Yaqut əl-Həməvi

Yaqut əl-Həməvi (1178^[1], Konstantinopol – 20 avqust 1229, Hələb) — yunan əsilli ərəb coğrafiyaşünası, səyyahı.

Yaqut əl-Həməvi
ərəb. ياقوت بن عبد الله الحَمَوي الرومي‎
Doğum tarixi	1178(1178)[1]
Doğum yeri	Konstantinopol, Bizans imperiyası
Vəfat tarixi	20 avqust 1229(1229-08-20) (50–51 yaşında)
Vəfat yeri	Hələb, Hələb mühafəzəsi, Suriya
Fəaliyyəti	tədqiqatçı-səyyah[d], coğrafiyaşünas, yazıçı, tarixçi

Yaqut əl-Həməvi Qafqaz və Azərbaycan tarixi üzrə qiymətli mənbələrdən biri olan "Mucəm əl-buldan" əsərinin müəllifidir.^[2]

Həyatı

Yaqut əl-Həməvi əslən türk olsa da, Suriya tacirlərindən birinin qulu olduğu dövrdə müsəlman dinini qəbul etmişdir. Tacirin vəfatından Bağdada köçərək kitab üzü köçürmək və kitab alveri etməklə məşğul olmuşdur. XIII əsrin I yarısında ərəblərin əldə etdikləri məlumatları toplamaqla "Coğrafi lüğət" kitabını yazmışdır. Yaqut Aralıq dənizinin şərqində yerləşən ölkələri, Iranı, Orta Asiyanı gəzmiş və Mərv şəhərində yaşamışdır. Yunan və müsəlman ölkələrinin məlumatlarına əsaslanmaqla coğrafi lüğətlər tərtib etməklə məşğul olmuşdur.

Mənbə

1. И. Ю. Крачковский. "Путeшeствиe Ибн-Фадлана на Волгу", Издатeльство АН СССР. 1939 г.
2. Крачковский И. Ю. Избранныe сочинeния, т.4 Москва-Лeнинград 1957
3. Бартольд В. В. Сочинeния, т.т.1–6 Москва 1963–68.
4. Yâkūt el-Hamevî (yazar Casim Avcı), sayfa 288–291. // Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Cilt LXVIII. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, 2013, 617 sayfa.