Mondros shartnomasi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Mondros shartnomasi yoki Mudros sulh shartnomasi — Birinchi jahon urushi oxirida Usmonli imperiyasi va Antanta davlatlari oʻrtasida imzolangan shartnoma(sulh hujjati). Usmonli imperiyasi nomidan dengiz floti vaziri Rauf Bey tomonidan 1918-yil 30-oktabr oqshomida Lemnos orolining Mondros portida langar oʻrnatilgan Agamemnon jangovar kemasida imzolangan. Bu shartnoma bilan Usmonli imperiyasi haqiqatda tugatildi.
Sulh bitimi Usmonlilar imperiyasi parchalanganidan keyin tuzilgan Turkiyani belgilab bergan birinchi xalqaro hujjat sifatida muhim ahamiyatga ega. Turkiya mustaqillik urushining siyosiy manifesti boʻlgan Mîsak-i Milliy deklaratsiyasining birinchi moddasida „Usmonli Islomining diniy, irqiy va zulmga uchragan koʻpchilik qismi istiqomat qilgan barcha qismlar chizgan chegaralar ichida mujassamlangan [boʻlinmas bir butundir]“. 1918-yil 30-oktabrdagi shartnoma amalda va bekor qilingan. Mudros sulhiga ishora qilib koʻpincha, Milliy kurashning nishoni boʻlgan milliy shaxsni belgilaydi deyishadi.