ئۆزبېكىستان (ئۆزبېكىستان جۇمھۇرىيىتى) (ئۆزبېكچە: O‘zbekiston Respublikasi) ئوتتۇرا ئاسىياغا جايلاشقان، سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى تارقالغاندىن كېيىن مۇستەقىللىققا ئېرىشكەن مەملىكەت. ھازىرقى زۇڭتۇڭ ساۋكات مىرزىيويەۋ.
ئۆزبېكىستان جۇمھۇرىيىتى
ئۆزبېكچە: O‘zbekiston Respublikasi
Ўзбекистон Республикаси
ئۆزبېكىستان |
دۆلەت گربى |
دۆلەت بايرىقى |
|
|
مارش:
|
|
مەمۇرىي مەركىزى
ۋە |
تاشكەند
41°16′ شىمال ′13°69 شەرق |
|
|
ئېتنىك گرۇپلار(1996)
|
81.1% ئۆبېكلەر
5.4% رۇسلار
4.0% تاجىكلەر
10% باشقىلار
3.0% قازاقلار
2.5% قاراقالپاقلار
1.5% تاتارلار
2.5% باشقىلار
|
|
ھۆكۈمەت
• ئەلباشى
• باشۋەكىل |
جۇمھۇرىيەت
شەۋكەت مىرزىيايېۋ (مۇھەققەت)
شەۋكەت مىرزىيايېۋ |
|
قۇرۇلۇش
• بۇخارا ئەمىرلىكى
• بۇخارا سوۋېت خلق جۇم.
• ئۆزبېك س س ر
• مۇستەقىللىق ئېلانى
• ئىتىراپ قىلىنىشى
• تاماملىنىشى |
1785
1920- 09- 02
1924- 10- 27
1991- 09- 01
1991- 12- 08
1991- 12- 25 |
|
ئاھالە
• 2016 تەخمىنەن
• زىچلىقى |
31,576,400 جان (41.)
61.4/km2 جان (116.) |
|
يەر مەيدانى
- توپلام
- سۇ (%) |
448.978 km2
172.742 mil2
4,9 |
|
ئ.ئ.ۇ.ق (س.كۈچى)
- توپلام
- كىشى بېشى
|
2015- يىلى
$183.933 مىلىيارد (62.)
$5,939 ھەر كىشى |
|
ئ.ئ.ۇ.ق (تۆۋەن)
- توپلام
- كىشى بېشى
|
2015- يىلى
$68.190 مىلىيارد (70.)
$2,202 ھەر كىشى (130.) |
|
|
|
|
|
|
ئۆزبېكىستان بۇگۈن خەلقئارادا مەۋجۇد مۇستەقىل 7 تۈركىي جۇمھۇرىيەتلەرنىڭ بىرى بولۇپ، "تۈركسوي"نىڭ ئەزاسىدۇر. دېڭىز ئوكيان چىگرىسى بولمىغان بۇ دۆلەتنىڭ قوشنىلىرى شىمال ۋە غەربتە قازاقىستان، شەرقتە قىرغىزىستان ۋە تاجىكىستان، جەنۇبتا تۈركمەنىستان ۋە ئاڧغانىستان باردۇر. زېمىنىنىڭ كۆپ قىسمى قەدىمكى ماۋەرائۇننەھرگە جايلاشقان. ئۆزبېكىستاننىڭ پايتەختى ۋە ئەڭ چوڭ شەھىرى تاشكەنت. مەملىكەت 12 ۋىلايەت ۋە بىر ئاپتونوم جۇمھۇرىيەتتىن تەشكىل تاپقان.
ئۆزبېكىستان ئىقتىسادى، پاختا، ئالتۇن، ئۇران ۋە تەبئىي گاز باشتا بولۇپ، كۆپىنچە مېتال ئىشلەپچىقىرىشقا تايىنىدۇ. بازار ئىقتىسادىغا كىرىشنى مەقسەد قىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلغان بولىشىغا قارىماي، دۆلەت ئىچىدە مەبلەغ سالغۇچى سالغۇچى چەتئەللىكلەرنى زېرىكتۈرىدىغان قاتتىق ئىقتىسادىي تەكشۈرۈشلەر بىر شەكىلدە دەۋام قىلماقتا. ئۆزبېكىستان كىشىلىك ھوقۇق|ئىنسان ھەقلىرى ۋە شەخسىي ئەركىنلىك ھەققىدە ئىچكى سىياسەتلىرى بەئزى خەلقئارالىق تەشكىلاتلار تەرىپىدىن ئاغىر بىر شەكىلدە تەنقىد قىلىنماقتا.