From Wikipedia, the free encyclopedia
Les llingües esquimales o llingües inuit-yupik constitúin la caña demográficamente más numberosa y qu'ocupa un territoriu más estensu de les llingües esquimo-aleutianes.
Llingües esquimales | ||
---|---|---|
Distribución xeográfica | Árticu d'América del Norte | |
Países |
Rusia Alaska Canadá Groenlandia | |
Falantes | ~97.000 (2009) | |
Filiación xenética | L. Yupik-Inuit | |
Subdivisiones |
Llingües inuit Llingües yupik | |
Códigu Glottolog | eski1265 | |
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
Les llingües esquimales nel so conxuntu tán rellacionaes col idioma aleutianu y col idioma sirenik (que dalgunos consideren una llingua esquimal diverxente y otros otra caña de la familia esquimo-aleutiana). Tocantes a la diversificación interna de les llingües esquimales, estes clasifíquense usualmente como:
El proto-esquimal hai ye l'antecesor de les llingües esquimales modernes. El sistema del proto-esquimal foi oxetu de diverses resconstrucciones hipotétiques, una recién ye la de Fortescue (1994).
Los numberales reconstruyíos pa llingües esquimales son:[9]
GLOSA | Esquima inuit | Esquima yupik | PROTO- ESKIMO | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Qawiaraq | Iñupiaq | Inuktitut | PROTO- INUIT |
Alutiiq | Yupik central |
Chaplino | Naukanski | PROTO- YUPIK | ||
'1' | atausiq | atausiq | ataaseq | *atausiq | allriluq | atautʃiq | a'taːsiq | arreyaːsiq | *atauSiq | *arreya(ʀ)uciq |
'2' | malguk | malʁuk | marluk | *malʁuk | malʔuk | malʀuk | 'maːlʁuk | maːlʁuk | *maːlʀuk | *maːlʀuk |
'3' | piŋasut | piŋasut | piŋasut | *piŋasut | piŋajun | piŋayun | pi'ŋayut | piŋayut | *piŋayut | *piŋayut |
'4' | sisamat | sisamat | sisamat | *sisamat | staːman | tʃətaman | əs'tamat | sitamat | *Sitamat | *citamat |
'5' | tallimat | tallimat | tallimat | *tallimat | taɬiman | taɬiman | ta'ɬimat | taɬimat | *taɬimat | *taLimat |
'6' | itchaksraq | iččakřaq | arfinillit | *arvinllit | aʁwilɡən | aʀvinləɣən | aʁ'vinlək | aʁvinlək/ arreyaːtorcaɣləɡən | *aʀvinləɣən | *aʀvinələɣ |
'7' | tallimat malguk | tallimat malʁuk | arfineq marluk | *5+2 | maɬʀoːɡin | malʀunləɣən | maːʁr̥aʁ'vinlək | maːlʁoɡnəŋ aʁvinlək | *5+2 | *5+2 |
'8' | tallimat piŋasut | tallimat piŋasut | arfineq piŋasut | *5+3 | iŋlulɡən | piŋajunləɣən | pi'ŋayunəŋ iŋ'lulək | piŋayunəŋ aʁvinlək | *5+3 | *5+3 |
'9' | quliŋugu- tail̩aq | quliŋŋ̩oʁo- tailʲaq | arfineq sisamat / quliŋiluat | *10-1 | qulŋujan | qulŋunʀi- alifazːn | əs'tama'nəŋ iŋ'lulək | qulŋoʁi- tilŋuq | *10-1 | *10-1 |
'10' | qulit | qulit | qulit | *qulit | qulən | qula /qulən | 'qula | qule | *qula | *qul- |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.