Сталин, Иосиф Виссарионович
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ио́сиф Виссарио́нович Ста́лин (шын фамилиязы Джугашви́ли (груз. იოსებ ჯუღაშვილი); 1878 чылдың декабрь 6 [18] (албан тайылбыр аайы-биле — 1879 чылдын декабрь 9 [21]), Гори, Тифлисск губерниязы, Россия империязы — 1953 чылдың март 5, Чоокку дача, Волынск, Кунцевск район, Москва облазы, СССРЭ) — совет политиктиг, күрүне, дайын болгаш партияның ажылдакчызы, россияның революционери. СССЭ-ниң херек кырында Баштыңы[1]. РКП (б) - БКП (б) ТК Генералдыг секретары (1922—1934), ТК БКП(б) - СЭКП секретары (1934—1953), Совет Эвилелиниң маршалы (1943), Совет Эвилелиниң Генералиссимусу (1945). ССРЭ-ниң Улустуң камгалакчы комиссары (1941—1946), ССРЭ-ниң Совнаркомнуң даргазы болгаш ССРЭ-ниң Министрлер Чөвүлелиниң даргазы (1941—1953), ССРЭ-ниң күрүнениң камгалал комитединиң даргазы (1941—1945).
Оон аңгыда кылып турган ажылдары: 1922 чылдың апрель 3-тен 1934 чылдың февраль 10-ге чедир ТК БКП(б)-ниң генеральдыг секретары, ооң соонда - ТК БКП(б)-ниң секретары ( 1952 чылдан — СЭКП).
1912 чылда В. И. Ленинниң саналы-биле РСДРП ТК-че киирген. Ол үеде-ле Иосиф Джугашвили "Сталин" деп псевдоним фамилияны алган. Октябрь революцииязының үезинде, Ийи дугаар Бугүроссияның чыыжынга БЦИК база ЧКН кежигүнү кылдыр соңгуткан. 1922 чылда болган БКП (б) ТК Пленумунга ТК БКП (б)-ниң Оргбюро болгаш Политбюрозунуң кежигүнү кылдыр соңгуткан. Оон аңгыда Бугү Совет Эвилелиниң коммунистиг партиязының (большевиктер) Төп Комитетиниң Генералдыг секретары (Лениниң ССРЭ-ниң турган үезинде Чоннуң Комиссарларының Чөвүлеиниң даргазыкылдыр соңгуткан. 1930 чылда, Ленниниң кошкаап база чок болганының соонда, Сталин партия иштинде тулчуушкуннуң тиилекчизи болуп үнгеш, ССРЭ-ниң баштыңы аппарган..