Idioma chortí

El chortí o ch'orti' ye una llingua mayense falada pola población chortí, principalmente nos conceyos de Jocotán y Camotán nel departamentu de Chiquimula, Guatemala. Tien los sos raigaños nel idioma chol. En tiempos prehispánicos tamién foi faláu nel occidente d'Hondures y nel norte d'El Salvador, pero na actualidá ye casi estinguíu nestos dos países. De los 4,200 chortí n'Hondures, quedaron namái 10 falantes del idioma chortí en 1997.^[3][4] El grupu cholano de la familia de llingües mayenses ye consideráu como un conxuntu de llingües bastante conservadores. Sostúvose qu'esta llingua, xunto col chontal y el chol, taría rellacionada col idioma maya clásicu utilizada na antigua escritura maya del periodu clásicu.^[5]

Chortí 'Ch'orti
Faláu en	Guatemala  Hondures  El Salvador (estinguíu)
Rexón	Chiquimula
Falantes	~30.010
Puestu	Non nos 100 mayores (Ethnologue 1996)
Familia	Llingües mayenses    Choleano-Tzeltaleano     Chol      Chortí       Chortí
Alfabetu	Alfabetu llatín
Estatus oficial
Oficial en	Nengún país. Reconocíu como llingua nacional en Guatemala.[1][2]
Reguláu por	L'Academia de Llingües Mayes de Guatemala
Códigos
ISO 639-1	nengún
ISO 639-2	myn
ISO 639-3	caa

Historia prehispánica

Mapa de les civilizaciones indigenas d'El Salvador y los sos reinos:      Reinu de los Lenca      Reinu de los Cacaopera      Reinos del Pueblu xinca      Reinu de Maya Poqomam (etnia)      Reindo de los Maya Chortís      Reindo del Idioma alagüilac      Reinu del Pueblu mixe      Reinu del Idioma mangue      Reinu de los Pipil

Pa principios del sieglu XVI los chortís entamar nuna confederación conocida como reinu o señoríu Payaquí.^[6] Mientres la conquista española fueron lideraos por Copán Galel quien presentó resistencia na actual Copán Ruines n'Hondures y darréu en Citalá (El Salvador), siendo nesta postrera ganáu colo cual aceptó la rindición y la evanxelización.^[7]

Ver tamién

• Ch'orti'
• Idioma ch'olti'
• Hondures prehispánica
• Llingües d'Hondures