Данте Алигйери
From Wikipedia, the free encyclopedia
Данте Алигйери ( итал. Dante Alighieri, ХФА: ˈdante aliˈɡjɛːri), батизе бегьула, хъанч балелъул Дуранте ди Алигйеро дельи Алигйери итал. Durante di Alighiero degli Alighieri[note 1] ва гІемерисве цо Данте абун рехсолев;[2] гІ.-ш. 1265 – 1321, Равенна, Папал пачалихъ)— итал шагІир, хъвадарухъан, философиячи[3], пикручи, адабияб итал мацІалъе кьучІ лъуразул цояв. Гьесул Илагьияб комедия, оригиналлалда жибго Коммедия (Comedìacode: it is deprecated , гьанжесеб итал: Commedia) ва хадуб илагьияб абун Джованни Боккаччоца эпитет кьураб[4], рикІкІуна Гьоркьохъел гІасрабазул бищун кІвар бугел поэмабазул цояблъун ва итал мацІалда бугеб бищун кІудияб адабияб асарлъун[5][6].
Данте Алигйери | |
---|---|
Миллат | Италияв |
Эмен | Алигйеро ди Беллинчоне |
Эбел | Белла |
Лъади | Джемма Донати |
Лъимал |
васал: Пьетро ва Якопо яс: Антония |
Адабияб гьунар | |
Пишаялъул тайпа |
|
Гьунаралъул санал | 1292–1321 |
Адабияб мазгьаб | Dolce Stil Novo |
Машгьурал асарал | Илагьияб комедия |
Асарал Викитекаялда | |
Медиафайлал Викигъамасалда | |
Цитатаби Викицитатаялда |
Данте машгьур вуго гІемерисел шигІраби латин мацІалда хъван, гьел цохІо лъай бугел гІадамазе гурони цІализе щолареб заманалда жинца адабияталда гІадатаб халкъияб мацІ хІалтІизабизе байбихьиялъ. Гьесул De vulgari eloquentia (Халкъияб мацІалъулъ пасихІлъиялъул хІакъалъулъ) букІана тІоцебесеб гІелмия хІалтІи халкъияб мацІ цІуну хъвараб. Гьес жидирго La Vita Nuova (ЦІияб гІумру, 1295) ва Илагьияб комедия гІадал асаразулъ тосканаялъулаб сверел хІалтІизабиялъ кумек гьабуна жакъасеб къоялде стандартияб итал мацІ гІуцІизе. Гьесул хІалтІиялъ гьабуна прецедент, жинда хадур Петрарка ва Боккаччо гІадал машгьурал итал хъвадарухъаби рилІунел рукІараб.
Дантеца цІакъ кІудияб роль хІана итал адабият цебетІеялъе. Гьес жужахІалъул, пургаториялъул ва алжаналъул гьабураб сипат лъугьана гъираялъул иццлъун БакътІерхьул гьунарлъиялъул ва адабияталъул дагьабги гІатІидаб горсвериялъе[7][8]. Гьеб гуребги, рикІкІуна Данте тІоцевесев хурхараб лъабмухъил рифмаялъул (terza rima) схвема хІалтІизабурав чилъун. Гьесда абула итал мацІалъул "эмен"–илан[9], ва Италиялда гьесде гІемерисеб абула il Sommo Poetacode: it is deprecated ("тІадегІанав шагІир") абунги. Данте, Петрарка ва Боккаччо итал адабияталъул tre coronecode: it is deprecated ("лъабго таж") абун кІодо гьарула.