Ríu Yeniséi

El ríu Yeniséi (rusu: Енисей) ye un llargu ríu de la Rusia asiatica o Siberia que flúi en direición norte al traviés de les repúbliques de Tuvá y Jakasia, y el krai de Krasnoyarsk hasta desaguar nel golfu homónimu (mar de Kara, océanu Árticu). Tien un llargor de 4093 km, pero forma parte del sistema fluvial Yeniséi-Angará-llagu Baikal-Selengá-Ider qu'algama los 5539 km, y considérase el quintu ríu más llargu del mundu, tres l'Amazones, Nilu, Yangtsé y el Mississippi-Missouri.^[1] La so cuenca entiende unes 2 580 000 km², la 8ª del mundu.

«Yeniséi» redirixe equí. Pa otres aceiciones, ver Yeniséi (dixebra).

Ríu Yeniséi
Ионесси (mis) Ким (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">kjh) Улуг-Хем (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">tyv)
Situación
País	Rusia
República	República de la Federación Rusa de Tuvá
Tipu	ríu
Coordenaes	71°49′47″N 82°42′58″E
Ríu Yeniséi Ríu Yeniséi (Rusia)
Datos
Conca hidrográfica	Ríos de la cuenca del Yeniséi (es)
Superficie de la conca	2 580 000 km²
Llonxitú	3487 km
Caudal	19 800 m³/s
Nacimientu	República de la Federación Rusa de Tuvá Ríu Delgermörön Ríu Ider
Desembocadura	Mar de Kara Golfo de Yeniséi (es)
Afluentes	ver Ríu Abakan, Ríu Kas, Ríu Sym, Ríu Yeloguy, Ríu Turukhan, Ríu Mana, Ríu Kan, Ríu Angará, Ríu Bolshoy Pit, Ríu Podkamennaya Tunguska, Ríu Bakhta, Ríu Nizhnyaya Tunguska, Ríu Sopochnaya, Ríu Bolshaya Kheta, Ríu Kureyka, Ríu Khemchik, Ríu Khantayka, Ríu Kem, Ríu Dubches, Ríu Oya, Ríu Little Yenisey, Ríu Bolshoy Yenisei, Ríu Tanama, Ríu Bazaikha, Ríu Kacha, Ríu Sisim, Ríu Sukhaya Tunguska, Ríu Us, Ríu Kantegir, Averina River (en) , Alina (en) , Antsiferovka (en) , Aschayakha (en) , Baklanikha (en) , Berëzovka (en) , Bidzha (en) , Bolshaya (en) , Bolshaya (en) , Bolshaya Baykalikha (en) , Bol'shaya Bobrovka (en) , Bol'shaya Varlamovka (en) , Bol'shaya Vesnina (en) , Bolshaya Gorbushina (en) , Bol'shaya Igarka (en) , Bolshaya Melnitsa (en) , Bol'shaya Sliznëva (en) , Bol'shaya Tel' (en) , Bol'shaya Shorikha (en) , Buzim (en) , Byuza (en) , Verkhny Imbak (en) , Verkhnyaya Denezhkina (en) , Vyatka (en) , Galaktyonyha River (en) , Graviyka (en) , Gremuchaya (en) , Gryaznaya (en) , Gryaznukha (en) , Devyashikha (en) , Dërbina (en) , Dzhoy (en) , Dorofeyevskaya (en) , Dudinka (en) , Yezagash (en) , Emtikha (en) , Ermachikha (en) , Yesaulovka (en) , Igarskaya Protoka (en) , Ilyushkina (en) , Isakovka River (en) , Kazantseva (en) , Kazachya (en) , Kazyrsug (en) , Nikandrovskaya (en) , Karynsuk (en) , Kimbirka (en) , Kiya (en) , Kokora (en) , Koma (en) , Komsa (en) , Kuzeeva (en) , Kutukas (en) , Kychkova (en) , Lapkhay (en) , Loginskaya (en) , Lugavka (en) , Malaya (en) , Malaya Sazonovka (en) , Malaya Kheta (en) , Malaya Shorikha (en) , Malyshevka (en) , Mezenina (en) , Miroedikha (en) , Mongoche (en) , Nemutikha (en) , Nizhny Imbak (en) , Nizhnyaya Lebedinka (en) , Nizhnyaya Podyomnaya (en) , Nizhnyaya Surnikha (en) , Nikiforova (en) , Nichka (en) , Osinovka (en) , Payyakha (en) , Paysalya (en) , Verkhnyaya Podyomnaya (en) , Polovinka (en) , Poloy (en) , Potashikha (en) , Priluchnaya (en) , Protoka Surgutikha (en) , Pucheglazikha (en) , Pyativyorstnaya (en) , Roslyakovskaya (en) , Rudikovka (en) , Savina (en) , Savinskaya (en) , Sanchugovka (en) , Sarafanikha (en) , Sarchikha (en) , Salnaya Kurya (en) , Semivyorstnaya (en) , Senkina (en) , Simonova (en) , Srednyaya (en) , Srednyaya Orlovka (en) , Stolbovaya (en) , Sumarochikha (en) , Sukharikha (en) , Sukhaya Dudinka (en) , Tatarka (en) , Tati (en) , Tasheba (en) , Tes (en) , Tis (en) , Tanalau (en) , Tochinskaya (en) , Tryokhvyorstnaya (en) , Tugulan (en) , Ubey (en) , Ui River (en) , Fat'yanikha (en) , Filkina (en) , Fokina (en) , Kholpakova (en) , Chayka (en) , Chaa-Khol' (en) , Chërnaya (en) , Chistoklet (en) , Shagonar (en) , Shambato (en) , Shilka (en) , Elegest (en) , Erbek (en) , Bol'shaya Yudinka (en) , Yunyakha (en) , Nosovaya (en) , Yuryachkovskaya (en) , Yagodkina (en) , Yazevaya (en) , Yakovleva (en) , Yama (en) , Yangodayakha (en) , Yarayakha (en) , Zverevskaya (en) , Bolshaya Avamskaya (en) , Galevka (en) , Garevka (en) , Golchikha (en) y Laletina (en)

