Біблія Тындэйла

Бі́блія Тындэ́йла (па-ангельску: Tyndale Bible) — пераклад Бібліі на ангельскую мову, зьдзейсьнены Ўільямам Тындэйлам. Лічыцца першым ангелськім перакладам з арыгінальных гэбрайскіх і грэцкіх тэкстаў. Пераклад названы імем Тындэйла, хоць ён не пасьпеў выдаць Біблію цалкам. Да свайго сьмяротнага пакараньня Ўільям Тындэйл скончыў пераклад Новага Запавету і прыкладна паловы Старога^[1].

Пачатак Дабравесьця паводле Яна зь перакладу Новага Запавету Ўільяма Тындэйла 1525 року.

Мінуўшчына

У 1522 року Тындэйл нелегальна прыдбаў копію нямецкага перакладу Новага Запавету Марціна Лютэра, з чаго ўсё й пачалося. Захапіўшыся Лютэравай працай, Ўільям неадкладна вырашыў паўтарыць гэта па-ангельску^[2]. Ён паведаміў пра свой намер лёнданскаму біскупу Катбэрту Танстэлу, аднак той не падтрымаў гэтае пачынаньне. Пасьля адмовы Танстэла Тындэйл пераехаў на кантынэнт і асеў у Гамбургу, дзе ў 1524 скончыў пераклад Новага Запавету^[3]. Першае ягонае выданьне пабачыла сьвет у 1526 року^[4]. У 1534 і 1536 выйшлі перагледжаныя перакладнікам выданьні, а пасьля ягонай сьмерці яны перагледжваліся і перавыдаваліся яшчэ некалькі разоў.

Рэакцыя каталіцкай царквы

Пераклады Ўільяма Тындэйла былі асуджаныя як царквой, так і манархічнай уладай Ангельшчыны, дзе супраціў рэфармацкаму руху цягнуўся даўжэй. Перакладнік быў вымушаны пакінуць краіну і пасяліцца на прарэформавай зямлі^[5]. Пераклад 1526 року быў забаронены ў Ангельшчыне, любая копія мела быць спаленая^[6].

Значэньне

Значэньне створанага Тындэйлам перакладу цяжка пераацаніць. Ягоная Біблія запачаткавала мноства іншых пазьнейшых перакладаў. На ягонай аснове створаная Біблія Мацьвея, якая стала першым афіцыйна ўхваленым перакладам Бібліі на ангельскую мову^[7]. Біблія Тындэйла таксама згуляла ключавую ролю ў распаўсюдзе ідэяў Рэфармацыі ў Ангельшчыне.