![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg/640px-Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg&w=640&q=50)
Варшава конфедерацияһы (1573)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Варшава конфедерацияһы — Речь Посполитаяла дини түҙемлекте тәьмин итеү маҡсатында 1573 йылдың 28 ғинуарында Варшавала беренсе конковацион сеймында төҙөлгән конфедерация.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg/640px-Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg)
Варшава конфедерация акты Европала бындай тәүге документ булып иҫәпләнә. Акт дини низағтарҙы бөтөрмәһәлә, Европаның күп өлөшө менән бигерәк тә Утыҙ йыллыҡ һуғыш осоро менән сағыштырғанда, Речь Посполитаяны ваҡытлыса күпкә хәүефһеҙерәк һәм толерантлы урын итә.
Конфедерацияла Бөйөк һәм Кесе Польша, Бөйөк Литва кенәзлеге, Киев, Волынь, Подляшье һәм Урыҫ воеводалыҡтары, Пруссия, Померания, Жемайтия, Лифляндия һәм таж ҡалаһының вәкилдәре ҡатнаша[1].
Варшава конфедерацияһының маҡсаты Люблин унияһын ҡабул иткәндән һуң барлыҡҡа килгән проблемаларҙы хәл итеү була. Люблин унияһына ярашлы берҙәм короле, сеймы, аҡсаһы, һалымы һәм берҙәм тышҡы сәйәсәте булған яңы дәүләт Речь Посполитая ойошторола[2]. Әммә бында дөйөм сиркәү булмай — көнсығыш ерҙәрҙә православиелылар өҫтөнлөк итһә, илдең көнбайышында һәм төньяғында төбәк протестантизмы таралыу ала.
Варшава конфедерацияһы Речь Посполитаяла дини иректе һаҡлауҙа әүҙем роль уйнай, унда ҡатнашыусылар үҙ-ара толерантлы булырға, артабанғы быуындарҙа был толерантлыҡты һаҡларға, ниндәйҙә булһа хөкүмәт ниндәйҙә булһа динде эҙәрлекләһә ирекле дин тотоу өсөн берҙәм көрәшергә килешәләр. Католик епископтары Варшава конфедерацияһына ҡул ҡуймайҙар һәм конфедерацияның «башҡа бөтә диндарҙарға, мосолмандарға, йәһүдтәргә, протестанттарға һәм башҡа „схизматиктарға“ ирекле дин тотоуҙың иғлан итеүе польша дәүләтселеге нигеҙҙәрен емерә, Хоҙайҙың бөйөклөгөн мыҫҡыл итә»[3].
2003 йылда конфедерация тексы ЮНЕСКО-ның Тыныслыҡ хәтере исемлегенә индерелә[4].