Xeografía

Mapa de la cuenca del Yeniséi

El ríu Yeniséi naz en Kizil (Tuvá), de la confluencia del ríu Bolshói Yeniséi (Gran Yeniséi) y el ríu Maly Yeniséi (Pequeñu Yeniséi), que provienen de los montes Sayanes Orientales a lo llargo de la frontera rusu-mongola, y desagua nel mar de Kara, océanu Árticu, nun estuariu d'unos 400 km conformáu pola badea de Yeniséi y el golfu de Yeniséi.

Los sos principales afluentes son el ríu Angará, el Podkámennaya Tunguska (o Tunguska Cascayosu), y el Tunguska Inferior.

Escurre pel centru de Siberia en direición Sur-Norte. La mayor parte del ríu ye navegable, sacante ente payares y mayu que permanez xeláu. El so cursu cimeru ye aturbolináu, lo que foi aprovecháu pa la construcción de centrales hidroeléctriques, destacando les preses de Sayán y Krasnoyarsk.

Les ciudaes más importantes poles qu'escurre'l ríu son Kizil, Shagonar, Sayanogorsk, Abakán, Divnogorsk, Krasnoyarsk, Yeniseisk, Lesosibirsk, Igarka y Dudinka.

Trescripción del nome

La trescripción al español más correuta ye Yeniséi o, sía que non, Yenisey, anque ye frecuente atópase en diversos atles y testos delles trescripciones pocu correutes: Ienisei, Jenisej o Jenisei.

Galería

• 
  Presa del ríu Yeniséi en Divnogorsk
• 
  El ríu Yeniséi al so pasu por Krasnoyarsk
• 
  El Yeniséi vistu dende'l transiberianu, cerca de Krasnoyarsk
• 
  Desaguada del Yeniséi nel golfu homónimu (mar de Kara)

Sistema fluvial del ríu Yeniséi

El sistema fluvial del ríu Yeniséi ye unu de los mayores del mundu, y si considérase'l sistema Yeniséi-Angará-Sélenga-Ideriín ocupa'l 5º por llargor y el 8º per área de cuenca. Los principales afluentes del sistema recoyer na tabla que sigue, ordenaos agües enriba, esto, dende la desaguada a la fonte (la tabla nun ta completa).

bgcolor=#d8d8d8 | - || bgcolor=#d8d8d8 | D || colspan=6 |Ríu Bolshói Yeniséi (Gran Yeniséi) || Большой Енисей || Yeniséi Cimeru || align=right| 605

|| align=right| 56 800

|| align=right| 592

||  Rusia || - || rowspan=2 | Fontes bgcolor=#d8d8d8 | I || bgcolor=#d8d8d8 | - || colspan=6 |Río Mali Yeniséi (Pequeñu Yeniséi) || Ма́лый Енисей || Yeniséi Cimeru || align=right| 680

|| align=right| 59 850

|| align=right| 428

||  Rusia ||  Mongolia

El ríu Yeniséi y los sos afluentes (de más de 200 km y primarios destacaos)

