Artemisia vulgaris
especie de planta From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
L'artemisa de flor colorada[1] (Artemisia vulgaris) ye una especie de planta de la familia de les asteracees del xéneru Artemisia. Dacuando llamada axenxu[2], artamisa, artemisia, artemisa o ortomisa.
Remove ads
Descripción
Ye una planta perennifolia yerbácea de 1 a 2 m (raramente 2,5 m), con raigaños maderizos. Les fueyes de 5 a 20 cm de llargor, verde bien escures, pinnaes, con pelos blancos trupos tomentosos nel viesu. El tarmu erecto tien un tinte coloráu purpúreo. Flores pequeñes (5 mm de long.) son radialmente simétriques con munchos pétalos mariellos o coloráu escures. Tien numberosos y angostos capítulos (cabeces florales) abrir en panícules recímanosas. Floria de xunetu a setiembre nel hemisferiu boreal.
Remove ads
Distribución y hábitat
Ye nativa d'árees templaes d'Europa, Asia, norte d'África, ta n'América del Norte onde ye una maleza. Crez perbién en suelos nitrogenaos, cuantimás enmalezaos y non cultivaos.
Usos
L'artemisa tien tujona, que ye tóxica. Embarazaessobremanera, tienen d'evitar consumir artemisa. Anguaño usar pocu pola so toxicidá, pero ye recordada pol so usu culinariu, medicina yerbácea, y yerba pa fumar.
Alimento
Fueyes y brotos, bien picaos enantes del floriamientu de xunetu, usar pa un axente saborizador amargu pa carne graso y pexe. N'Alemaña, usar pa pavos, especialmente pa los engordaos para Navidá.
Usar en Corea y nel Xapón pa tortas d'arroz festivu, dándo-yos un color verdosu.
Na Edá Media l'artemisa yera parte del amiestu de yerbes gruit, pa dar sabor a la cerveza enantes de la introducción del lúpulu.
Propiedaes melecinales
Les propiedaes melecinales de l'artemisa fueron afayaes poles poblaciones de les zones templaes, onde crez bonalmente. Nel testu griegu de Dioscórides, l'artemisa cítase como remediu contra los viérbenes internos. Los indios de Nuevu Méxicu a Colombia utilicen especies asemeyaes pa curar bronquitis y resfriaos. Inda los chinos introducen güei na ñariz una fueya d'artemisa envuelta pa parar el epistaxis o hemorraxa nasal.
Nel vieyu folclor xermánicu muggiwurti significa "planta de les mosques", faciendo referencia al so usu dende tiempos remotos pa repeler inseutos.[3]
La planta tien aceites volátiles: (cineola o aceite d'artemisa, tujona), flavonoides, triterpenos, derivaos de la cumarina. Usar como antihelmíntico, anque ye más fuerte Artemisia absinthium.
Na medicina tradicional china pulverizáu, turráu, y recompuestu nuna forma llamada moxa, utilizada asímismo na téunica llamada moxibustión
Folclor y bruxeríes
Na Edá Media, l'artemisa usábase como yerba proteutor máxica. Tamién pa repeler inseutos, especialmente caparines, de xardinos. Y en dómines más remotes como remediu contra la fatiga y protexer a viaxantes contra malos espíritus y animales selvaxes. Los soldaos romanos poner dientro de les sos sandalies pa protexer los sos pies de la fatiga.
Enforma usu en bruxeríes, yera porque se dicía qu'inducía suaños lúcidos y viaxes astrales. Fumar, o consumir de la planta, o con una tintura, enantes de dormir, amontaría la intensidá del suañu, el nivel de control, y ayudar a recordalos al espertar. Más seguru, un matu d'artemisa seca debaxo de l'almada cumplía'l mesmu efeutu.
Incompatibilidaes con melecines
Esisten melecines colos qu'esta planta interactúa de manera negativa. Como nel casu del Almobran (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). pal tratamientu de la migraña, y de delles melecines pal tratamientu del sida.
Fumáu
L'artemisa tien un golor arumoso. La xente probe usábalo, dacuando entemecida con otres yerbes, como sustitutu del tabacu. fumar entemecíu o substituyendo a la mariguana, porque xenera suaños evocativos n'estáu de conciencia.[4]
Remove ads
Taxonomía
Artemisia vulgaris describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 848. 1753.[5]
Hai dos teoríes na etimoloxía de Artemisia: según la primera, debe'l so nome a Artemisa, hermana ximielga d'Apolo y diosa griega de la caza y de les virtúes curatibles, especialmente de los embaranzos y los partos . según la segunda teoría, el xéneru foi dau n'honor a Artemisia II, hermana y muyer de Mausolo, rei de la Caria, 353-352 e.C., que reinó dempués de la muerte del soberanu. Nel so homenaxe alzóse'l Mausoléu d'Halicarnasu, una de les siete maravíes del mundu. Yera esperta en botánica y en medicina.
vulgaris: epítetu llatín que significa "vulgar, común".[6]
- Absinthium spicatum (Wulfen ex Jacq.) Baumg.
- Artemisia affinis Hassk.
- Artemisia coarctata Forselles
- Artemisia javanica Pamp.
- Artemisia officinalis Gaterau
- Artemisia opulenta Pamp.
- Artemisia vulgaris subsp. coarctata (Fors ex Besser) Ameljcz.
- Artemisia vulgaris var. coarctica Besser[7]
Remove ads
Nome común
Esta especie ye conocida nel dominiu llingüísticu asturlleonés col nome común artemisa de flor colorada[1].
Ver tamién
Referencies
Bibliografía
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads