Паразитология

Паразитология — паразитлыҡ күренештәрен, паразиттарҙың биологияһын һәм экологияһын, шулай уҡ, паразиттар тыуҙырған ауырыуҙарҙы, улар менән көрәш сараларын^[1] өйрәнеүсе комплекслы биология фәне.

Паразитология
Өйрәнеү объекты	паразит[d]
Паразитология Викимилектә

Фәнни йүнәлештәр

Дөйөм паразитология - төрлө этиологиялы (сығыштары, тәбиғәттәре, сирҙе барлыҡҡа килтереү сәбәптәре, клиник билдәләре буйынса) паразиттарға ҡаршы көрәштең фәнни нигеҙҙәрен, принциптарын өйрәнә.

Ветеринар паразитология — ветеринарияның, паразит хайуандарҙы һәм улар тыуҙырған ауырыуҙарҙы, клиник билдәләрен өйрәнеүсе бүлеге. Хайуандарҙы зарарланыуҙан һаҡлау сараларын, сирлеләрен дауалау ысулдарны асыҡлай.

Медицина паразитологияһы — медицинаның кешелә ауырыу тыуҙырыусы паразиттарҙы өйрәнеүсе бүлеге. Паразиттар тыуҙырған сирҙәрҙе, сирлеләрҙә күҙәтелгән патологик хәлде өйрәнә. Уларҙы йоҡтороу юлдарын, сирҙе иҫкәртеү сараларын һәм дауалау ысулдарын асыҡлай.

Бүлектәре

• медицина протозоологияһы (иң ябайҙар вәкилдәре)
• медицина арахноэнтомологияһы (быуынтығаяҡлылар тибы вәкилдәре-талпандар, бөжәктәр)
• медицина гельминтологияһы (кеше организмында паразит булып тереклек итеүсе йомро һәм яҫы селәүсендәр тибы вәкилдәре)

Академик К,И,Скрябин хайуан һәм үҫемлек тәбиғәтле паразит организмдар булыуын иҫәпкә алып паразиттар тураһындағы дисциплиналар араһында фитопаразитология һәм зоопаразитология йүнәлештәрен айыра.^[2]

Медицина паразитологияһы бурыстары

• паразиттарҙың төрөн дөрөҫ билдәләү өсөн уларҙың үҫеш стадияларының барыһын да асыҡлап, төҙөлөш үҙенсәлектәрен өйрәнә
• паразитология объекттары систематикаһын өйрәнеү, ҡайһы паразитар төркөмгә ҡарағанын асыҡлау
• паразит -хужа мөнәсәбәттәрен өйрәнеү
• паразиттарҙың үҫеш циклы үҙенсәлектәрен өйрәнеү, паразиттың тәбиғәттә циркуляция (тәбиғәттә әйләнешен) юлдарын, кеше организмына эләгеү ысулдарын асыҡлау
• паразиттарҙың зарары, шулай уҡ, паразиттарға һәм сирҙе күсереүселәргә ҡаршы көрәш саралары тураһында белемдәргә нигеҙләнеп паразитар ауырыуҙарҙы иҫкәртә
• паразитар ауырыуҙарҙы асыҡлауҙың һәм дауалауҙың фәнни нигеҙҙәрен эшләй .
• паразитар ауырыуҙарҙы иҫкәртеү һәм бөтөрөүҙе тәьмин итеүсе система булдырыу.

Шулай уҡ, ҡарағыҙ

• Паразитология (журнал)
• Паразитологический сборник (основан акад. Е. Н. Павловским)
• Паразитарная система