Borcha

From Wikipedia, the free encyclopedia

Borcha
Remove ads

Borcha[nota 1] (en castellano Borja) ye una ciudat historica y municipio aragonés situau a l'ueste d'a provincia de Zaragoza, capital d'a comarca d'o Campo de Borcha.

Ta atros emplegos d'o termin Borcha se veiga Borcha (desambigación).
Datos rápidos

A suya población ye de 5191 habitants en una superficie de 106,7 km² y una densidat de 48,65 hab/km².

Remove ads

Clima

A suya temperatura anyal ye 15.3 °C, con una temperatura meya en chinero de 6.83 °C y en chulio de 24.58 °C.[1]

Historia

Fue reconquiesta en 1124 y lo suyo primer tenent estió Gastón IV de Biarn. O 9 de chinero de 1366 Pero IV lo Cerimonioso la donó a lo cheneral Beltrán Duglescin con títol de condau.

Dende 1442 perteneixió a lo rei. En 1438 lo rei Alifonso V d'Aragón le concedió lo títol de ciudat.[2]

Toponimia

Os arabistas han relacionau este toponimo con l'arabe Burch ("torre"), sindembargo ya existió una ciudat celtibera dita Bursau, como en atros casos os musulmans no fundoron ni dioron nombre a la ciudat, y adaptoron un nombre extranyo pa ellos a una palabra que tenese significau en a suya luenga ("etimolochías populars" u "falsas etimolochías").

En a baixa Edat Meya s'escribiba de muitas trazas tanto en latín arromanzau como en aragonés: Borga, Borja, Borgia, Boria, que yera como se representaba o fonema africau /ch/. Tamién ye documentau Borxa (d'a mesma traza que o fonema d'a ch a vegadas s'escribiba x en Sanxo y Belxit, como fan en catalán occidental encara).

A variant escrita con a moderna ch tamién se conoixe, por eixemplo d'a carta de población d'Alcalá de Moncayo (25 de chulio de 1238):

...fray Per de Orençan cantor, fray Pedro de Magallon sacristan; fray Sancho de Borcha, tallador; fray Johan de Alagon, enfermero...

Tamién se troba a forma Borcha en o Libro de colecta de la Pecha d'a Comunidat d'aldeyas de Teruel, (1360-1369) a on que amanix Borcha como apelliu d'un habitador de Cedriellas. Tamién lo trobamos en l'antroponimo Johan de Borcha d'un habitador de Plou en o sieglo XV.[3]

O toponimo "Borcha" dió nombre a un linache noble aragonés establiu dimpués en o Reino de Valencia, os Borcha, familia que se convertió en muito celebre en Italia, razón por a cuala ye millor conoixiu con ortografía italiana (Borgia).

Demografía

Más información 1362 f, 1495 f ...

En o termin municipal de Borcha se troban tamién os despoblaus de El Molinillo, Valturera y Ribas.

Remove ads

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals[4][5]
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011 2015 2019
Partido de los Socialistas de Aragón 2 1 3 5 5 3 3 4 5 4 7
Partido Popular - 0 - 1 1 1 1 0 3 2 2
Partido Aragonés 3 - 7 4 5 7 6 5 4 3 1
Chunta Aragonesista - - - - - - 1 2 1 1 1
Izquierda Unida - - - 1 - - - - - 1 0
Centro Democrático y Social - - 1 0 - - - - - - -
Independients 4 10 - - - - - - - - -
Unión de Centro Democrático 2 - - - - - - - - - -
Total 11 11 11 11 11 11 11 11 13 11 11

Alcaldes

Más información Lechislatura, Nombre ...
Remove ads

Esporte

O fútbol ye representau por a Sociedad Deportiva Borja.

Puestos d'intrés

Edificios civils

  • Palacio de Sánchez d'el Río.
  • Palacio d'os Vera, tamién clamada Casa de las Conchas.
  • Plaza d'o Mercau.
  • Casa d'Aguilar.
  • Palacio d'os Lazaro.
  • Palacio d'os Chil.
  • Antigo Alguarín Municipal.
  • Casa d'a ciudat.
  • Casa-Museu Baltasar González.

Edificios militars

Edificios relichiosos

Remove ads

Cultura

Fiestas

  • Semana Santa
  • Fiestas d'a Virchen d'a Pedaina, primer domingo de mayo.
  • Fiestas de Sant Bertolomeu, 24-25 agosto.
  • Fiestas de Setiembre, tercera semana de setiembre.
  • Sant Antón y Sant Sabastián, lo 17 y 20 de chinero, realizando-se las tradicionals fogueras la nueit anterior.
  • Chueves lardero, o chueves d'a primera semana de febrero, se brienda lo tipico "palmo".
  • Sant Chorche, lo 23 d'abril, s'acude a la ermita a brendar a tradicional culeca (pan dulce con uegos duros con forma de muller).
  • Fiestas d'o Santuario de Misericordia (15 d'agosto) en honor a l'Asunción d'a Virchen.

Eventos

  • Festival Amante, festival de musica indie que se celebra a meyaus d'agosto.
  • BorjaenJazz (u tamién BorJazz), festival de Jazz que tiene puesto entre lo mes de chulio.
  • Chornadas Corals de Canto Coral d'Aragón, tiene puesto la zaguera semana d'octubre y primera de noviembre.
  • Winter Festival, festival de musica dance. Se celebra anyalment en o mes de noviembre.
  • Borja Scooter Run, reunión anyal de scooters clasicas, lo primer cabo de semana de marzo.

Museus

  • Museu d'a Colechiata de Santa María
  • Museu Baltasar González
  • Museu Arqueolochico
  • Museu de Santa Clara
Remove ads

Personalidaz naixidas de Borcha

Categoría principal: Naixius de Borcha.

Localidaz achirmanadas

Notas

  1. En grafía SLA Borja.

Referencias

Vinclos externos

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads