শুক্ৰ গ্ৰহ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
শুক্ৰ গ্ৰহ সূৰ্যৰ পৰা দূৰত্বৰ দিশত সৌৰজগতৰ দ্বিতীয় গ্ৰহ। এই পাৰ্থিৱ গ্ৰহটোক অনেক সময়ত পৃথিৱীৰ "ভনী গ্ৰহ" বুলি আখ্যায়িত কৰা হয়, কাৰণ পৃথিৱী আৰু শুক্ৰৰ মাজত গাঠনিক উপাদান আৰু আচাৰ আচৰণ বহুতো সাদৃশ্য আছে। এই গ্ৰহটো আগতে যেতিয়া পৃথিৱীৰ আকাশত দেখা গৈছিল তেতিয়া তাক "লুছিফাৰ" বা "চয়তান" নামেৰে নামকৰণ কৰিছিল। পৃথিৱী আৰু শুক্ৰ দুয়োটা শিলৰ গ্ৰহ যদিও শুক্ৰৰ বায়ুমণ্ডল পৃথিৱী আৰু সৌৰজগতৰ আন যিকোনো শিলৰ পদাৰ্থতকৈ বহুত ডাঠ আৰু ঘন। ইয়াৰ বায়ুমণ্ডল বেছিভাগেই কাৰ্বন ডাই অক্সাইড (CO2)ৰে গঠিত, ইয়াত গোলকীয় ছালফিউৰিক এচিডৰ ডাৱৰৰ আৱৰণ আৰু কোনো তৰল পানী নাই। গড় পৃষ্ঠ স্তৰত বায়ুমণ্ডলৰ উষ্ণতা ৭৩৭ কেল’ৰি (৪৬৪ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ; ৮৬৭ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট) আৰু সাগৰ পৃষ্ঠত পৃথিৱীৰ তুলনাত ৯২ গুণ বেছি চাপত উপনীত হয়, যাৰ ফলত কাৰ্বন ডাই অক্সাইড বায়ুমণ্ডলৰ আটাইতকৈ নিম্ন স্তৰটোক অতি জটিল তৰল পদাৰ্থলৈ পৰিণত হয়। পৃথিৱীৰ আকাশত চন্দ্ৰ আৰু সূৰ্য্যৰ পিছতে শুক্ৰ তৃতীয় আটাইতকৈ উজ্জ্বল বস্তু[1] [2] আৰু বুধ গ্ৰহৰ দৰেই সদায় সূৰ্য্যৰ তুলনামূলকভাৱে ওচৰত দেখা যায়, হয় "ৰাতিপুৱাৰ তৰা" বা "সন্ধিয়াৰ তৰা" হিচাপে, যিটো পৃথিৱীতকৈ সূৰ্য্যৰ ওচৰত (নিম্ন) প্ৰদক্ষিণ কৰাৰ ফলত। শুক্ৰৰ কোনো চন্দ্ৰ নাই।
.jpg)
Remove ads
নাম
শুক্ৰ গ্ৰহৰ লেটিন নামকৰণ কৰা হৈছে ৰোমান প্ৰেমৰ দেৱী ভেনাছ (Venus, লেটিনত: উয়েনুস্, ইংৰাজীত: ভীনাস্) নামানুসাৰে। পৌৰাণিক কাহিনীতে ভেনাছ (শুক্ৰ) ভালকানৰ স্ত্ৰী আৰু দেৱপুত্ৰ কিউপিড আৰু দৈনিয়্যাছেৰ মাতৃ। বৰ্তমানত শুক্ৰৰ বিশেষণ হিচাপে ইংৰাজীত ভেনুছইয়ান (Venusian) শব্দটি ব্যৱহৃত হয়। কিন্তু ইয়াৰ লেটিন বিশেষণ হৈছে উয়েনেৰেয়াল্ (Venereal), ইংৰাজী উচ্চাৰণত ভেনিৰিয়্যাল্ যিটো আধুনিক ইংৰাজী ভাষাত যৌনৰোগ বোধক শব্দ হিচাপে ব্যৱহৃত হয়। এই বাবে ভেনিৰিয়্যাল শব্দটো ইয়াৰ বিশেষণ হিচাপে ইয়াত ব্যৱহাৰ নহয়। অনেক জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানীয়ে এই গ্ৰহৰ নামৰ বিশেষণ হিচাপে "সিথাৰিয়ান" (Cytherean) শব্দটি ব্যৱহাৰ কৰে যিটো "গ্ৰীক পুৰাণ"ত উল্লিখিত দেৱী "আফ্ৰোদিতি"ৰ অন্য নাম সিথাৰিয়াৰ পৰা আহিছে। ইয়াৰ বাদেও আৰু অনেক বিশেষণ হৈছে: ভেনাৰিয়ান (Venerean, Venarian), ভেনাৰান (Veneran) ইত্যাদি।
