Превеза

Превеза(грек. Πρέβεζα) — Греция ҡалаһы, Амвракикос ҡултығының яр буйында урынлашҡан. Перевеза периферия берәмегенең һәм Эпирҙағы Превеза общинаһының административ үҙәге. Халҡы 2011 йылда халыҡ иҫәбен алыу буйынса 19 042 кеше тәшкил итә.

Превеза
юнан. Πρέβεζα
Рәсми тел	Грек теле
Донъя ҡитғаһы	Европа
Дәүләт	Греция
Административ үҙәге	Превеза[d] һәм Превеза[d]
Административ-территориаль берәмек	Превеза[d] һәм Commune of Preveza[d]
Халыҡ һаны	16 894 кеше (2001), 14 421 кеше (1991), 19 309 кеше (2021), 19 042 кеше (2011)
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	3 метр[1]
Туғандаш ҡала	Альтеа[d], Бад-Кёцтинг[d], Белладжо[d], Бандоран[d], Гранвиль[d], Хольстебро[d], Уффализ[d], Мерссен[d], Нидеранвен[d], Сезимбра[d], Шерборн[d], Карккила[d], Юденбург[d], Хойна[d], Кёсег[d], Сигулда[d], Сушице[d], Тюри[d], Зволен[d], Пренай[d], Марсаскала[d], Сирет[d], Agros[d], Шкофья-Лока[d], Трявна[d], Пафос[d] һәм Спишска-Нова-Вес
Нимә менән тоташа	Европейский маршрут E55[d]
Майҙан	668 км²
Почта индексы	481 00
Рәсми сайт	dimosprevezas.gr
Урындағы телефон коды	2682
Элементтың күренеше өсөн категория	Category:Views of Preveza's sea-front[d] һәм Category:Views of Preveza[d]
Превеза Викимилектә

Этимология

Филолог-профессор Макс Васмар 1914 йылда (Wasmar Max, Griechenland Slaven Die in) топонимдың килеп сығышы славяндарҙың «перевоз» һүҙе менән бәйле тип аңлата^[2]. Ҡала борон, ысынлап та Ион диңгеҙенән йөк оҙатыу пункты булған. Петрос Фуркис (Πέτρος Α. Φουρίκης) шулай уҡ ҡала исеменең албан морфемаһы prevëzë-za барлығын иҫбатлай.^[3][4]. Топонимдың альтернатив трактовкаланғаны (Панайотис Аравандинос, Παναγιώτης Αραβαντινός) итальян телендәге prevesione , йәғни аҙыҡ-түлек , провизия^[5] һүҙенән килеп сыҡҡан тип аңлатылыуы.

Тарих

Беҙҙең эраға тиклем 290 йылда. молостарҙың батшаһы Пип Береники (грек)баш. (Βερενίκη) ҡалаһына нигеҙ һалған (уның ҡатыны Антигонаның әсәһе Береника хөрмәтенә атаған), ул хәҙерге Михалицион (Μιχαλίτσιον) тораҡ пункты янында, Превеза ҡалаһынан 10 километр төньяҡта тора. Беҙҙең эраға тиклем Эмилий Павел етәкселегендә 168 йылда. римлеләр ҡаланы баҫып ала һәм емерә .

XI быуатта балыҡсыларҙың Превеза тораҡ пункты барлыҡҡа килә. 1292 йылда Превеза беренсе тапҡыр телгә алына.

1204 йылда дүртенсе тәре походында Эпир батшалығы барлыҡҡа килә. 1358—1416 йыл Превеза ундағы Арт деспотатына инә.

Замок Бука (грек)баш.. Рәссам Коронелли, 1687

Мәхмәт II (1451—1481) идаралығы ваҡытында Превезаны төрөктәр 1477 йылда яулап ала.1495 йылда улар замок Бука (грек)баш.^[6] нығыта.

Бынан һуң да ҡала йә төрөктәр, йә венециандар ҡулында була.

Көньяҡ-көнсығыш бастион замка Святого Андрея (грек)баш.

1701 йылда Бук замогы шартлатыла. 1702 йылдың август айында уның урынында Изге Андрей замогы төҙөлә.^[7].

Венеция сәғәт башняһы(1752)

1752 йылда Венеция сәғәт башняһы төҙөлә.

1798 йылдың октябрендә лейтенант Ричмонд никополь эргәһендәге яу ваҡытында албандар менән һуғыша. Мирбах Фелициан, 1894

Кампо-Формио солохо буйынса Превеза Беренсе француз республикаһына бирелә. Ҡалаға 280 гренадерҙан торған гарнизонкилә. 1798 йылдың 12 октябрендә төрөктәр француз ғәскәрҙәрен никополь эргәһендәге яуҙа ҡырып һала.

Люневиль солохо буйынса Превеза 1801 йылда Төркиәгә күсә^[8]. Али-паша һарайҙы үҙгәртеп ҡора һәм нығыта^[9].

1863—1912 йылдарҙа ҡалала Превеза санжагы тора.

Беренсе Балҡан һуғышы барышында Превезаны 21 октябрь (3 ноябрендә) 1912 йылда грек армияһы азат итә

Превезала Греция Милли банкы бинаһы (1931) . Превеза

Превеза аэродромда грек хәрби авиацияһы урынлаша, уның ғәмәлендә лётчик Сахов Николай^[10] данлыҡлы була^[11]. Грецияға Превеза рәсми рәүештә Ллондон тыныслыҡ килешеүе буйынса 1913 йылда күсә.

Белем

Эпирҙың технологиялар институтының филиалы бар (Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου) үҙәге — Арт.

Превеза общинаһы йәмәғәтселеге

Бsk ойошмаға 5 тораҡ пункттары инә. Халҡы 20 795 кеше (2011 йылда халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса). Превеза общинаһының майҙаны 31,526 квадрат километр тәшкил итә^[12].

Атамаһы	Халҡы (2011), кеше
Айос-Томас	460
Каламици	89
Неохорион	274
Превезе	19 042
Псатака	930

Халыҡ

Йыл	Халыҡ, кеше
1991	14 421[13]
2001	16 894[13]
2011	↗ 19 042

Билдәле шәхестәр

• Теодорос Гривас (1797—1862) — 1821-30 йылдарҙағы азатлыҡ һуғышында ҡатнашыусы, генерал, һуңынан король Оттонға ҡаршы ихтилалды етәкләй.
• Джемиль Дино(1894—1972) — албан дипломаты һәм сәйәсмәне.
• Афанасия Цумелека (1982) 2004 йыл олимпия чемпионы (спорт йөрөшө буйынса- 20 км).