Escandinavismos en francés

From Wikipedia, the free encyclopedia

Escandinavismos en francés
Remove ads

Os escandinavismos en francés se remontan en a suya mes gran part a lo lexico d'orichen norrén que se conservó en Normandía dimpués de l'asimilación lingüística d'os pobladors vikingos a la comunidat galorromana local. Destacan os termins referents a la mar y la vida d'os mariners, manimenos también bi ha parolas ligadas con l'agricultura, a ganadería y a vida en o medio rural. Belunas desapareixoron en a mesma Edat Meya u quedoron restreitas a las luengas d'Oil locals como o normando.[1]

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Thumb
Ataque vikingo, imachen de 1100, feita en l'abadía de Saint-Aubin.
Remove ads

Lexico referent a comunidaz marineras

O francés ampró de l'idioma normando parolas d'orichen escandinavo referents a la mar, os mariners y a piratería. Ye en este tipo de lexico a on que se troba correspondencias foneticas mes evidents con o norrén orichinal. A vegadas no ye claro si bella parola como marsouin ye un escandinavismo, un anglicismo u un neerlandismo por o pareixiu entre as primeras fases d'evolución d'as luengas chermanicas tamién por haber-ie una relación con o medio marín en os contactos entre os franceses, anglosaxons y holandeses.

Comparanza fonetica

Más información Francés, Norrén antigo ...

Clasca d'as embarcacions

Thumb
Carlingue, sinyalada con o numero 17.
  • Carlingue: sobrequilla en castellano y catalán.
  • Dalle: desaugue. De dalle deriva dalot con sufixo -ot.
  • Étrave: estrave en castellano, roda de proa en catalán.
  • Hune: cofa en castellano y catalán.
  • Quille: carena.[2]
  • Tillac: puent superior d'un baixiello.
  • Varangue: varenga en castellano y catalán.

A palabra brant (proa), desapareixió en a Edat Meya.[1]

Aparellos

Thumb
O laberinto de cordaches, de vergas y de velas, que fan part de l'aparello d'un baixiello velero. En conchunto recibe a denominación en francés de greement, formau por os agrès.
  • Agrès: aparellos.
  • Bitte: estructura vertical d'amarrache.
  • Bouline: bolina en castellano y catalán.
  • Guindeau: estopor en castellano, molinet, serreta en catalán.
  • Hauban: obenque en castellano, obenc en catalán.
  • Flotte: a part d'o principal significau actual de flota, armada, tiene atros significaus como boya.

Verbos relacionaus con as embarcacions

Thumb
Embarcación remolcando un atra embarcación en o puerto de Rostock. O verbo remolcar en francés ye touer si se refiere a estos medios de transporte marins u fluvials.
  • Brayer: peguntar, aplicable a la impermeabilización d'embarcacions.
  • Cingler: navegar a embarcación con un rumbo determinau.
  • Équiper: tripular. Si se refiere a naus de guerra: "armar" u "dotar".
  • Greer: aparellar.
  • Guinder: guindar en castellano y catalán, izar en castellano, issar en catalán.
  • Riper: lascar en castellano, amollar en catalán.
  • Tanguer: cabecear u arfar en castellano, capficar u amorrar-se en catalán.
  • Touer: remolcar embarcacions.

O escandinavismo cingler u singler ha plegau a lo castellano y a lo catalán como singlar. No s'ha de confundir con o verbo homofono d'orichen latín cingler, relacionau etimolochicament con l'aragonés cinglo, cingla y cacinglo.

Medio marín y costero

Thumb
Mar cruzada, una houle chica.
  • Houle: un estau d'a mar con olas que fegura en a escala Douglas.
  • Mare: basa.
  • Raz: corrient d'augua.
  • Vague ola.[3]

A parola raz ("corrient d'augua") tiene o mesmo orichen que o l'anglés race, tamién un escandinavismo. En os dos idiomas bi ha un uso d'esta parola aplicau a las mareas: raz-de-marée (cuan puya a marea y invade a costa), y tidal race ("corrient de marea").

