Chupfer (lat. cuprum) isch e chemischs Elimänt mit em Elimäntsümbool Cu und dr Ordnigszaal 29. Es isch en Übergangsmetall, im Periodesüsteem stoot s in dr 4. Periode und dr 1. Nääbegrubbe (Grubbe 11), dr Chupfer- odr Münzmetallgrubbe. Dr latiinisch Naame cuprum isch abgläitet vo aes cyprium „Erz vo dr Insle Züpere“, wo im Alterdum Chupfer gschürft worde isch.
Quick Facts Äigeschafte, Allgemäin ...
| Äigeschafte |
|
|
| Allgemäin |
| Name, Sümbol, Ordnigszaal |
Chupfer, Cu, 29 |
| Serie |
Übergangsmetall |
| Gruppe, Periode, Block |
11, 4, d |
| Usgsee |
lachsrosa, metallisch |
| CAS-Nummere |
7440-50-8 |
| Massenaadäil an dr Ärdhülle |
0,01 %[1] |
| Atomar [2] |
| Atommasse |
63,546 u |
| Atomradius (berächnet) |
135 (145) pm |
| Kowalänte Radius |
132 pm |
| Van-der-Waals-Radius |
140 pm |
| Elektronekonfigurazioon |
[Ar] 3d10 4s1 |
| Usdrittsarbet |
4,65 eV[3] |
| 1. Ionisierigsenergii |
745,5 kJ/mol |
| 2. Ionisierigsenergii |
1957,9 kJ/mol |
| Physikalisch [4] |
| Aggregatzustand |
fest |
| Kristallstruktur |
kubisch flechezentriert |
| Dichdi |
8,92 g/cm3 (20 °C)[5] |
| Mohsherti |
3,0 |
| Magnetismus |
diamagnetisch ( = −9,6 · 10−6)[6] |
| Schmelzpunkt |
1357,77 K (1084,62 °C) |
| Chochpunkt |
2868 K[7] (2595 °C) |
| Molars Volume |
7,11 · 10−6 m3/mol |
| Verdampfigswermi |
305 kJ/mol[7] |
| Schmelzwermi |
13,1 kJ/mol |
| Schallgschwindigkäit |
3570 m/s |
| Spezifischi Wermkapazideet |
385[1] J/(kg · K) |
| Elektrischi Läitfähigkäit |
58,1 · 106 A/(V · m) |
| Wermiläitfähigkäit |
400 W/(m · K) |
| Mechanisch [8] |
| E-Modul |
100…130 GPa[9][10] |
| Poissonzaal |
0,34…0,35[11] |
| Chemisch [12] |
| Oxidazionszueständ |
1, 2 |
| Oxid (Basizidäät) |
Cu2O, CuO (leicht basisch) |
| Normalpotenzial |
0,340 V (Cu2+ + 2 e− → Cu) |
| Elektronegatividäät |
1,9 (Pauling-Skala) |
| Isotop |
| Isotop |
NH |
t1/2 |
ZA |
ZE (MeV) |
ZP |
| 61Cu |
{syn.}
| 3,333 h | ε | 2,237 | 61Ni |
| 62Cu |
{syn.}
| 9,74 min | ε | 3,948 | 62Ni |
| 63Cu |
69,17 %
|
Stabil |
| 64Cu |
{syn.}
| 12,7 h | ε | 1,675 | 64Ni | | β− | 0,579 | 64Zn |
| 65Cu |
30,83 %
|
Stabil |
| 66Cu |
{syn.}
| 5,088 min | β− | 2,642 | 66Zn |
| 67Cu |
{syn.}
| 61,83 h | β− | 0,577 | 67Zn |
|
| Witeri Isotop lueg Liste vo de Isotop |
| NMR-Äigeschafte |
| |
Spin |
γ in
rad·T−1·s−1 |
Er(1H) |
fL bei
B = 4,7 T
in MHz |
| 63Cu |
3/2 |
7,112 · 107 |
0,065 |
26,51 |
| 65Cu |
3/2 |
7,604 · 107 |
0,0354 |
28,40 |
|
| Sicherhäitshiiwiis |
| GHS-Gefaarstoffkennzäichnig [13]
Fehlerhaftes GHS-Signalwort: Nur „Achtung“, „Gefahr“ oder leer ist möglichWikipedia:Redaktion Chemie/fehlerhafte Gefahrstoffkennzeichnung |
| H- und P-Sätze |
H: 228‐410 (Pulver) |
| P: 210‐273‐501 (Pulver) [13] |
EU-Gefahrstoffkennzeichnung [14][13]
 |
Liicht-
entzündlig |
| (F) |
(Pulver) |
| R- und S-Sätze |
R: 11 (Pulver) |
| S: 16 (Pulver) |
|
Sowit wie mööglig und gebrüchlig, wärde SI-Äihäite verwändet.
Wenn nüt anders gschriibe isch, denn gälte d Daate, wo aagee si, bi Standardbedingige. |
Close
Chupfer isch e relativ wäichs Metall, guet formbar und zeech. Es isch en usgezäichnete Läiter vo Wermi und Stroom und wird dorum in vile technische Beriich wie dr Elektrotechnik iigsetzt.
Es isch e schwach reaktivs Schwermetall und ghöört zu de Halbedelmetall.
Wikibooks: Praktikum Anorganische Chemie/ Kupfer — Lern- und Lehrmaterialie