![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Austria_Poland_Locator.png/640px-Austria_Poland_Locator.png&w=640&q=50)
Avstriya — Polsha munosabatlari
From Wikipedia, the free encyclopedia
Avstriya — Polsha munosabatlari Avstriya va Polsha oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Ikki xalqning bir necha asrlarga borib taqaladigan juda uzoq tarixiy munosabatlari bor, bu ularning tarixining aksariyat qismida murakkab kechgan[1]
Polsha-Litva Hamdoʻstligi va Avstriyaning Gabsburg monarxiyasi oʻz hukmronliklarining eng yuqori choʻqqisida juda kuchli va samimiy munosabatlarga ega edi. Ioann III Sobieski bayrogʻi ostidagi polshalik hussarlari Vena jangida avstriyaliklarga turklarga qarshi kurashda yordam berishdi va ikkala davlat oʻrtasida koʻplab ichki va siyosiy almashinuvlar mavjud edi. Biroq, Avstriyaning Polshaning Prussiya va Rossiya bilan boʻlinishidagi ishtiroki bir asr o‘tgandan keyin munosabatlarni keskinlashtirdi. Polshaning Avstriya tomonidan bosib olingan qismida Avstriya hukmronligiga qarshi bir necha Polsha qoʻzgʻolonlari boshlandi, ularning eng yiriklari 1809-yilgi Avstriya-Polsha urushi va 1846-yilgi Krakov qoʻzgʻoloni edi. Polyaklar 1848-yilgi inqiloblar paytida boshqa xalqlarning, xususan, venger va italiyaliklarning Avstriyaga qarshi qoʻzgʻolonlariga qoʻshilishgan.
Biroq, uch boʻlinuvchi davlatdan Avstriya polyaklarga nisbatan eng bagʻrikeng edi. 1867-yilda polyaklarga keng muxtoriyat berildi va Avstriya boʻlinmasida Polsha madaniyati gullab-yashnadi. XX asrda, Avstriya-Vengriya parchalanganidan soʻng, Avstriya va Polsha oʻrtasidagi munosabatlar tiklandi, faqat fashistlar Germaniyasining Avstriyani qoʻshib olishi va keyin Sovet Ittifoqining yordami bilan Polshaga bostirib kirishi bilan toʻxtatildi.
Ikkinchi jahon urushidan keyin ikkalasi ham munosabatlarni tikladilar, ammo Avstriya va Polsha Xalq Respublikasi oʻrtasidagi munosabatlar keskinlashdi. Polsha Sovet Ittifoqining kommunistik yoʻldoshi edi va Avstriya Gʻarbiy blok ostida edi va Gʻarb hamda Qoʻshma Shtatlar bilan chambarchas bogʻliq bo‘lgan. Ularning munosabatlari 1989-yilda Sharqiy blok parchalanganidan keyin yaxshilandi. Oʻshandan beri ular oʻrtasidagi munosabatlar sezilarli taraqqiyotga erishdi, chunki Avstriya Polshani NATO va Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishda qoʻllab-quvvatladi. Bu Polsha mos ravishda 1999- va 2004-yillarda sodir boʻlgan. Ikki xalq oʻrtasidagi munosabatlar hozirda aʼlo darajada. Har ikki davlat OECD, YXHT, Yevropa Ittifoqi, Uch dengiz tashabbusi, Yevropa Kengashi, Birlashgan Millatlar Tashkiloti va Jahon Savdo Tashkilotining toʻliq aʼzolaridir .