Мейтнерий

Мейтнерий (лат. Meitnerium, Mt) — Менделеевтың периодик таблицаһының 7-се осоро, 9-сы төркөм химик элементы. Тәртип номеры — 109.

Мейтнерий
Кем хөрмәтенә аталған	Мейтнер Лиза
Асыусы йәки уйлап табыусы	Институт тяжёлых ионов[d]
Асыу датаһы	29 август 1982
Табылыу урыны	Институт тяжёлых ионов[d]
Элемент символы	Mt[1]
Атом һаны	109
Мейтнерий Викимилектә

Ул тәбиғәттә юҡ, билдәле изотоптарҙың иң тотороҡлоһоноң массаһы 278 (уның атом массаһы 278,156 (5) а.б.м.).). Элек унниленний (Une) йәки eka-iridium тип аталған. Яһалма рәүештә синтезланған.

Символы

Мейтнерий элементының символы — Mt (Мейтнерий тип уҡыла).

Тарихы

Мейтнерий 1982 йылда Германияның Дармштадт ҡалаһы эргәһендәге Виксһаузен районында урынлашҡан Ауыр иондар институты тарафынан асыла. Был ошо реакция һөҙөмтәһендә мөмкин була:

²⁰⁹Bi + ⁵⁸Fe → ²⁶⁶Mt+n

Уны беренсе тапҡыр Питер Армбрустер һәм Готфрид Мюнзенберг етәкселегендәге Германия тикшеренеү төркөмө синтезлаған. Мейнтерий-266 изотобың бер генә атомы висмут-209 сәбенә тиҙ оса торған тимер-58 атомдары менән аттырған ваҡытытта күҙәтелә. Был процесс яңы элемент тыуҙырып ҡына ҡалмай, ул ҙур, синтезлау өсөн яңы атом ядроларын ҡулланыуҙың уңышлы тәжрибәһе була^[2]

Исеменең килеп сығышы

Мейтнерий элек уннилений (Unnilennium) исеме менән билдәле булған, символы — Une. «Мейтнерий» (Мt) атамаһы австрия физигы Лизы Мейтнер хөрмәтенә ИЮПАК тарафынан 1994 йылда тәҡдим ителә. Рәсми рәүештә ул 1997 йылда ИЮПАК тарафынан ҡабул ителә^[3]. Мейтнерий һәм кюрийҙан башҡа бер генә элементҡа ла мифик булмаған ҡатын-ҡыҙ исемдәре ҡушылғаны булмаған (хәйер, кюрий атамаһы Мария Кюриҙың исеме иренең исеме (Пьер Кюри) менән ҡушып бирелгән)^[4].

Билдәле изотоптары