Guerra de Vietnam
From Wikipedia, the free encyclopedia
A guerra de Vietnam, dita tamién Segunda Guerra d'Indochina, estió una guerra u conflicto belico que enfrentó entre 1958 e 1975 a os estatos de Vietnam d'o Sud y Vietnam d'o Norte, refirmatos por os suyos respectivos aliaus y especialment, os Estaus Unius, que aduyoron dreitament a os sud-vietnamitas dica la suya retirata en 1973, en o contexto cheneral d'a Guerra Fría. Mientres ista guerra se desembolicoron paralelament y independient a guerra civil de Laos y a guerra civil de Cambocha, anque ista dos guerras tenioron una ampla relación con a guerra de Vietnam, recibindo-ne influencias dreitas en o suyo desembolique y en a suya traza de rematar. Os estaotunitenses intervinioron tamién en istas dos guerras, considerando-las nomás que una simpla extensión d'a Guerra de Vietnam.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Guerra de Vietnam | |
---|---|
[[]] | |
Esclatata d'una bomba de napalm | |
Información cheneral | |
Calendata: 1965-1975 | |
Puesto: Vietnam/Laos/Cambocha | |
Resultau: Victoria decisiva de Vietnam d'o Norte. Redota d'a coalición y reunificación de Vietnam. | |
En conflicto | |
Vietnam d'o Sud, Estaus Unius, Tailandia, Australia, Corea d'o Sud, Filipinas, Nueva Zelanda |
Vietnam d'o Norte, Frent Nacional de Liberación de Vietnam, Republica Popular China, Corea d'o Norte |
Comandants | |
Nguyễn Văn Thiệu Lam Quang Thi Nguyen Cao Ky Ngô Đình Diệm Ngo Quang Truong Dwight D. Eisenhower John F. Kennedy Lyndon B. Johnson Robert McNamara William Westmoreland Richard Nixon Gerald Ford Creighton Abrams Frederick Weyand Elmo Zumwalt John Paul Vann Robin Olds Park Chung Hee Thanom Kittikachorn Harold Holt Keith Holyoake Ferdinand Marcos |
Hồ Chí Minh Lê Duẩn Trường Chinh Nguyễn Chí Thanh Võ Nguyên Giáp Phạm Hùng Văn Tiến Dũng Trần Văn Trà Lê Đức Thọ Đồng Sỹ Nguyên Lê Đức Anh Tran Do Nguyen Van Toan Le Trong Tan Hoang Minh Thao Nguyen Minh Chau Tran The Mon Chu Phong Doi Truong Muc Vo Minh Triet Zhou Enlai Leonid Brezhnev Nikita Kruschev |
Guerra de Vietnam | |
Operación Ranch Hand • Batalla d'Ap Bac • Incident d'o golfo de Tonkin • Guerra civil de Laos • Operación Rolling Thunder • Batalla de la Drang • Ofensiva d'o Tet • Batalla de Lang Vei • Batalla de Khe Sanh • Batalla de Hue • Batalla de Saigón • Guerra Civil de Cambocha • Batalla de Igloo White • Batalla d'Hamburger Hill • Batalla de Son Tay • Batalla d'as islas Paracelso • Campanya Hô-Chi-Minh • Batalla de Xuan Loc • Batalla de Truong Sa • Cayita de Saigón • Incident d'o Mayagüez |
A guerra prencipió cuan Ngô Đình Diệm, aliato d'os Estaus Unius, qui heba conquerito o poder en Vietnam d'o Sud dimpués d'un golpe d'estato con aduya estausunidense, derrocó a monarquía de Bảo Đại y proclamó a Republica, negando-se a cumplir os Alcuerdos de Chinevra que recullían a celebración d'unas eleccions libres ta reunificar Vietnam. En ixas condicions, Vietnam d'o Norte atacó, encara que no con una guerra ubierta, so que presentando a necesidat de reunificar o país y d'aduyar a la población sublevata en o sud seguntes a crida d'o Frent Nacional de Liberación de Vietnam. Os estausunidenses, afirmando que a suya intervención yera ta impedir l'estendillamiento d'o comunismo en Asia, prencipioron por ninviar a los sudvietnamitas aduya militar en forma d'armas y diners, ta enamplar mica en mica a suya intervención en a guerra, dica plegar a un guerra ubierta con intervención de mas de 550.000 soldatos mientres a presidencia de Lyndon Baines Johnson.
En ista guerra, un d'as suyas prencipals caracteristicas estió que, en estar una guerra de guerrillas, no existioron os tradicionals frents delimitatos a on as tropas luitaban, sino que se basó en a presencia de bases militars de l'Exercito estausunidense dende a cuals as suyas tropas prebaban de controlar os territorios d'arredol, y en l'emplego de tacticas de guerrilla por os nord-vietnamitas ta controlar as rotas de comunicación norte-sud a traviés d'a selva tropical y mantener a suya capacidat de luita. Antiparte, os guerrillers nord-vietnamitas tamién facioron servir accions de sabotache en a retraguarda estausunidense, atacando a os suyos soldatos en as grans ciudaz. En emplegar-ne ixas tacticas toz dos bandos, estió una guerra con gran proporción de baixas entre a población civil, que amás habió de sufrir os resultaus y consecuencias d'as armas quimicas que fació servir l'Exercito estausunidense, como o conoixito achent narancha, un defoliant quimico con o que miraban de fer que os árbols perdesen as suyas fuellas y facilitar asinas a luita contra as guerrillas, y que provocó muitos casos de cáncer y atras malautías, mesmo dimpués de rematar a guerra. Muitas d'as tierras de cautivo d'o país fuoron afectatas por a contaminación producita por a guerra quimica.
Tamién estió una guerra amplament cubierta por os medios de comunicación, estando asinas a primera guerra a on se feban emisions en dreito d'as accions de guerra, feito que tenió muita importancia en a opinión publica estausunidense, chenerando en a sociedat d'ixe país un activo movimiento pacifista contrario a la partecipación estausunidense en a guerra, dica que en 1973 as tropas estausunidenses rematoron a suya partecipación dreita en as accions militars, fendo asinas que en 1975 s'esboldregase o rechimen de Vietnam d'o Sud. Istos feitos provocoron una funda impresión en a sociedat estausunidense, estando uno d'os motivos de que o país se replegase enta sí mesmo, reducindo en as siguients anyadas a suya intervención militar en l'exterior d'o país.