Колорадо (йылға)

Колора́до (ингл. Colorado River, исп. Río Colorado) — АҠШ-тың көньяҡ-көнбайышындағы һәм Мексиканың төньяҡ-көнбайышындағы ҙур йылға.

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Колорадо (мәғәнәләр).

Колорадо
ингл. Colorado River
Колорадо йылғаһы бассейны
Характеристика
Оҙонлоғо	2334 км
Бассейн	637 137 км²
Һыу сығымы	640 м³/с
Һыу ағымы
Инеше
· Урынлашыуы	Ла-Пудр үткәүеле, Ҡаялы тауҙар
· Бейеклеге	3104 м
· Координаталар	40°28′20″ с. ш. 105°49′34″ з. д.HGЯO
Тамағы	Калифорния ҡултығы
· Бейеклеге	0 м
· Координаталар	31°48′56″ с. ш. 114°48′15″ з. д.HGЯO
Урынлашыуы
Һыу бассейны	Тымыҡ океан
Ил	АҠШ
— инеше, — тамағы
Колорадо Викимилектә

География

Оҙонлоғо — 2334 км. Бассейн майҙаны — 637 137 км².

АҠШ-тың Колорадо штатында, Ҡаялы тауҙарҙа башлана һәм башлыса көньяҡ-көнбайыш йүнәлешендә аға. Йылғала Аризона һәм Невада штаттарының сигендә урынлашҡан Мид һыуһаҡлағысынан һуң, йүнәлешен ҡырҡа көньяҡҡа табан үҙгәртә. Артабан Мексика сиген үтеп Колорадо йылғаһы киң дельта барлыҡҡа килтерепе Тымыҡ океандың Калифорния ҡултығына ҡоя. Әммә һуңғы 20 йыл эсендә йылға һыуҙары тик биш мәртәбә генә — көслө һыу ташҡындары осорондпа ғына — Калифорния ҡултығына барып еткән. 1998 йылғы һыу ташҡыны ваҡытында Колорадо һуңғы тапҡыр үҙ һыуҙарын диңгеҙгә ҡоя^[1].

Үҙенең тәрән каньондары менән билдәле булған Колорадо йылғаһы шулай уҡ АҠШ-тың киң көньяҡ-көнбайыш территорияһында ауыл хужалығы һәм ҡалалар халҡы мохтажлығы өсөн үтә кәрәкле һыу сығанағы булып тора. Йылға һәм уның ҡушылдыҡтарының ағымы кеше тарафынан ҡоролған бихисап быуалар, һыуһаҡлағыстар һәм деривацион каналдар ярҙамында контролдә тотола^[2]. Йылға электроэнергия етештереү өсөн әүҙем файҙаланыла^[3][4][5].

Иҫкәрмәләр

1. Река КОЛОРАДО больше не впадает в Тихий океан  (билдәһеҙ). газета "География" № 26/2004 (2004). Дата обращения: 25 сентябрь 2012. Архивировано 16 октябрь 2012 года.
2. Milstein, Michael. 6 Radical Solutions for U.S. Southwest's Peak Water Problem, Popular Mechanics (1 октябрь 2009). 4 июль 2012 тикшерелгән.
3. Diaz, Henry F.; Anderson, Craig A. Precipitation Trends and Water Consumption in the Southwestern United States  (билдәһеҙ). Impact of Climate Change and Land Use in the Southwestern United States. U.S. Geological Survey (28 ноябрь 2003). Дата обращения: 4 июль 2012. Архивировано 26 июнь 2012 года.
4. Zimmerman, Janet. Colorado River drought threatens power production, The Press-Enterprise (6 октябрь 2010). 4 июль 2012 тикшерелгән. 2013 йыл 20 ғинуар архивланған.
5. Stark, Mike. Study: Shortages likely on Colorado River by 2050, USA Today (21 апрель 2009). 4 июль 2012 тикшерелгән. 2009 йыл 25 апрель архивланған.

Һылтанмалар

• Annerino, John. Canyoneering: How to Explore the Canyons of the Great Southwest. — Stackpole Books, 1999. — ISBN 0-8117-2700-9.
• Armstead, Lloyd Dean. Whitewater Rafting in North America: More than 100 River Adventures in the United States and Canada. — Globe Pequot, 1997.
• What Every American Should Know About American History: 225 Events That Shaped The Nation. — Adams Media, 2008. — ISBN 1-59869-428-6.
• Barnes, Will Croft. Arizona Place Names. — University of Arizona Press, 1988. — ISBN 0-8165-1074-1.
• Rivers of North America. — Academic Press, 2005. — ISBN 0-12-088253-1.
• Casey, Robert L. Journey to the High Southwest: A Traveler's Guide to Santa Fe and the Four Corners of Arizona, Colorado, New Mexico, and Utah. — Globe Pequot, 2007. — ISBN 0-7627-4064-7.
• Dellenbaugh, Frederick Samuel. The Romance of the Colorado River: The Story of its Discovery in 1540, With an Account of the Later Explorations, and with Special Reference to the Voyages of Powell Through The Line of the Great Canyons. — G.P. Putnam's Sons, 1909.
• Dolnick, Edward. Down the Great Unknown: John Wesley Powell's Journey of Discovery and Tragedy Through the Grand Canyon. — HarperCollins, 2002. — ISBN 0-06-095586-4.
• Touring Nevada: A Historic and Scenic Guide. — University of Nevada Press, 1983. — ISBN 0-87417-074-5.
• Gudde, Erwin G.; Bright, William (2004). California Place Names: The Origin and Etymology of Current Geographical Names. University of California Press. ISBN 0-520-24217-3.
• Gupta, Avijit. Large Rivers: Geomorphology and Management. — John Wiley and Sons, 2007. — ISBN 0-470-84987-8.
• Encyclopedia Of Native American Wars And Warfare. — Infobase Publishing, 2005. — ISBN 0-81603-337-4.
• Lankford, Andrea. Ranger Confidential: Living, Working, and Dying in the National Parks. — Globe Pequot, 2010. — ISBN 0-7627-5263-7.
• Lindberg, Eric. Colorado Off the Beaten Path: A Guide to Unique Places. — Globe Pequot, 2009. — ISBN 0-7627-5024-3.
• Lingenfelter, Richard E. Steamboats on the Colorado River, 1852–1916. — University of Arizona Press, 1978. — ISBN 0-8165-0650-7.
• Logan, Michael F. Desert Cities: The Environmental History of Phoenix and Tucson. — University of Pittsburgh Press, 2006. — ISBN 0-82294-294-1.
• Nobles, Gregory H. American Frontiers: Cultural Encounters and Continental Conquest. — Macmillan, 1998. — ISBN 0-80901-602-8.
• Prisciantelli, Tom. Spirit of the American Southwest: Geology, Ancient Eras and Prehistoric People, Hiking Through Time. — Sunstone Press, 2002. — ISBN 0-86534-354-3.
• Pritzker, Barry. Native Americans: An Encyclopedia of History, Culture, and Peoples. — ABC-CLIO, 1998. — Vol. 1. — ISBN 0-87436-836-7.
• Rolle, Andrew. John Charles Fremont: Character As Destiny. — University of Oklahoma Press, 1999. — ISBN 0-8061-3135-7.
• Schmidt, Jeremy. Grand Canyon National Park: A Natural History Guide. — Houghton Mifflin Harcourt, 1993. — ISBN 0-395-59932-6.
• The Colorado River: Origin and Evolution. — Grand Canyon Association, 2001. — ISBN 0-938216-79-1.