Коптяева Антонина Дмитриевна

Антонина Дмитриевна Коптяева (1909—1991) — урыҫ совет яҙыусыһы, өсөнсө дәрәжә Сталин премияһы лауреаты (1950).

Коптяева Антонина Дмитриевна
Зат	ҡатын-ҡыҙ[1]
Гражданлыҡ	СССР
Тыуған көнө	25 октябрь (7 ноябрь) 1909 или 7 ноябрь 1909({{padleft:1909|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:7|2|0}})[2]
Тыуған урыны	Зейский район[d], Амур өлкәһе, СССР
Вафат булған көнө	12 ноябрь 1991({{padleft:1991|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[2] (82 йәш)
Вафат булған урыны	Мәскәү, СССР
Хәләл ефете	Панфёров, Фёдор Иванович[d]
Яҙма әҫәрҙәр теле	урыҫ теле
Һөнәр төрө	яҙыусы
Уҡыу йорто	А. М. Горький исемендәге әҙәбиәт институты
Ойошма ағзаһы	СССР Яҙыусылар союзы
Жанр	роман
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Биографияһы

А. Д. Коптяева 1909 йылдың 25 ноябрендә (7 ноябрь) үҙенең атаһының Южный приискыһында (хәҙерге Амур өлкәһе Зейский районы) тыуған. 1926 йылдан башлап Алдан приискыларында контора хеҙмәткәре булып эшләй.

1932 йылда ире Карл Янович Зейтэ менән Колымаға бара, ул унда һөргөнгә ебәрелгән була (Дальстрой производство бюроһы начальнигы урынбаҫары булып эшләй, һуңынан атып үлтерелә).

Тәүге хикәйәһе 1935 йылда баҫылып сыға. 1939 йылдан А. М. Го́рький исемендәге Әҙәбиәт институтында уҡый (һуғыш ваҡытында өҙөклөктәр менән, госпиталдә эшләй), уны 1947 йылда тамамлай. 1958—1990 йылдарҙа РСФСР Яҙыусылар союзы идараһы ағзаһы, 1971 йылдан — шулай уҡ СССР Яҙыусылар союзы идараһы ағзаһы була.

Икенсе ире — яҙыусы Ф. И. Панферов.

Мәскәүҙә йәшәй. А. Д. Коптяева 1991 йылдың 12 ноябрендә вафат була. Мәскәүгә яҡын Аксиньинский зыяратында ерләнгән^[3].

Иң билдәле әҫәре — табип-нейрохирург И. И. Аржановтың тормошо тураһында трилогия («Иван Иванович», «Дружба», «Дерзание»). Ун йылдан артыҡ Граждандар һуғышы ваҡиғалары тураһындағы «На Урал-реке» романы өҫтөндә эшләй (1971—1986), ул тамамланмай ҡала.

Әҫәрҙәре

- Колымское золото, 1936 (А. Зейтэ тип ҡул ҡуя)

- Были Алдана, 1937 (А. Зейтэ)

- Фарт, 1941 (приискыларҙағы тормош тураһында роман)

- Товарищ Анна, 1946 (ҡатын-ҡыҙҙың ғаилә проблемалары тураһында роман, 1947 йылда сәйәсәткә битараф булыуҙа шелтәләгәндән һуң һиҙелерлек эшкәртелгән)

- трилогия

-- Иван Иванович, 1950 (ваҡиғалар Якутияла һуғыштан алдағы йылдарҙа бара)

-- Дружба, 1954 (ваҡиғалар Сталинград һуғышы ваҡытында бара)

-- Дерзание, 1958 (һуғыштан һуңғы осор тураһында)

- Дар земли, 1965

- На Урале-реке

-- 1-се китап. — 1971

-- 2-се китап // Молодая гвардия. — 1978. — № 2—5

- Һайланма әҫәрҙәр, 6 томда . 1972—1975; 1988—1989.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре

- Өсөнсө дәрәжә Сталин премияһы (1950) — «Иван Иванович» романы өсөн (1949)

- ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (09.11.1959; 20.11.1969)

- Халыҡтар дуҫлығы ордены (06.11.1979)

- «Почёт Билдәһе» ордены

- миҙалдар