Yan Tsıj

Yan Tsıj (a.sorb Jan Cyž, alm. Johann Ziesche‎; 13 yanvar 1898^[1] – 21 sentyabr 1985^[2][3], Bautzen^[1]) — Yuxarı Sorb yazıçı, nəşirçi, hüquqşünas və ictimai xadim. O, Sorb Xalq Radasının sədri və Bautzen inzibati dairəsinin sədri olub. Yakub Çişinski adına Ədəbi Mükafat laureatı.

Yan Tsıj
a.sorb Jan Cyž, alm. Johann Ziesche‎
Doğum tarixi	13 yanvar 1898(1898-01-13)[1]
Vəfat tarixi	21 sentyabr 1985(1985-09-21)[2][3] (87 yaşında)
Vəfat yeri	Bautzen, ADR[1]
Fəaliyyəti	jurnalist, naşir
Əsərlərinin dili	Yuxarı sorb dili

Bioqrafiya

1898-ci il yanvarın 13-də Lusatyan Juritsı kəndində anadan olub. Orta təhsilini Praqanın tarixi Mala Strana rayonunda alman gimnaziyasında alıb. Charles Universitetində hüquq təhsili alıb. 1921-ci ildə Lusatian gəncləri üçün "Sxadzovanka" adlı 47-ci gənclərin yay düşərgəsi-festivalını təşkil edib. Hüquq elmləri üzrə elmlər doktoru alimlik dərəcəsini müdafiə etmişdir. 1926-1932-ci illərdə Kottbusda Sorb Xalq Bankının filialında işləmişdir.^[4] Nasional-sosialistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra o, Sorb milli hərəkatındakı fəaliyyətinə görə qısa müddətə həbs olunub. 1934-cü ildən Sorb qəzeti olan Sorbske Nowiny-ni nəşr etdi və 1937-ci ilə qədər nəşrə maliyyə dəstəyi verdi. İkinci Dünya Müharibəsi illərində əvvəlki fəaliyyətlərinə görə bir neçə dəfə həbs olunub. 1945-ci ilin fevralında Drezdenin bombalanması zamanı o, həbsxanadan qaçıb. 1945-ci ilin mayında Sovet hərbi komendantlığı tərəfindən Bautzenski rayonunun muxtarı təyin edildi. Eyni zamanda, o, sədri vəzifəsində işlədiyi Sorb Xalq Radasının işində iştirak edərək müstəqil Lusat dövlətinin yaradılması ilə bağlı fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. O, iki dəfə Yakub Çişinski mükafatına layiq görülüb (1964 və 1999-cu illərdə). 1955-ci ildən Sorb "Nova doba" qəzetini nəşr etdi və redaktə etdi. 21 sentyabr 1985-ci ildə Bautzendə vəfat etdi və Jidov qəbiristanlığında Jan Arnost Smolerin ailə qəbirində dəfn edildi.

Kompozisiyalar

• «Za wšědnym chlěbom. Žiwjenski wobraz serbskeho holana». Berlin: Volk und Wissen, 1957;
• «Mój sokoł. Wuběrk basnjow a prozy». Budyšin: LND, 1962
• «Jan Arnošt Smoler. Wobrys jeho žiwjenja a skutkowanja». Budyšin: LND, 1966
• «Wojowanje wo wuswobodźenje Łužicy. Za čas wulkeje bitwy wo Berlin 1945». Budyšin: LND, 1975
• «Ćernje na puću do swobody. Dopomnjenki wot nowembra 1944 co kónca meje 1945». Budyšin: LND, 1979
• «Hdyž so młody na puć podaš. Dopomnjenki z časa dźěćatstwa a młodosće hač do apryla 1926». Budyšin: LND, 1983
• «W tlamje ječibjela. Dopomnjenki na lěta 1926 do 1944». Budyšin: LND, 1984

Ədəbiyyat

• Gugnin A. A., Serbolo-Lujitsk ədəbiyyatı və ədəbiyyatının mənşəyindən bu günə qədər tarixinə giriş, Rusiya Elmlər Akademiyası, Slavyan və Balkanşünaslıq İnstitutu, Slavyan-Alman Münasibətləri Elmi Mərkəzi, M., 1997, s. 155, 169, ISBN 5- 7576-0063-2
• Manfred Thiemann (Hrsg.): Ein kleines Lexikon — Sorben/Serbja. Domowina-Verlag, Bautzen 1989, 183 S., ISBN 3-7420-0405-0
• Manfred Ladusch: Zum 100. Geburtstag von Dr. Johannes Ziesche, Sorbischer Verleger, Bautzens Landrat und Schriftsteller, in: Oberlausitzer Kulturschau, Heft 2, 1998, S. 28-29.
• Edmund Pech: Johannes Ziesche (1898—1985), Sächsische Biografie. Herausgegeben vom Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde, bearb. von Martina Schattkowsky

İstinadlar

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118523155 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
2. qəbir.
3. Sächsische Biografie (alm.). 1999.
4. https://archive.today/20130211133525/http://www.nowycasnik.de/artikle/302