Əlçatmazlıq qütbü (Antarktika stansiyası)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Əlçatmazlıq qütbü — fəaliyyət göstərməyən SSRİ Antarktika stansiyası. Stansiya Mirnı stansiyasından 2100 km aralı yerləşib. Bu stansiya 1958-ci ilin dekabrında fəaliyyət göstərmiş və Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının razılığı ilə 89550 koduna malik idi[1].
Stansiya öz adını yerləşmə özəlliyinə görə almış. Məhz stansiya Antarktida sahillərindən ən uzaqda yerləşən nöqtə - Əlçatmazlıq qütbündədir.
Stansiya 14 dekabr 1958-ci ildə üçüncü Sovet Antarktika ekspedisiyası zamanı yaradılmışdı[2]. Stansiyanım rəhbəri V.K. Babarıkin olmuş[3]. Açılış zamanı stansıyada Leninin büstü qoyulmuşdur[4].
17 dekabr 1958-ci ildə hazırlanmış uçuş-eniş zolağına Li-2 təyyarəsi eniş etmiş və müxtəlif yük və təbrik teleqramları gətirmiş[5].
26 dekabrda stansiya konservləşdirilmiş, gələcək ekspedisiyalar üçün ehtiyat azuqə saxlanılaraq tərk edilmişdir[3][5].
Stansiya Enderbi Torpağının cənubunda düz səthə malik buz yaylasında yerləşmiş. Cənub qütbünə - 878 km, Sovet Antarktika stansiyasına - 600 km məsafə var. Dəniz səviyyəsindən olan hündürlük 3718 metrdir. Buz qatının qalınlığı 2980 metrdir[6].
Təbii şəraiti Vostok stansiyasına oxşardır. Orta illik temperatur -57.8 °C-dir. Bu Vostok stansiyasından 0.5 dərəcə aşağıdır. Bu ərazidə daima müşahidələrin olmamasından Vostok stansiyası Soyuqluq qütbü hesab olunur.
2007-ci ilin yanvarında üç ingilis (Rpri Suit, Pupert Lonqsdon, Henri Kukson) və kanadalı Pol Lendri tarixdə ilk dəfə xizəklə, çərpələngin dartı qüvvəsindən istifadə edərək Əlçatmazlıq qütbünə yetişdilər. Onlar 1756 km məsafəni 49 günə qət etmiş və bu nəticə Ginnesin Rekordlar Kitabına düşmüşdür. Səyyahların dediklərinə görə Leninin bütü hələ də yerindədir. Henri Kukson stansiya qapısı önündəki qarı təmizləmiş və istəmiş ki, qonaq kitabına öz qeydlərini yazsın. Ancaq qapı bağlı olduğundan bunu həyata keçirə bilməyib[7].[8].
27 dekabr 2011-ci ildə Əlçatmazlıq qütbünə başqa bir ekspedisiya çatmış, hansı ki, tərkibində məşhur amerikan fotoqrafı və səyyahı Sebastian Kouplend də olmuşdur.[9]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
