Биоспелеология
From Wikipedia, the free encyclopedia
Биоспелеология, спелеобиология (бор. грек. βίος — йәшәү, σπήλαιον — мәмерйә һәм λόγος — тәғлимәт, фән) — биологияның мәмерйәләрҙә[1] тереклек итеүсе организмдарҙы өйрәнеүсе бүлеге.
Эмиль Раковицэ | |
Emil Racoviţă | |
Тыуған урыны |
Яссы Объединение Дунайских княжеств |
---|---|
Вафат урыны | |
Ғилми даирәһе | |
Эшләгән урыны |
Румын спелеология институты |
Альма-матер | |
Ғилми дәрәжәһе |
фәндәр докторы |
Ниндәй өлкәлә танылған |
Антарктиданы тикшереүсе , биоспелеологияны нигеҙләүсе |
Беренсе тапҡыр был ер аҫты фаунаһы тураһында иезуит Кирхер яҙып сыҡҡан.
Ер аҫты тормошон өйрәнеү xviii-xix быуаттарға тиклем дауам итә.
Һөҙөмтәлә xix быуат аҙағына ер аҫты тереклегенең йөҙҙәрсә төрө асыла һәм өйрәнелә.
«Биоспелеология» терминын 1903 йылда француз А. Вирено тәҡдим итә.
Биоспелеология нигеҙҙәре башлап румын биологы Раковицэ (1907) тарафынан төҙөлә.
Ул Р. Женель (француз биологы, биогеограф, биоспелеолог, зоолог, энтомолог, ботаник, геолог, палеонтолог…) менән бергә мәмерйәләрҙәге шарттарҙың экологик үҙенсәлектәрен һәм уларҙың тере организмдарға йоғонтоһон асыҡлау, ер аҫты биоталарының эволюция законлылыҡтарын өйрәнеү, мәмерйәләрҙәге тереклектең үрсеүен һәм таралыуын тикшереү менән шөғәлләнәләр.
1907 йылда Раковицэ «Биоспелеолоджик» фәнни ассоциацияһын нигеҙләй.
СССР-ҙа биоспелеологияға мәскәү биологы Бирштейн Авадиевич Яков (1911—1970 йылдар) башлап нигеҙ һала. Әлеге ваҡытта С. Левушкин, Н. Залесская, С. Головач, В. Книсс, Р. Джанашвили һәм башҡа энтузиастар был эште дауам итәләр.