Idioma hebréu
idioma semítica falada principalmente n'Israel / From Wikipedia, the free encyclopedia
L'hebréu ye una llingua semítica de la familia afroasiática falada por cinco millones de persones, n'Israel (95%) y otros dos o trés millones nes comunidaes xudíes espardíes pel mundiu, axuntando un total d'ocho millones de falantes. N'Israel, ye la llingua del Estáu y una de les dos llingües oficiales xunto col árabe y fálala la mayoría la población.
עברית y עברית חדשה | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Faláu en | |||||||||||
Faláu en | Israel | ||||||||||
Númberu de falantes | |||||||||||
| |||||||||||
Datos | |||||||||||
Familia | lenguas cananeas (es) y Llingües xudíes | ||||||||||
Estáu de vulnerabilidá | 1 seguru | ||||||||||
Sistema d'escritura | alfabetu hebréu | ||||||||||
Reguláu por | Academia del Idioma Hebréu | ||||||||||
Códigos | |||||||||||
ISO 639-1 | he y iw | ||||||||||
ISO 639-2 | heb | ||||||||||
ISO 639-3 | heb | ||||||||||
Al marxe de la Biblia, el testu más antiguu fechu nel alfabetu hebréu ye del sieglu IX e.C. D'esta dómina ye la estela de Moab, escrita en dialeutu cananeo-moabita, na que Mesha, rei de Moab, cuenta los sos trunfos escontra Omri, el rei d'Israel. Tien paralelismu col Segundu Llibru de los Reis, capítulu 3.
Na Estela de la Casa de David, escrita n'hebréu a mediaos del sieglu VIII e.C., conmemora les victories del rei siriu Hazael sobre Xoram, fíu d'Acab, rei d'Israel, y sobre Ocozíes fíu de Xoram rei de Xudá, de la dinastía de David. Ye'l testu más vieyu que fai referencia a esta dinastía.
L'hebréu dexó de falase alredor del sieglu I e.C., masque'l so emplegu siguió faciéndose na lliteratura y, sobre manera, na lliturxa xudía, col enfotu de sirvir de llingua académica. En Palestina sustituyóse como llingua falada pol araméu. Tocantes a la diáspora xudía, les sos llingües comunes foron dos: el yidis nos xudíos denomaos ashkenazíes (centru y este d'Europa) y el ladín o xudeoespañol nos denomaos sefardinos (cuenca mediterránea).
L'hebréu modernu, llingua oficial d'Israel, recuperólu'l sionismu a últimos del sieglu XIX col enfotu d'emplegalu como llingua nacional del futuru Estáu xudíu.