Тарнада
From Wikipedia, the free encyclopedia
Тарна́да — назва нечакана моцнага ветру. Тарнада фармуецца ў выніку сустрэчы цёплага і халоднага паветра і ўтварае варонкападобную віхуру вышынёй да 1,5 км, якая выцягвае дажджавыя аблокі да паверхні зямлі ці вады. У сярэдзіне варонкі паветра ўздымаецца ўверх, утвараючы разражэньне. Каля зямлі шырыня тарнада складае 50—500 м. Прыкладна праз 30 км тарнада траціць сваю моц, але зафіксаваны здарэньні жыцьця тарнада на працягу 500 км.
Розныя тыпы тарнада ўключаюць у сябе шматвіхорныя тарнада, вадзяныя віхраслупы і віхраслупы незьвязаныя з мэзацыклёнам. Вадзяныя віхраслупы характарызуюцца сьпіралепадобным ветрам, які злучаецца зь вялікімі кублаватымі або кублавата-дажджавымі аблокамі. Яны, як правіла, клясыфікуюцца як віхраслупы незьвязаныя з мэзацыклёнам, і такія зьявы маюць месца над вадаёмамі. На сёньня існуюць рознагалосьсі з нагоды таго, ці варта іх клясыфікаваць як праўдзівыя тарнада. Такія сьпіралепадобныя калёны паветра часта разьвіваюцца ў трапічных раёнах, блізкіх да экватару, і менш распаўсюджаныя ў іншых шыротах[1]. Да іншых віхорападобных зьяўваў адносяцца пылавы і вогнены віхор.
Тарнада найбольш распаўсюджаны ў Паўночнай Амэрыцы, асабліва ў рэгіёне Злучаных Штатаў, вядомым як Алея тарнада[2], а таксама на поўначы і ўсходне-цэнтральнай частцы Паўднёвай Амэрыкі, Паўднёвай Афрыкі, паўночна-заходняй і паўднёва-ўсходняй Эўропе, заходняй і паўднёва-ўсходняй Аўстраліі і Новай Зэляндыі[3].