Mallata
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Una mallata[1][2][nota 1] (d'o latín < *maculāta[3], de < macūla, «rete») ye una cabana u un estallo desalpartau d'as zonas pobladas, u, talment por extensión, bel conchunto de construccions que incluiga, lo menos, un edificio cubillau d'ixes tipos. En ansotano tamién se diz un cubilar[1][4][5][nota 2].
- Iste articlo tracta sobre as mallatas, construccions agropecuarias. Ta l'animal con mallas se veiga malla (pelache).

As mallatas sirven ta cubillar a os ganaus y a os pastors contra l'orache y en as nueiz que calga que i pasen istes segundos, tot cosirando a os primers. Actualment, se'n gosa trobar que encara son funcionals en as estivas y en os puertos, a on que os rabanyos se paixentan de veranos, pero por a presencia de o termin mallada en a toponimia de bella zona d'Aragón luent d'o Pireneu (como a val d'Ebro), se deduce que en o pasau fuoron mas chenerals en a cheografía.
A sobén, o conchunto d'edificacions que forman a mallada incluye corrals y belatras construccions perens arredol ta trancar-ie a o ganau, u se troba en terreno que facilite a instalación de cletaus provisionals en as inmediacions.
Remove ads
Existe bellas parolas relacionadas con «mallada» y «mallata» que se fan parte d'o vocabulario ganadero. L'acción de trancar a las reses en una corral u estallo se diz «amallatar», «amallotar»[6] u «amalladar»[6], y ye una clara referencia a iste tipo de construccions. Tamién se diz «fer mallada»[6] u «fer a mallada» de preparar un rabanyo ta pasar a nueit a'l raso en un campo.
En a Sierra d'Albarracín existe a denominación de majadal en castellano local pa dicir a los terrenos cerca de mallatas, covachas, cuellos y cabaltos de sierras a on pasa a nueit o bestiar en verano y a on a presencia d'o bestiar tan a sobén ha afavoreixito ciertas especies herbacias nitrofilas y con alta tolerancia a la presión ganadera debant d'atras especies herbacias y lenyosas.[7]
Remove ads
Imáchens
- Una mallata
- Una mallata
- Enrunas d'una mallada
- Enrunas
- Enrunas
- Enrunas
- Enrunas
Notas
- Con a variant mallada en as parlas con perdua d'as xordas intervocalicas. Tamién existe a variant mallota.
- Con as variants cobilar y cubillar.
Referencias
Se veiga tamién
Vinclos externos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads