Ерҙән ситтәге тереклек
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ерҙән ситтәге тереклек (сит планеталағы тереклек) — Ерҙән ситтәге мөхиттә барлыҡҡа килгән һәм йәшәгән тереклектең гипотезаға нигеҙләнгән формаһы. Был фәнни өлкә астробиология (экзобиология) һәм ксенобиологияның, шулай уҡ ғилми фантастикала уйлап сығарылған объекттарҙың береһен тикшереү темаһы. Гипотезаларға ҡоролған бындай тереклек ябай прокариоттарҙан башлап (йәғни сағыштырырлыҡ тереклек формалары) кешелек донъяһы менән сағыштырғанда үҫештәре буйынса бик алға киткән цивилизацияларҙағы йән эйәләренә тиклемге варианттарҙы ҡарай[1][2]. Дрейк тигеҙләмәһе Галактикала Ерҙән ситтәге цивилизацияларҙың һанын билдәләү өсөн тәғәйенләнгән, кешелек донъяһына улар менән бәйләнешкә инеү мөмкинлеге бирелә.
Ерҙән ситтәге тереклек | |
Ҡайҙа өйрәнелә | астробиология[d] һәм SETI[d] |
---|---|
Способствовавшим фактором является | Жизнепригодность планеты[d] |
Ҡапма-ҡаршыһы | земной организм[d] |
Ерҙән ситтәге тереклек Викимилектә |
XX быуат урталарынан Ерҙән ситтәге тормош эҙҙәрен эҙләү буйынса даими рәүештә әүҙем тикшеренеүҙәр алып барыла. Был тикшеренеүҙәр ерҙән ситтәге ағымдағы тормош һәм уларҙың тарихын, шулай уҡ ерҙән ситтә лә кешелек донъяһының булыуын асыҡлау менән шөғөлләнә. Эҙләнеү категорияһына бәйле төрлө ысулдар ҡулланыла: әйтәйек, телескоп мәғлүмәттәрен һәм өлгөләрҙе анализлауҙан[3] элемтә сигналдарфын тотоу һәм ебәреү өсөн файҙаланылған радиоға тиклем.
Ерҙән ситтәге тормош, бигерәк тә унда ла аңдың булыу концепцияһы, ер мөхитендә мәҙәни йоғонто тыуҙыра, айырыуса фәнни фантастик әҫәрҙәрҙең барлыҡҡа килеүенә йоғонто яһай. Был йылдар эсендә фәнни фантастика бер нисә теоретик идея тәҡдим итә. Күп кенә әҫәрҙәр ерҙән ситтә лә тереклектең булыу мөмкинлегенә ҡарата йәмғиәтте ҡыҙыҡһыныу уята. Ҡайһы берәүҙәр ерҙән ситтәге аңлы тереклек менән бәйләнеш урынлаштырыуҙа агрессив ысулдарҙы ҡулланыуға өҫтөнлөк бирә. Икенселәре, бындай аҙым ситтәге аңға Ерҙең ҡайҙа булыуын күрһәтәсәк һәм киләсәктә сит аңдың беҙҙең планетаға баҫып инеүе ихтимал, тигән фекерҙә ҡала[4][5].