Escandinavismos en francés
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Os escandinavismos en francés se remontan en a suya mes gran part a lo lexico d'orichen norrén que se conservó en Normandía dimpués de l'asimilación lingüística d'os pobladors vikingos a la comunidat galorromana local. Destacan os termins referents a la mar y la vida d'os mariners, manimenos también bi ha parolas ligadas con l'agricultura, a ganadería y a vida en o medio rural. Belunas desapareixoron en a mesma Edat Meya u quedoron restreitas a las luengas d'Oil locals como o normando.[1]
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |

Remove ads
Lexico referent a comunidaz marineras
O francés ampró de l'idioma normando parolas d'orichen escandinavo referents a la mar, os mariners y a piratería. Ye en este tipo de lexico a on que se troba correspondencias foneticas mes evidents con o norrén orichinal. A vegadas no ye claro si bella parola como marsouin ye un escandinavismo, un anglicismo u un neerlandismo por o pareixiu entre as primeras fases d'evolución d'as luengas chermanicas tamién por haber-ie una relación con o medio marín en os contactos entre os franceses, anglosaxons y holandeses.
Comparanza fonetica
Clasca d'as embarcacions

Aparellos

- Agrès: aparellos.
- Bitte: estructura vertical d'amarrache.
- Bouline: bolina en castellano y catalán.
- Guindeau: estopor en castellano, molinet, serreta en catalán.
- Hauban: obenque en castellano, obenc en catalán.
- Flotte: a part d'o principal significau actual de flota, armada, tiene atros significaus como boya.
Verbos relacionaus con as embarcacions

- Brayer: peguntar, aplicable a la impermeabilización d'embarcacions.
- Cingler: navegar a embarcación con un rumbo determinau.
- Équiper: tripular. Si se refiere a naus de guerra: "armar" u "dotar".
- Greer: aparellar.
- Guinder: guindar en castellano y catalán, izar en castellano, issar en catalán.
- Riper: lascar en castellano, amollar en catalán.
- Tanguer: cabecear u arfar en castellano, capficar u amorrar-se en catalán.
- Touer: remolcar embarcacions.
O escandinavismo cingler u singler ha plegau a lo castellano y a lo catalán como singlar. No s'ha de confundir con o verbo homofono d'orichen latín cingler, relacionau etimolochicament con l'aragonés cinglo, cingla y cacinglo.
Medio marín y costero
- Houle: un estau d'a mar con olas que fegura en a escala Douglas.
- Mare: basa.
- Raz: corrient d'augua.
- Vague ola.[3]
A parola raz ("corrient d'augua") tiene o mesmo orichen que o l'anglés race, tamién un escandinavismo. En os dos idiomas bi ha un uso d'esta parola aplicau a las mareas: raz-de-marée (cuan puya a marea y invade a costa), y tidal race ("corrient de marea").
Fauna y flora marinas y costeras

- Crabe: cancro de mar. Podría estar devez un escandinavismo y un neerlandismo que han entrau en o francés estándard dende o normando y o picardo respectivament.
- Fia: molusco bivalvo d'a familia Mactridae, mes a sobén d'as especies Mactra stultorum y Mactra glauca, tamién conoixius en francés con a denominación de Mactre.
- Lieu: un peix gadiforme, referindo-se en especial a unas especies d'o chenero Pollachius y a unas especies d'a familia Merlucciidae. Ye sinonimo de colin.
- Marsouin: cetacio d'a familia Phocoenidae.
- Mouette: au d'a familia Laridae.
- Rogue: ovarios de ciertas especies acuaticas comestibles que se presentan como pochas de chicoz uevos antes d'a frega.
- Turbot: rodaballo.
- Varech: un tipo d'alga tamién denominau en francés con o bretonismo goémon.
No ye claro si marsouin ye un escadinavismo, un anglicismo antigo u un neerlandismo, en tot caso se remonta a lo protochermanico *mariswīną ("tocín de mar").
Remove ads
Lexico referent a comunidaz agricolas y ganaderas