Fauna y flora marinas y costeras

Thumb
Chroicocephalus ridibundus con plumache d'hibierno. Esta especie ye conoixida en francés como Mouette rieuse.
  • Crabe: cancro de mar. Podría estar devez un escandinavismo y un neerlandismo que han entrau en o francés estándard dende o normando y o picardo respectivament.
  • Fia: molusco bivalvo d'a familia Mactridae, mes a sobén d'as especies Mactra stultorum y Mactra glauca, tamién conoixius en francés con a denominación de Mactre.
  • Lieu: un peix gadiforme, referindo-se en especial a unas especies d'o chenero Pollachius y a unas especies d'a familia Merlucciidae. Ye sinonimo de colin.
  • Marsouin: cetacio d'a familia Phocoenidae.
  • Mouette: au d'a familia Laridae.
  • Rogue: ovarios de ciertas especies acuaticas comestibles que se presentan como pochas de chicoz uevos antes d'a frega.
  • Turbot: rodaballo.
  • Varech: un tipo d'alga tamién denominau en francés con o bretonismo goémon.

No ye claro si marsouin ye un escadinavismo, un anglicismo antigo u un neerlandismo, en tot caso se remonta a lo protochermanico *mariswīną ("tocín de mar").

Remove ads

Lexico referent a comunidaz agricolas y ganaderas

Thumb
Aparellada d'un caballo. Os aparellos se dicen en francés harnais, parola d'orichen norrén.

Bi ha un lexico relacionau con o medio rural de tierras d'interior que incluye aspectos relacionaus con as edificions, a vida familiar, a fauna, a flora, o treballo d'a tierra, a cría de bestiar, y ferramientas agricolas. Tot esto indica que os colonos escandinavos de Normandía no yeran una chica aristocracia guerrera y que muitos d'os escandinavos que se i establioron yeran labradors y pastors devez que guerrers vikingos.

  • Accroupir.
  • Bigot: beato.
  • Brayer: peguntar, aplicable a la impermeabilización d' embarcacions.
  • Coterie.
  • Duvet: plumón.[4]
  • Houspiller.
  • Nique.
  • Quenotte: dentet
  • Rincer: aclarir, esclarir, ixauguar.

Son escandinavismos d'o normando que no se troban en francés hogue (haugr en islandés, cognato de hauteur en francés estándard pero con significaus como "cabezo" u "puyalón") y flonde (flynder en islandés, carrelet en francés eestándard).[1]

Edificios

Thumb
Guichet ubierto en una esportalada en Paris.
  • Cottage: mas.
  • Guichet: puerta chica en una esportalada.
  • Haras.

Ferramientas, instrumentos, trastes

Thumb
Recipients de leit que en francés se conoixen como Bidons à lait.
Remove ads

Atros campos lexicos

  • Amadouer: afalagar. Podría relacionar-se con o norrén antigo mata y o danés mada (dar de minchar), pero tamién s'ha quiesto interpretar a partir de l'occitán amador.
  • Bagage: bagache, equipache. Deriva d'o francés antigo bague, que bel autor lo ha relacionau con o norrén antigo baggi ("paquet"),[7] manimenos no ye pas seguro porque bague tiene cognatos con significau de paquet, saco u bolsa en friulián (bage), veneciano, emilián, lombardo, occitán antigo (baga), y mesmo en aragonés (baga, baguera, bagueras, baguereta, bagareta, bagaril, baguereta). As formas aragonesas tienen significaus relacionaus con tipos de cuerdas, (beluna pa ligar fardos y cargas), y Coromines las interpreta a partir d'o latín BACA (eslabón d'una cadena).
  • Flâner: dondiar.
  • Fringale: fambre canina.
  • Marmonner.
  • Mièvre: desucau.
  • Ricaner.
  • Rogue.

Destaca hanter d'o norrén antigo heimta (conducir a casa), devez relacionau con heim (fogar, casa), encara que o significau siniestro se remonta a los tiempos de l'anglomanía y o encomienzo d'a novela fantastica.

Escandinavismos recients

  • Alque, d'o noruego alke.
  • Édredon.
  • Eider.
  • Elfe.
  • Geyser: guéiser. Deriva de lo islandés Geysir, nombre d'un celebre guéiser d'Islandia, devez derivau de lo verbo gjósa brollar », « ruixar »), en norrén antigo geysa, que ha orichinau to gush en anglés.
  • Harfang: Bubo scandiacus, d'o sueco harfång.
  • Nickel.
  • Renne.
  • Rutabaga.

Toponimia norrena en Normandía

A terminación -thorp(e) significa "lugar" y ye común en a toponimia anglesa (Scunthorpe). O toponimo normando Torgistorp se remonta a Thorgilsthorp y significa "lugar de Thorgils".

Un atro toponimo normando d'orichen norrén ye Étalonde, que se remonta a Steinslund.

Referencias

Bibliografia

Se veiga tamién

Vinclos externos

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads