Паранс мацӀ

Паранс мацӀ, къокъго паранс (français [fʁɑ̃sɛ] ялъуни langue française [lɑ̃ɡ fʁɑ̃sɛːz]) — индо-европияб хъизаналъул романияб мацӀ. ЛӀугьараб буго цогидал романиял мацӀал гӀадинго Румалъул империялъул вулгарияб латиналдаса. Паранс мацӀ цебетӀуна жинда Галлиялъул (шималияб) гӀадамал кӀалъалеб букӀараб галл-романияб латиналдаса. Элъие бищун гӀагарал мацӀал ккола цогидал ойл мацӀал (d'oïl) — тарихияб рахъалъ жал шималияб Франсиялдаги жанубияб Белгиялдаги тӀиритӀун рукӀарал, жидеца гӀураб даражаялда паранс мацӀ (Francien) нахъецурал. Паранс мацӀ гьединго букӀана асаралъукь Румалъул Шималияб Галлиялда, мисалалъе Галлия Белгикаялда, гӀодосанго рукӀарал келт мацӀазул ва германиял ракьал рахъулезул паранг мацӀалъул (германияб мацӀ).

Паранс мацӀ
français
Абулеб куц	[fʁɑ̃sɛ]
Территория	Паранс, гьанже тӀолгодунялалда
КӀалъалел	76.8 миллион тӀолгодунялалда 321 миллион парансалда кӀалъалел (L1 плюс L2; 2022)[1][2]
МацӀазул хъизан	Индо-европиял Италияб Романияб БакътӀерхьул романияб Галлгин романияб Ойл Паранс мацӀ
Цесел формаби	Басрияб латин Классикияб латин Вулгарияб латин Басрияб паранс Гьоркбохъеб паранс
Хъвавул система	Латин (French alphabet) Паранс Брайл
ГӀужраяб форма	Ишарабазулаб паранс (français signé)
Официалаб статус
Официалаб мацӀ	29 пачалихъ Белгия Бенин Буркина-Фасо Бурунди Камерун Канада Централияб Африканияб Республика Чад Коморал Конго Конгоялъул Демократияб Республика Джибути Эваториалияб Гвинея Франсия Габон Гвинея Гьаити Кот-д'Ивуар Люксембург Мадагаскар Мали Монако Нигер Рванда Сенегал Сейшелал Швейцария Того Ванвату Административияб/маданияб Алжир Камбоджа Лаос Мавритий Мавритания Морокко Тунис Вйетнам 10 чиядабараб ва суб-регионалияб гӀуцӀи Аоста расалъи (Италия) Паранс Полинезия Луизиана (Цолъарал Штатал) Мэн (Цолъарал Штатал) Нью-Брансвик (Канада) Квебек (Канада) Сен-Барталеми Сен Мартен Сен-Пьерр ва Микелон Воллис ва Футуна
Регулация гьаби	Académie Française (Паранс академия) (Франсия) Office québécois de la langue française (Паранс мацӀалъул Квебекалъул шура) (Квебек)
МацӀалъул кодал
ISO 639-1	fr
ISO 639-2	fre (B) fra (T)
ISO 639-3	fra
Glottolog	stan1290
Linguasphere	51-AAA-i
Пачалихъал паранс цӀикӀкӀанисезул миллияб мацӀлъун бугел   Пачалихъал, мацӀ расмияблъун яги административияблъун бугел, амма гӀемерисезе миллияблъун кколарел   Пачалихъалъ, паранс дагьбутӀаялъул яги кӀиабилеб мацӀлъун бугел   Пачалихъал, бакӀалъул франкофонияб дагьбутӀа бугел
Гьанир руго ИФАлъул фонетикиял симболал. Кколеб кверчӀвай гьечӀони, нужеда бихьизе бегьула гьикъул гӀужур, ункъбокӀон, яги цогидал симболал Юникодалъул гӀужразул бакӀалда. ИФА симболазе байбихьул нухмалъи балагье гьаниб: Квеки:ИФА.

Баянкьелал