Bi ha un lexico relacionau con o medio rural de tierras d'interior que incluye aspectos relacionaus con as edificions, a vida familiar, a fauna, a flora, o treballo d'a tierra, a cría de bestiar, y ferramientas agricolas. Tot esto indica que os colonos escandinavos de Normandía no yeran una chica aristocracia guerrera y que muitos d'os escandinavos que se i establioron yeran labradors y pastors devez que guerrers vikingos.
- Accroupir.
- Bigot: beato.
- Brayer: peguntar, aplicable a la impermeabilización d' embarcacions.
- Coterie.
- Duvet: plumón.[4]
- Houspiller.
- Nique.
- Quenotte: dentet
- Rincer: aclarir, esclarir, ixauguar.
Son escandinavismos d'o normando que no se troban en francés hogue (haugr en islandés, cognato de hauteur en francés estándard pero con significaus como "cabezo" u "puyalón") y flonde (flynder en islandés, carrelet en francés eestándard).[1]
Edificios
- Cottage: mas.
- Guichet: puerta chica en una esportalada.
- Haras.
Ferramientas, instrumentos, trastes
- Bidon: bidón.[4] Ye una palabra con equivalents en noruego y islandés y documentada en francés dende o sieglo XV en Normandía. Estió una palabra de mariners dica zaguers d'o sieglo XVIII.
- Crochet: gancho. A palabra crochet fue amprada d'o francés por o castellano convertindo-se en corchete.[5]
- Harnais: aparello. En aragonés medieval existió a palabra etimolochiament relacionada arnés, que teneba un significau mes amplo que os aparellos d'os abríos.[6]
- Raccrocher.
Remove ads
Atros campos lexicos
- Amadouer: afalagar. Podría relacionar-se con o norrén antigo mata y o danés mada (dar de minchar), pero tamién s'ha quiesto interpretar a partir de l'occitán amador.
- Bagage: bagache, equipache. Deriva d'o francés antigo bague, que bel autor lo ha relacionau con o norrén antigo baggi ("paquet"),[7] manimenos no ye pas seguro porque bague tiene cognatos con significau de paquet, saco u bolsa en friulián (bage), veneciano, emilián, lombardo, occitán antigo (baga), y mesmo en aragonés (baga, baguera, bagueras, baguereta, bagareta, bagaril, baguereta). As formas aragonesas tienen significaus relacionaus con tipos de cuerdas, (beluna pa ligar fardos y cargas), y Coromines las interpreta a partir d'o latín BACA (eslabón d'una cadena).
- Flâner: dondiar.
- Fringale: fambre canina.
- Marmonner.
- Mièvre: desucau.
- Ricaner.
- Rogue.
Destaca hanter d'o norrén antigo heimta (conducir a casa), devez relacionau con heim (fogar, casa), encara que o significau siniestro se remonta a los tiempos de l'anglomanía y o encomienzo d'a novela fantastica.
Escandinavismos recients
- Alque, d'o noruego alke.
- Édredon.
- Eider.
- Elfe.
- Geyser: guéiser. Deriva de lo islandés Geysir, nombre d'un celebre guéiser d'Islandia, devez derivau de lo verbo gjósa (« brollar », « ruixar »), en norrén antigo geysa, que ha orichinau to gush en anglés.
- Harfang: Bubo scandiacus, d'o sueco harfång.
- Nickel.
- Renne.
- Rutabaga.
Toponimia norrena en Normandía
A terminación -thorp(e) significa "lugar" y ye común en a toponimia anglesa (Scunthorpe). O toponimo normando Torgistorp se remonta a Thorgilsthorp y significa "lugar de Thorgils".
Un atro toponimo normando d'orichen norrén ye Étalonde, que se remonta a Steinslund.
Referencias
Bibliografia
Se veiga tamién
Vinclos externos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads