Ŵanthu ŵa mtundu wa Tumbuka ŵakumanyikwa na mafuko ghachoko waka agho ghali na mitheto yakupambana. Ŵanthu aŵa ni Henga, Phoka, na Kamanga.
Kuti tipulikiske makora, fuko la Tumbuka likaŵa limoza mwa mafuko ghachoko agho ghakafuma ku Luba mu charu icho sono chikuchemeka Democratic Republic of Congo. Ivi vikacitika pambere boma lindakhazikiskike, ndipo ŵakakhala mu caru ici kwa vilimika vinandi comene pamanyuma pakuti ŵafumako ku mafuko gha Bantu mu cigaŵa ca ku mpoto kwa Africa.
Fuko la Tumbuka na mafuko ghanyake ghachoko ghakachimbizgika mu Luba na fuko la Worrior ilo likamanyikwa na zina lakuti fuko la Kongolo.