চৈনিক, জাপানী, কোৰিয়া আৰু ভিয়েতনামিজ সংস্কৃতত এই গ্ৰহৰ নাম ধাতব তৰা (金星) বোলা হয় যিটো পৃথিৱী সৃষ্টিকাৰী পাঁচটি মৌলিক উপাদানৰ নামৰ পৰা উচ্চাৰিত।
Remove ads
শাৰীৰিক বৈশিষ্ট্য
সৌৰজগতৰ চাৰিটা স্থলজ গ্ৰহৰ ভিতৰত শুক্ৰ গ্ৰহ অন্যতম, অৰ্থাৎ ই পৃথিৱীৰ দৰে শিলৰ পদাৰ্থ। ইয়াৰ আকাৰ আৰু ভৰ পৃথিৱীৰ সৈতে মিল আছে আৰু ইয়াক প্ৰায়ে পৃথিৱীৰ "ভগ্নী" বা "যমজ" বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়।[3] শুক্ৰ লেহেমীয়া ঘূৰ্ণনৰ বাবে গোলাকাৰৰ অতি ওচৰত।[4] ইয়াৰ ব্যাস ১২,১০৩.৬ কিলোমিটাৰ (৭,৫২০.৮ মাইল)—পৃথিৱীৰ তুলনাত মাত্ৰ ৬৩৮.৪ কিলোমিটাৰ (৩৯৬.৭ মাইল) কম—আৰু ইয়াৰ ভৰ পৃথিৱীৰ ৮১.৫%, যাৰ ফলত ই সৌৰজগতৰ তৃতীয় ক্ষুদ্ৰ গ্ৰহ। শুক্ৰৰ পৃষ্ঠৰ পৰিস্থিতি পৃথিৱীৰ তুলনাত আমূলভাৱে পৃথক কাৰণ ইয়াৰ ঘন বায়ুমণ্ডল ৯৬.৫% কাৰ্বন ডাই অক্সাইড, যাৰ ফলত তীব্ৰ সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ পৰে, বাকী ৩.৫% নাইট্ৰজেন।[5] পৃষ্ঠৰ চাপ ৯.৩ মেগাপাস্কেল (৯৩ বাৰ), আৰু পৃষ্ঠৰ গড় উষ্ণতা ৭৩৭ কেল’ৰি (৪৬৪ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ; ৮৬৭ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট), দুয়োটা প্ৰধান উপাদানৰ জটিল বিন্দুৰ ওপৰত আৰু পৃষ্ঠৰ বায়ুমণ্ডলক মূলতঃ অতি জটিল কাৰ্বন ডাই অক্সাইড আৰু কিছুমান অতি জটিল নাইট্ৰজেনৰ অতি জটিল তৰল কৰি তোলে।
Remove ads
ভূগোল
২০ শতিকাত ইয়াৰ কিছুমান গোপনীয়তা অনুসন্ধানৰ দ্বাৰা প্ৰকাশ নোহোৱালৈকে শুক্ৰৰ পৃষ্ঠভাগ জল্পনা-কল্পনাৰ বিষয় আছিল। ১৯৭৫ আৰু ১৯৮২ চনত ভেনেৰা লেণ্ডাৰে পলস আৰু তুলনামূলকভাৱে কৌণিক শিলেৰে আবৃত পৃষ্ঠৰ ছবি ঘূৰাই আনে।[6] ১৯৯০–৯১ চনত মেগেলানে পৃষ্ঠভাগৰ বিশদ মানচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। বিস্তৃত আগ্নেয়গিৰিৰ প্ৰমাণ পোৱা গৈছে আৰু বায়ুমণ্ডলৰ চালফাৰ ডাই অক্সাইডৰ তাৰতম্যই সক্ৰিয় আগ্নেয়গিৰি থকাৰ ইংগিত দিব পাৰে।[7] [8]
তথ্য সংগ্ৰহ
বহিঃসংযোগ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads