Afgʻonistonda fuqarolar urushi (1992–1996)
From Wikipedia, the free encyclopedia
1992-1996-yillardagi afgʻon fuqarolar urushi 1992-yil 28-aprelda — Afgʻoniston Prezidenti Muhammad Najibulloning oʻrniga yangi muvaqqat Afgʻoniston hukumati kelishi hamda Tolibonning Kobulni bosib olishi va 1996-yil 27-sentyabrda yilda Afgʻoniston Islom Amirligini tashkil etishi bilan sodir boʻldi[1].
Afgʻonistonda fuqarolar urushi (1992–1996) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Afg'oniston mojarosining bir qismi va Eron-Saudiya Arabistoni mojarosi | ||||||||
Yuqori: Kobuldagi fuqarolik infratuzilmasining katta qismi urush tufayli vayron boʻlgan. Jadayi Mayvandning ushbu fotosurati 1993-yilga tegishli. Pastki: 1996-yilda Afgʻonistonda Tolibon (qizil) va Shimoliy alyansning (koʻk) hududiy nazorati | ||||||||
| ||||||||
Raqiblar | ||||||||
Afgʻoniston islom davlati
Qoʻllab-quvvatlash: Hezb-i Wahdat (1992-yil dekabrgacha) Junbish-i Milli (1994-yilgacha
) |
Hezb-e Islami Gulbuddin (1994-yil oxirigacha
) Hezb-i Wahdat (1992-yil dekabrdan keyin
) Junbish-i Milli (1994-yil yanvar-1994-yil avgust) Mahalliy Qandahor kuchlari |
Afgʻoniston Islom amirligi (1994-yildan keyin) Qoʻllab-quvvatlash: Al-Qaeda (1996-yildan oldin) | ||||||
Qoʻmondonlar | ||||||||
Burhanuddin Rabbani Ahmad Shah Massoud Abdul Ali Mazari |
Gulbuddin Hikmatyor
Abdul Ali Mazari Gul Agha Sherzai |
Andoza:Country data Taliban Mullah Omar Osama Bin Laden |
1992-yil 25-aprelda Gulbiddin Hikmatyor boshchiligidagi va Pokiston Xizmatlararo razvedka (ISI) tomonidan qoʻllab-quvvatlangan Hizb-e Islomi Gulbiddin koalitsion hukumat tuzishdan bosh tortgach, uch, keyinroq besh yoki oltita mujohid qoʻshinlari oʻrtasida fuqarolar urushi boshlandi. Toʻrt oydan soʻng, yarim million Kobul aholisi kuchli bombardimon qilingan shaharni tark etdi.
Keyingi yillarda oʻsha jangari guruhlarning baʼzilari bir necha bor koalitsiya tuzdilar, lekin koʻpincha ular yana buzildi. 1994-yilning o‘rtalariga kelib, Kobulning ikki million aholisi 500 mingga kamaydi. 1995-96-yillarda Pokiston va uning ISI tomonidan qoʻllab-quvvatlangan yangi militsiya Tolibon eng katta kuchga aylandi. 1994-yil oxirida Tolibon Qandahorni, 1995-yilda Hirotni, 1996-yil sentyabr boshida Jalolobodni, 1996-yil sentyabr oxirlarida Kobulni egallab oldi. 1996-2001-yillardagi Afgʻoniston fuqarolar urushida hozirda hukmron boʻlgan Tolibon va yangi tuzilgan Shimoliy alyans oʻrtasidagi janglar keyingi yillarda ham davom etdi.