Ramal		Nome río | Nome (rusu)						Llargor (km)	Cuenca (km²)	Caudal (m³/s)	Suxetu(s) federal(es) rusu(s)	Otru(os) país(es)	Tramu
I	-	Ríu Chemtchik						Хемчик	Yeniséi Cimeru	320	27 000	119	Rusia	-	Yeniséi Cimeru[2]
-	D	Ríu Ous						Ус	Yeniséi Cimeru	236	6880	66	Rusia	-
I	-	Ríu Kanteguir						Кантегир	Yeniséi Cimeru	180	3500	55	Rusia  Rusia
-	D	Ríu Oïa						Оя	Yeniséi Cimeru	240	4500	63	Rusia	-
I	-	Ríu Abakán						Абака́н	Yeniséi Cimeru	514	32 000	400	Rusia  Rusia	-
-	D	Ríu Tubá[3]						Туба	Yeniséi Cimeru	119	42 600	263	Rusia	-
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
-	-	-	Ríu Amyl					Амыл	Ríu Tubá	400	9850	215	Rusia	-
-	D	Ríu Esquita						Мана	Yeniséi Cimeru	475	9260	100	Rusia	-
-	D	Ríu Kan						Кан	Yeniséi Cimeru	629	36 900	291	Rusia	-
-	-	-	Ríu Agul					Агул	Ríu Kan	347	11 600	136	Rusia	-
-	-	-	Ríu Kungús					Кунгус	Ríu Agul	250	3800	37,1	Rusia	-
-	D	Ríu Angará						Ангара	Ríu Yeniséi	1779	1 039 000	4950	Rusia  Rusia	-	Cursu mediu
-	-	-	Ríu Taséyeva-Chuna[4]					Тасеева	Ríu Angará	116	128 000	740	Rusia	-
-	-	-		Ríu Biriusa				Бирюса	Ríu Taséyeva	1012	55 800		Rusia  Rusia	-
-	-	-			Ríu Tagul				Ríu Biryusa	300	7990		Rusia	-
-	-	-			Ríu Tumanchet			Туманшет	Ríu Biryusa	280	4580	52,6	Rusia	-
-	-	-		Ríu Chuna					Ríu Taséyeva	1203	56 800		Rusia  Rusia	-
-	-	-		Ríu Usolka					Ríu Taséyeva	356	10 300		Rusia	-
-	-	-	Ríu Kamenka					Каменка	Ríu Angará	313	11 400	74	Rusia	-
-	-	-	Ríu Irkinéyeva					Иркинеева	Ríu Angará	363	13 600	47,1	Rusia	-
-	-	-	Ríu Karabula					Карабула	Ríu Angará	210	4850	11,1	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Mura					Мура	Ríu Angará	330	10 800	30	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Kova					Кова	Ríu Angará	452	11 700	46	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Chadobets					Чадобец	Ríu Angará	647	19 700	63	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Kata					Ката	Ríu Angará	300	7950	46	Rusia	-
-	-	-	Ríu Ilim					Илим	Ríu Angará	589	30 300	139	Rusia	-
-	-	-	Ríu Oka					Ока́	Ríu Angará	630	34 000	274	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Iya					Ия	Ríu Angará	512	18 100		Rusia	-
-	-	-	Ríu Bolshaya Bélaya					Большая Белая	Ríu Angará	359	18 000		Rusia  Rusia	-
-	-	-		Ríu Urik				Урик	Ríu Angará	250	3300	41	Rusia  Rusia	-
-	-	-		Ríu Málaya Bélaya				Малая Белая	Ríu Angará	240	5100	70	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Kitói					Китой	Ríu Angará	316	9190	115	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Ríu Irkut					Иркут	Ríu Angará	488	15 000	140	Rusia  Rusia	-
-	-	-	Llagu Baikal					Озеро Байкал	Ríu Angará	-	-	-	Rusia  Rusia	-
-	-	colspan=2 bgcolor=#FFFFFF
-	-	colspan=2 bgcolor=#FFFFFF
-	-	colspan=3 bgcolor=#FFFFFF
-	-	colspan=2 bgcolor=#FFFFFF
-	-	-		Ríu Selengá[5]				Селенга	Llagu Baikal	1024	447 000	310	Rusia	Mongolia
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
-	-	-			Ríu Eg (o Egiin Gol)			Эгийн гол	Ríu Selengá	475	49 100		-	Mongolia
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
-	D	-	Ríu Bolchoï Pit					Большой Пит	Ríu Yeniséi	415	21 700	240	Rusia	-	Cursu inferior
I	-	-	Río Kes					Кас	Ríu Yeniséi	464	11 200	65	Rusia	-
I	-	-	Ríu Sym					Сым	Ríu Yeniséi	694	31 600	175	Rusia	-
-	D	-	Tunguska Cascayosu (Podkámennaya Tunguska)					Подкаменная Тунгуска	Ríu Yeniséi	1865	240 000	1650	Rusia	-
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
I	-	-	Ríu Yeloguy					Елогуй	Ríu Yeniséi	464	25 100	150	Rusia	-
-	D	-	Ríu Bachta					Бахта́	Ríu Yeniséi	498	35 500	270	Rusia	-
-	D	-	Tunguska Inferior (Nizhnyaya Tunguska)					Нижняя Тунгуска-	Ríu Yeniséi	2989	473 000	3600	Rusia  Rusia	-
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
bgcolor=#f6f6f6
I	-	-	Ríu Turuján					Турухан	Yeniséi	639	35 800	370	Rusia	-
bgcolor=#f6f6f6
I	-	-	Ríu Kem'					Кемь	Yeniséi	356	8940		Rusia	-
-	D	-	Ríu Kureika					Курейка	Yeniséi	888	44 700	664	Rusia	-
-	D	-	Ríu Kanthai[7]					Курейка	Ríu Yeniséi	174	30 700	595	Rusia	-
I	-	-	Ríu Bolshaya Jeta					Большая Хета	Ríu Yeniséi	646	20 700	211	Rusia	-