Llingües kuliak
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Les llingües kuliak o rub formen un pequeñu númberu de tres llingües emparentaes ente sigo (ik, soo, nyang'i), y falaes nos montes del noroeste d'Ugandesobremanera nes faldes de dellos volcanes de la rexón.
Remove ads
Usu y distribución
El kuliak occidental ta morrebundu. El nyang'i ta probablemente estinguíu, y el soo ye una llingua bien amenazada. Na actualidá estes llingües tán en retrocesu y los miembros más nuevos de los grupos étnicos que falaben llingües kuliak agora usen llingües nilótiques, quedando apostráu l'usu de la llingua tradicional a les xeneraciones de mayor edá.
Sicasí'l ik (kuliak oriental), tien un ampliu usu, y ta aumentando'l númberu de falantes.
Remove ads
Clasificación
Bender (1989) consideró que podríen formar parte de les llingües sudániques orientales, anque a la lluz d'una meyor evidencia n'otru trabayu posterior (Bender, 2000) les clasifició como una caña dixunta de la familia nilo-saḥariana bien distantemente emparentada coles llingües sudániques orientales. Al respeutive de la clasificación interna'l soo y el nyang'i formen un subgrupu (kulian occidental) frente al ik (kuliak oriental). Blench señaló que les llingües kuliak retienen un importante nucleu de vocabulariu d'orixe non nilo-saḥarianu, suxiriendo qu'esti grupu pudo tener orixe na sustitución llingüística d'un grupu que falaba una llingua non nilo-saḥariana y foi conquistáu, invadíu o influyíu por un grupu nilo-saḥarianu.
Remove ads
Descripción
Estes llingües amuesen una influencia notable de les llingües cushitas, y más apocayá de les llingües nilótiques. Estes influencies son bultables tantu nel vocabulariu como na fonoloxía. Bernd Heine y Christopher Ehret qu'estudiaron estes llingües con ciertu cuidu propunxeron reconstrucciones del proto-kuliak (o proto-rub na terminoloxía de Ehret)
Clasificación interna
Fonoloxía
Bender (1997) recueye'l siguiente inventariu consonánticu pal proto-kuliak:
Los soníos /*c, *cʼ, *ɟ/ son xenuines oclusives palatales y non africaes postalveolares.
Les llingües kuliak presenten poques esviaciones respeuto al inventariu de la protollingua. En nenguna d'elles caltiénse intactu'l fonema /*cʼ/. En Ik amás esisten /f, ʔ/, en soo hai amás /f, ʔ/ anque sumió /h/. En nyangia sumieron / /z, h/ anque esiste una llateral palatalizada /ly/.
Pa les vocales reconstruyóse un sistema de nueve vocales /*i, *y, *a, *o, *o; *ɪ, *ɛ, *ɔ, *ʊ/, anque nes llingües modernes esistió dalgún reaxuste de los cuatro últimes vocales.
Comparanza léxica
Los numberales en distintes llingües kuliak son:[1]
Referencies
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads